Mỗi quốc gia, mỗi dân tộc đều có một cách tổ chức khác nhau, nhưng theo truyền thống của Phật giáo Việt Nam thì mỗi trụ sở Phật giáo từ cấp Quận (huyện) trở lên phải trang trí một chiếc xe hoa để mừng Phật đản.
Theo Thông bạch của Giáo hội đưa ra, mùa Phật đản năm nay sẽ tổ chức thêm một hình thức mới là Thuyền hoa Phật đản. Từ những phân tích của tác giả Minh Thạnh trong bài “Đẩy mạnh trang trí thuyền hoa Phật đản” được Phattuvietnam.net đăng ngày 5/5/2013 cho thấy, tổ chức thuyền hoa Phật đản có rất nhiều ưu điểm và rất khả thi.
Ở đây, bằng chính cảm giác của một người con Phật nhiều năm dự lễ Phật đản, người viết thấy một buổi lễ Phật đản thật sự ý nghĩa và lợi ích, ngoài phần hình thức còn phải có nội dung và tính thực tiễn của nó.
Sau khi tham dự các buổi lễ Phật đản của các cấp Giáo hội và các chùa, người viết nhận thấy có một số vấn đề cần thảo luận như sau:
Thứ nhất về mặt hình thức tổ chức: Phải đa dạng hóa về hình thức tổ chức. Ngoài nghi thức tắm Phật chung mang tính hành chính Giáo hội, còn phải tổ chức các nghi thức Phật đản cho các tầng lớp phật tử như: thiếu nhi, thanh niên, người cao tuổi,…. bên cạnh đó cũng phải tổ chức các hoạt động phong trào như: đố vui Phật pháp, thi đua tìm hiểu lịch sử đức Phật, tìm hiểu giáo lí đức Phật, tuần lễ sống với Phật, đặc biệt là các buổi từ thiện mừng Phật đản nhằm có dịp tiếp cận với các tầng lớp nhân dân không có tín ngưỡng, hoặc tín ngưỡng các tôn giáo khác để gieo vào lòng họ ít nhất là một khái niệm về ngày Phật đản.
Thứ hai địa điểm tổ chức: Từ trước đến nay, địa điểm tổ chức lễ Phật đản thường là các trụ sở lớn của Giáo hội hoặc những địa điểm có phạm vi khép kín mà không phải nơi công cộng. Do tổ chức trong cơ sở Phật giáo nên chỉ có phật tử đến dự, hoàn toàn không tác động gì đến các tín đồ của tôn giáo bạn và những người không tôn giáo. Vì vậy địa điểm tổ chức lễ Phật đản cần phải đáp ứng được một số yêu cầu như: rộng rãi, mát mẽ và thuận tiện để mọi người đều có thể nhìn thấy và tham dự.
Thứ ba thời gian tổ chức: Lễ Phật đản không phải chỉ là một buổi lễ tắm Phật và những bài phát biểu chỉ diễn ra một buổi trong ngày mà là Tuần lễ Phật đản. Nghĩa là trước ngày Giáo hội Phật giáo chính thức tổ chức lễ Phật đản một tuần, các địa điểm được cấp Quận (huyện) và cấp Thành phố (tỉnh) chọn để tổ chức lễ Phật đản phải được trang trí thật đẹp và trang nghiêm.
Trong tuần lễ Phật đản này, mỗi ngày phải có chương trình thuyết giảng hoặc những hoạt động cụ thể. Thời gian thuyết giảng và các hoạt động phải là buổi tối, vì đây là thời gian mọi người rảnh rang, thời gian mọi người ra bên ngoài vui chơi nên rất dễ tham dự.
Nội dung những buổi thuyết giảng trong tuần lễ Phật đản này, bên cạnh những vấn đề phật pháp phải là những vấn đề thực tiễn xã hội và được thông báo trước trên một số phương tiện thông tin đại chúng. Có như thế mới thu hút được sự chú ý của tất cả mọi người.
Thứ tư nội dung tuần lễ Phật đản: Tuần lễ Phật đản, ngoài phần nghi lễ Tôn giáo còn phải có chương trình tu tập cụ thể. Trong tuần lễ này, mỗi chùa phải tổ chức các hoạt động tu tập như: sống theo lời Phật dạy, quay về nương tựa Phật, …. làm sao để người phật tử thật sự cảm nhận được sự lợi ích từ ngày Phật đản. Có như thế thì lễ Phật đản mới thật sự có ý nghĩa và đi sâu vào lòng người.
Sau cùng người viết thiết nghĩ sau lễ Phật đản mỗi năm, Giáo hội Phật giáo Việt Nam từ cấp Quận (huyện) phải tổ chức các cuộc khảo sát thực tế quần chúng phật tử và cả những người chưa phải phật tử bằng cách mời họ điền những phiếu khảo sát để kiểm tra mức độ thành công và mức tác động của buổi lễ Phật đản đã được tổ chức, từ đó rút ra kinh nghiệm và đề ra phương hướng tổ chức lễ Phật đản hiệu quả hơn cho năm tới.
