TIỂU SỬ
CỐ TRƯỞNG LÃO HÒA THƯỢNG THÍCH TRÍ HẢI
Thành viên Hội Đồng Chứng Minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam
Chứng minh Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Quảng Trị
Nguyên Phó trưởng ban Thường trực BTS GHPGVN tỉnh Quảng Trị
Trú trì Tổ đình Sắc tứ Tịnh Quang – Quảng Trị; Tổ đình Hải Đức – Huế
THÂN THẾ
Hòa thượng họ Võ, húy Viết Hữu, nối pháp dòng Lâm Tế Chánh Tông đời thứ 41, pháp danh Không Cẩn, tự Trí Hải.
Hòa thượng sinh năm Tân Tỵ [1941] tại thôn Phương Lang, xã Hải Ba, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị.
Hòa Thượng xuất thân trong một gia đình nhiều đời thâm tín Tam Bảo, thân phụ là Cụ ông Võ Viết Linh – pháp danh Nguyên Minh, thân mẫu là Cụ bà Nguyễn Thị Diệm – pháp danh Nguyên Huệ. Ngài là người con út trong gia đình có 8 anh chị em.
THỜI KỲ XUẤT GIA – HỌC ĐẠO
Vốn có nhân duyên với Phật pháp nhiều đời năm Tân Sửu [1961], lúc 21 tuổi, được sự đồng ý của mẫu thân, Hòa Thượng xuất gia học Đạo, làm thị giả cố Đại lão Hòa thượng thượng Phước hạ Huệ – Tổ Sư khai sơn Tổ đình Hải Đức – Huế.
Sau khi Tổ thượng Phước hạ Huệ viên tịch, Hòa thượng đảnh lễ cố Hòa thượng thượng Chánh hạ Thống làm Thầy Bốn Sư, thọ Sa-di giới ngày mùng 8 tháng Chạp năm Quý Mão (1963) tại Tổ đình Hải Đức – Huế.
Năm Ất Tỵ (1965), Hòa thượng thọ Cụ túc giới tại Đại giới đàn Vạn Hạnh được tổ chức tại Tổ đình Từ Hiếu – Huế, do Đức Cố Đại lão Hòa thượng đệ nhị Tăng Thống thượng Giác hạ Nhiên làm Đường đầu Hòa thượng.
THAM GIA PHẬT SỰ VÀ CÔNG TÁC XÃ HỘI
Năm 1973, Hòa thượng tham gia Ban Điều hành Khu Nông Thiền Liên xã tại huyện Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên do Giáo hội Phật giáo Thừa Thiên Huế tổ chức.
Năm 1974, Hòa thượng vận động đạo hữu Phật tử đứng ra mở lớp dạy học cho con em nghèo khó ở vùng quê xã Diên Khánh, huyện Hải Lăng – tỉnh Quảng Trị.
Năm 1995, Hòa thượng tham gia HĐND thành phố Huế liên tục hai nhiệm kỳ (từ 1995 đến 2005).
Từ năm 1996 đến nay, Hòa thượng tham gia kiến thiết, trùng tu nhiều ngôi tổ đình, tự viện, cơ sở giáo dục Phật giáo tại hai tỉnh Thừa Thiên Huế và Quảng Trị.
Năm 1997, Hòa thượng tham gia Ban Trị sự GHPG tỉnh Thừa Thiên Huế, đảm trách chức vụ Phó Trưởng ban Tăng sự và Phó Trưởng ban Từ thiện – Xã hội.
Năm 1999, Hòa thượng đảm nhận trọng trách Trưởng ban Cứu trợ, tổ chức vận động cứu tế đồng bào hoạn nạn trong cơn lũ lịch sử năm 1999 theo chủ trương của BTS GHPG tỉnh Thừa Thiên Huế.
Từ năm 2000 đến năm 2005, Hòa thượng đảm trách Chánh Đại diện Phật giáo huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Năm 2005 được Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam tấn phong lên hàng giáo phẩm Hòa thượng.
Năm 2007, nhận lời thỉnh cầu của chư Tôn Thiền Đức Tăng ni đồng hương và tín đồ Phật tử Quảng Trị, Hòa thượng về đảm trách trú trì Tổ đình Sắc Tứ Tịnh Quang, tham gia Ban Trị sự GHPG tỉnh Quảng Trị và được cung cử đảm nhận chức vụ Phó trưởng BTS nhiệm kỳ 2007 – 2012.
Năm 2008, sau khi cố Hòa thượng thượng Chánh hạ Liêm viên tịch, Hòa thượng được Tăng Ni toàn tỉnh cung thỉnh ngôi Giám Luật, hướng dẫn cho Tăng Ni tu học.
Năm 2012, tại Đại hội Đại biểu Phật giáo toàn quốc lần thứ VII, Hòa thượng được cung thỉnh vào Thành viên Hội Đồng Chứng Minh GHPGVN; đồng thời nắm giữ chức vụ Phó trưởng ban Thường trực Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Quảng Trị nhiệm kỳ 2012 – 2017.
Năm 2016 sau khi Cố Hòa Thượng thượng Chánh hạ Trí viên tịch, Hòa Thượng được môn phái Tổ Đình Hải Đức cung thỉnh vào ngôi vị đệ ngũ trụ trì Tổ Đình Hải Đức Huế
Năm 2017 Hòa Thượng được Tông môn Pháp phái cung thỉnh ngôi vị Trưởng Sơn môn Tổ Đình Hải Đức, lãnh đạo tinh thần tu học cho tứ chúng của môn phái trong và ngoài nước. Cũng trong năm này, Hòa thượng được BTS GHPGVN tỉnh Quảng Trị cung thỉ Chứng minh Ban Trị sự tỉnh.
ĐẢM TRÁCH CHỨC VỤ TẠI CÁC ĐẠI GIỚI ĐÀN
Năm 2000, Đại giới đàn Tịnh Khiết do Ban Trị sự GHPG tỉnh Thừa Thiên Huế tổ chức tại Tổ đình Tường Vân, Hòa thượng được cung thỉnh làm Đệ Lục Tôn chứng.
Năm 2005, Đại giới đàn Giác Nhiên tổ chức tại Tổ đình Thuyền Tôn – Huế, Hòa thượng được cung thỉnh làm làm Đệ Nhị Tôn chứng.
Năm 2015, Đại giới đàn Chí Khả do Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Trị tổ chức tại Tổ đình Sắc Tứ Tịnh Quang từ ngày 17 đến ngày 19 tháng 6 năm Ất Mùi (ngày 1 đến ngày 3 tháng 8 năm 2015), Ban kiến đàn đã cung thỉnh Hòa thượng lên ngôi vị Đường đầu Hòa thượng.
Năm 2018, tại Đại Giới đàn Như Hải do BTS GHPGVN tỉnh Quảng Trị tổ chức, Hòa thượng được cung thỉnh ngôi vị Chứng Minh.
TIẾP TĂNG ĐỘ CHÚNG
Từ khi xuất gia đến thời kỳ hành đạo, Hòa Thượng luôn biểu hiện là bậc mô phạm trong hàng tứ chúng. Với đức hạnh khiêm cung từ ái, Hòa Thượng luôn được sự phó chúc của 3 đời quý Hòa Thượng trụ trì tại Tổ Đình Hải Đức đảm nhận trọng trách “Tiếp Tăng Độ Chúng – Kế Vãng Khai Lai – Báo Phật Ân Đức”. Trong những năm tháng hành đạo tại Tổ Đình Hải Đức – Huế, Hòa Thượng luôn nêu cao gương sáng của một bậc chân tu phạm hạnh, nghiêm trì giới luật. Hòa thượng thường dạy đồ chúng:
“ Người tu hành giữ giới là báo hiếu trọn vẹn cho Phật Tổ và Phụ mẫu nhiều đời nhiều kiếp. Bởi giới luật là thọ mạng của Phật Pháp, giới luật còn thì Phật pháp còn, giới luật mất thì Phật pháp mất”. Mặc dù kinh điển là kim chỉ nam hướng dẫn chúng ta đến đạo quả vô thượng Bồ đề, nhưng sự tồn tại đích thực của Phật pháp chính là sự thể hiện đạo phong của bậc xuất thế. Những nếp sống gương mẫu của các bậc Tăng già nghiêm trì giới luật, biết tận tâm tận lực phục vụ chánh pháp, để cho chánh pháp mãi mãi trường tồn tại thế gian và làm lợi ích cho chúng hữu tình. Nhờ giới đức và đạo hạnh của Hòa Thượng mà Tăng chúng trong chốn Tổ đình phát triển, hòa hợp thanh tịnh trở thành chốn tổ uy nghiêm làm nơi trở về nương tựa cho con cháu trong tông phong pháp phái. Đặc biệt Hòa Thượng luôn duy trì phương châm: “ Nhất nhật bất tác, nhất nhật bất thực” của Tổ Bách Trượng Thanh Quy. Trong chúng, Hòa Thượng khuyến khích đệ tử tự thân cải tạo nông Thiền tại khuôn viên chùa để hỗ trợ thêm sinh hoạt chúng và cũng biết cảm thông nỗi thống khổ của nông phu cơ cực hàng ngày.
Từ khi được cung thỉnh ra Quảng Trị trú trì Tổ Đình Sắc Tứ Tịnh Quang đã làm quang rạng nơi chốn tổ. Sự có mặt của Hòa Thượng tại tổ đình Sắc Tứ Tịnh Quang đã trở thành chốn quay về không những của Tăng ni tại quê nhà Quảng Trị, mà còn cho Tăng ni đồng hương Quảng Trị đang tu học và hành đạo khắp nơi nương về hành đạo.
Vốn có nhân duyên nhiều đời tiếp chúng độ nhân nên Hoà thượng đã làm Thầy Bổn Sư tế độ và y chỉ cho gần 100 đệ tử xuất gia và hàng ngàn Phật tử tại gia từ Cố Đô Huế đến quê hương Quảng Trị nương theo quy ngưỡng tu học và làm công tác Phật sự.
NHỮNG NGÀY CUỐI CÙNG
Sau những tháng ngày hành đạo không biết mệt mỏi, thân ngũ uẩn đã đến kỳ hoại diệt, năm 2019 Hòa thượng bắt đầu thị hiện bệnh duyên, trong suốt thời gian này mặc dù được môn đồ pháp quyến tận tình săn sóc nhưng vì tuổi cao sức yếu, báo duyên đã mãn. Vào mùa An cư Phật Lịch 2563, lúc 11 giờ ngày 26/06/Kỷ Hợi (nhằm ngày 28/07/2019), Hòa Thượng đã an tường chánh niệm xả bỏ báo thân giả huyễn, hưởng thọ 79 tuổi, 55 Hạ lạp.
Thế là hóa duyên đã mãn, mặc dù Hòa thượng đã trở về với cõi Niết Bàn Tịch Diệt nhưng cuộc đời đầy hương giới đức của Hòa thượng luôn sáng ngời phẩm hạnh thanh cao: “Nội cần khắc niệm chi công, ngoại hoằng bất tránh chi đức” là đóa sen vàng sáng lạn trong vườn thiền bát ngát hương hoa .
Cuộc đời và đạo hạnh của Hòa Thượng luôn là tấm gương sáng ngời cho hàng hậu bối noi theo. Hòa Thượng luôn thể hiện cốt cách của bậc xuất trần thượng sĩ. Ngài luôn tự tại an nhiên giữa những biến thiên giông tố cuộc đời. Hòa Thượng xuất hiện trên trần thế để hoàn thành bổn hoài của bậc sú giả Như Lai, truyền trì mạng mạch của Phật pháp. Cốt cách uy nghiêm giản dị, đạo phong sáng ngời, làm chốn thạch trụ Tòng Lâm, đống lương cho ngôi nhà Phật pháp. Gương đạo hạnh của Ngài mãi mãi là bóng cây đại thụ trong chốn già lam cho Tăng ni Phật tử nương theo tu học:
“Chốn Tổ Hải Đức ấm tình hương đạo pháp
Sắc Tứ Tổ Đình rạng người bóng gương soi
Tám mươi năm trụ thế cõi Ta Bà
Sắc tướng thanh hương khứ hề vô quái ngại
Mượn cảnh hồng trần làm nơi hóa độ
Nhiếp hóa bốn phương, nức tiếng oai nghi
Thuyền Bát Nhã nương nhờ qua bể khổ
Cảnh thanh lương quy hướng trở về
Bồ đề tâm hoa nở tỏa rạng ngời
Cảnh Phật giới an nhiên lòng tự tại
Nẽo đến đi lối củ chốn quê nhà
Nào còn hỏi Tổ Tông trong cõi mộng.”
Nam Mô Từ Lâm Tế Chánh Tôn Tứ Thập Nhất Thế Việt Nam Phật giáo Trung ương Giáo Hội Phật Giáo, Chứng Minh Hội Đồng Thành Viên, Quảng Trị Tỉnh Trị Sự Ban Chứng Minh Quảng Trị Sắc Tứ Tịnh Quang, Xuân Kinh Hải Đức Nhị Tự Trú Trì Húy Thượng Không Hạ Cẩn Hiệu Trí Hải Hòa Thượng Giác Linh Thùy Từ Chứng Giám
