Chùa Khmer có mặt ở hầu khắp các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long nhưng nhiều nhất phải kể đến Trà Vinh. Hiện ở đây có tới hơn 140 ngôi chùa Khmer lớn nhỏ. Dù xây dựng ở các giai đoạn lịch sử khác nhau nhưng về kiến trúc, mỗi ngôi chùa Khmer đều là một công trình nghệ thuật.
Chùa Âng
Chùa Âng trong tiếng Khmer là chùa Angkorajaborey nằm bên quốc lộ 53, thuộc khóm 4, phường 8, thành phố Trà Vinh, cách trung tâm thành phố khoảng 5 km. Chùa được dựng vào thế kỷ thứ 10 và trùng tu năm 1842. Đây là một trong những ngôi chùa cổ nhất ở Trà Vinh và tiêu biểu cho kiến trúc độc đáo của hệ thống chùa Khmer.
Chùa Âng là kết quả của sự kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật trang trí sắc sảo của văn hoá Khmer và thiết kế đầy màu sắc của văn hóa Ang Kor. Từ cổng, gò mái, cột chùa đến kiến trúc bên trong, tất cả đều khoác lên mình chiếc áo tượng hình của đầu chim, tiên nữ và thần rắn Naga.
Nếu những cột trụ, tượng chằn, tượng đầu chim mang đến sự mạnh mẽ, uy nghi của một ngôi chùa cổ, thì bạn sẽ tìm thấy nét mềm mại, thân thuộc trong từng mái gò cong vút. Ngoài kiến trúc, chùa Âng mang đến cảm giác yên bình với vài trăm cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi, cùng không khí trong lành làm say lòng khách thập phương.
Chùa Hang
Chùa Hang, tên chữ Kompông Chrây là ngôi chùa Phật giáo Nam tông Khmer nằm bên Quốc lộ 54 thuộc huyện Châu Thành, cách thành phố Trà Vinh 4 km. Gọi là chùa Hang vì cổng chùa được xây giống như một cái hang với chiều rộng, dài, sâu tới 12 m.
Là ngôi chùa cổ hơn 300 tuổi, chùa Hang có kiến trúc đẹp, nằm giữa khuôn viên hơn 2 ha cây xanh, bao gồm sao, dầu, từ lâu đã là nơi trú ngụ, sinh sôi của hàng nghìn cánh chim các loại. Chính điều này làm nên sự hấp hẫn và nét riêng độc đáo cho ngôi chùa cổ. Cộng hưởng cùng tiếng chim ríu rít bên thềm, khiến khung cảnh tĩnh mịch của cảnh chùa trở nên bình yên, an lạc.
Chùa Hang còn nổi tiếng với một xưởng điêu khắc gỗ khổng lồ. Từ những gốc sao thô mộc, qua bàn tay khéo léo của các nhà sư, những bức tượng mang dáng hình muôn thú được tạo nên vô cùng sống động, mang đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc Khmer.
Chùa Cò
Chùa Cò hay chùa Nodol là một ngôi chùa Khmer cổ và lớn thuộc ấp Giồng Lớn, xã Đại An, huyện Trà Cú, cách thành phố Trà Vinh khoảng 40 km về phía Nam.Chùa được xây dựng năm 1677 và có nét kiến trúc đặc sắc của nền văn hóa Khmer. Bạn cũng sẽ bắt gặp ở đây hình ảnh những mái chùa uốn cong theo hình đuôi rồng, đỉnh tháp nhọn hình núi Xôme và các tượng thần quen thuộc như thần Riehu, thần bốn mặt Mhabrom, chim thần Kâyno…
Ngoài chiêm bái và thưởng ngoạn cảnh chùa, đến đây bạn còn có dịp thưởng ngoạn bức tranh tuyệt đẹp của những cánh cò trắng xóa hòa vào bầu trời xanh biếc bình yên. Văng vẳng đâu đó là tiếng kinh nguyện cầu hòa phối nhịp nhàng trong tiếng chim trời lảnh lót. Cũng vì thế mà cái tên chùa Cò đã trở nên quen thuộc với mỗi người dân.
Bạn sẽ bắt gặp ở đây đủ loại từ cò trắng, cò quắm, cò mỏ vàng, cò mỏ đen, cò mỏ trắng… đậu từ chánh điện đến các khu sinh hoạt, ăn uống của các nhà sư.
Chùa Vàm Rây
Chùa Vàm Rây là ngôi chùa Khmer lớn nhất Việt Nam, tọa lạc tại ấp Vàm Rây, xã Hàm Tân, huyện Trà Cú. Dù mới được khánh thành nhưng chùa Vàm Rây đã góp phần tạo nên diện mạo đầy mới mẻ và hấp dẫn cho du lịch văn hóa Trà Vinh và hệ thống chùa Khmer Nam Bộ. Đến đây, bạn sẽ choáng ngợp bởi dáng vẻ bề thế và lộng lẫy của ngôi chùa mang đậm chất văn hóa Khmer.
Nhìn từ bên ngoài, chùa Vàm Rây lộng lẫy như một cung điện vàng son với các hoa văn, họa tiết được chạm trổ và điêu khắc tỉ mỉ. Bất cứ nơi đâu bạn cũng sẽ thấy tràn ngập một màu vàng lấp lánh, từ mái vòm, tường, cột trụ cho đến các bức phù điêu, tượng thần 4 mặt. Ngoài kiến trúc, chùa Vàm Ray còn gây ấn tượng với mỗi du khách ghé thăm bởi pho tượng Phật Nhập Niết Bàn dài 54 m.
Nếu đi đúng dịp, bạn còn có cơ hội tham gia vào các lễ hội văn hóa Khmer thường xuyên được tổ chức ở chùa như Chol Chnam Thmay (mừng năm mới), Dolta (lễ cúng ông bà), Ok Om Bok (lễ cúng trăng), dâng bông, dâng phước.
