1. Thân thế
Thượng Toạ thế danh LÊ NHỰT NGUYÊN, pháp danh NGUYÊN ĐỨC, pháp hiệu MINH PHÁT. Sinh ngày 20 tháng 06 năm 1956 (Bính thân) tại Chợ lớn (nay là Quận 10, TP.HCM). Phụ thân là ông LÊ THÀNH AN, mẫu thân là bà TRƯƠNG THỊ BA, song thân đều đã từ trần. Thượng Toạ được bảy anh chị em, Thượng Toạ là người thứ tư trong gia đình.
2.Thời gian xuất gia học đạo:
Được sinh ra trong một gia đình nhân hậu, đời đời kính tin Tam Bảo và sẵn túc duyên nên vừa biết đòi ăn là Thượng Toạ đã ăn chay, lại gia đình may được ở gần chùa nên Thượng Toạ thường theo mẹ sang Chùa lạy Phật. Nhờ đó mà hạt giống Bồ đè ngày càng phát triển.
Năm 1964, Thượng Toạ được song thân cho xuất gia học đạo với cố Hoà Thượng Thích Thiện Hoà, viện chủ Tổ đình Ấn Quang – Giám đốc Phật học đường Nam Việt. kể từ đó, hôm sớm kệ kinh siêng năng hành đạo, Thượng toạ cùng với sư huynh Minh Thành giữ chức thị giả hầu cận Hoà Thượng Bổn sư; Nhờ gần gũi chư vị Cao Tăng Tôn đức nên chủng trí vô sư nhiều đời huân tập nhân đây mà tăng trưởng.
Năm 1971, Thượng Toạ thọ giới Sa di với cố Hoà Thượng Thích Trí Thủ tại giới đàn ở Tu viện Quảng Đức (Thủ Đức).
Năm 1975, với hạnh nguyện sâu dầy, oai nghi đĩnh đạc, đáng làm pháp khí Đại Thừa, Thượng Toạ được Hoà Thượng Bổn sư cho thọ giới Tỳ kheo và Bồ tát tại giới đàn chùa Pháp giới (Cầu tre – Tân Bình) do cố Hoà Thượng Thích Hành Trụ làm Đường đầu Hoà Thượng.
3.Thời kỳ Hoá đạo
Năm 1974, Khi Hội Đồng Quản Trị Tổ Đình Ấn Quang và các cơ sở trực thuộc được thành lập, Thượng Toạ được cử làm chức Phó Tổng Quản Sự, kiêm chức Tri khố Tổ đình Ấn Quang, chăm lo công việc ăn ở cho đại chúng một cách chu toàn cho đến ngày viên tịch.
Năm 1976, vâng lệnh Hoà thượng Bổn Sư và theo sự tha thiết thỉnh cầu của Phật tử chùa Viên Giác, Thượng Toạ kiêm nhậm chức Trụ trì chùa Viên Giác – Quận Tân Bình; và nơi đây cũng chính là nơi thế độ chúng đệ tử Ưu Bà tắc xuất gia.
Năm 1978, sau khi Hoà Thượng Bổn sư viên tịch, Thượng Toạ được cử làm chức Phó giám đốc Đại Tòng Lâm Phật giáo ở tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu.
Cùng năm này, Thượng Toạ xây dựng chùa Viên Dung ở xã Linh Đông, huyện Thủ Đức trên phần đất do Phật tử Diệu Hạnh dâng cúng, là nơi tiếp nhận chúng đệ tử Ưu Bà Di xuất gia.
Năm 1992, theo lời thỉnh cầu của Hoà thượng Phước Quang Trụ trì chùa Phụng Sơn, thành hội Phật giáo TP.HCM đã bổ nhiệm Thượng Toạ về Trụ trì chùa Phụng Sơn.
Năm 1993, sau đại hội Phật giáo toàn quốc kỳ III, Thành hội Phật giáo TP.HCM lần thứ IV, Thượng Toạ được mời làm Uỷ viên Ba Từ Thiện xã hội Trung Ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Uỷ viênTiểu ban Từ thiện xã hội Phật giáo TP.HCM và uỷ viên Ban Từ thiện xã hội Phật giáo Quận 10.
Sau ngày 19 tháng 09 năm Quý Dậu, Hoà thượng Tổng Quản Sự Tổ Đình Ấn Quang viên tịch, Thượng Toạ là một trong bốn Thượng Toạ lãnh đạo của Tổ đình Ấn Quang, và Thượng Toạ đã đảm nhiệm chức Phó Ban quản trị kiêm Tri sự điều hành mọi sinh hoạt của Tổ đình cho đến ngày viên tịch.
Bằng giới đức trang nghiêm thanh tịnh, mô phạm chốn tòng lâm biểu tượng nơi quy hướng cho Tăng Ni và Phật tử, trong những thập niên 1975-1995, Thượng Toạ dã từng đảm nhận các chức vụ Phó Ban kiến Đàn, Dẫn Thỉnh Sư trong các Đạigiới đàn để truyền trao giới pháp cho Tăng Ni, Phật tử. qua đó từng hàng giới tử đạo thể trang nghiêm, giới đức thanh tịnh trở thành người hữu ích cho đạo pháp và cho xã hội.
Trong sự nghiệp kế thừa đạo mạch, tiếp dẫn hậu lai, báo phật ân đức, Thượng Toạ đã thế độ cho hơn một trăm Tăng Ni xuất gia tu học và hàng ngàn phật tử quy y Tam bảo, thực hiện hạnh nguyện lợi tha, tu tâm hành thiện, đẹp đạo tốt đời. ngoài trọng trách vận động tài chánh ẩm thực cho Trường cơ bản Phật học Đại Tòng Lâm, Ni Viện Thiện Hoà, Thượng Toạ còn nổ lực yểm trợ cho các Trường cơ bản phật học các tỉnh, thành tại một số địa phương, góp phần đào tạo Tăng Ni tài đức cho Giáo hội và Tỉnh hội Thành hội Phật giáo trong cả nước.
Bằng công đức trang nghiêm ngôi Tam Bảo là trang nghiêm Tịnh độ của chư Phật, Thượng Toạ đã kế thừa sự nghiệp của cố Hoà Thượng Bổn Sư, đã nổ lực vận động tài chánh trùng tu ngôi Tổ đình Ấn Quang, chùa Long Triều, kiến thiết Đại Tòng Lâm phật giáo, chùa Huệ Nghiêm, chùa Dược Sư, chùa Viên Giác, Chùa Phụng Sơn và chùa Khánh Đức (Sông Bé), làm trang nghiêm đạo tràng xứng đáng là cơ sở sinh hoạt tín ngưỡng của giáo hội tại địa phương. Ngoài ra Thượng Toạ còn ủng hộ công tác trung tu, xây dựng một số lớn cơ sở tự viên tại các tỉnh, thành trên địa bàn cả nước.
Nêu cao tinh thần vô ngã vị tha, từ bi cứu khổ của đạo Phật Thượng Toạ đã thể hiện tinh thần ưu đời mẫn thế, hạnh nguyện từ bi vô hạn, qua các mặt công tác từ thiện xã hội trên khắp mọi miền đất nước; nơi nào có thiên tai, lũ lụt, hoả hoạn, bịnh tật, đói khát là nới đó có hình ảnh và tài vật cứu trợ của Thượng Toạ. Có thể nói Ngài là biểu hiện của tình thường, là sự sống của người đau khổ, trong ý nghĩ và hạnh nguyện của một vị Bồ tát hiện thân.
Qua phúc đức trang nghiêm, túc duyên thù thắng, hạnh nguyện kỳ diệu, năng lực phi thường, có tể nói Thượng Toạ là Y chỉ Sư của toàn thể Ni giới. Nhất là đối với những hàng Tăng Ni, Phật tử có đủ thiện duyên khi được diện kiến, qua lời từ nhã, cử chỉ dịu dàng, toả sáng gương lành, tâm hồn thuần hậu của Thượng Toạ, tất cả đều được an lạc thoả mãn mong cầu và phước lành thêm lớn, trong ý nghĩ diệu lực thù thắng bất khả tư nghì của đạo phật.
Ngoài ra, Thượng Toạ còn dành nhiều thời gian biên soạn những tấc phẩm để lưu lại cho hậu thế, gồm có:
Đời sống Đức Điều Ngự
Xuân Vô Năng Thắng
Giai thoại nhà Thiền.
Các nghi thức tụng niệm và chúc tán.
Khoa cúng Tổ Kiều Đàm Di Mẫu.
Tu Chỉnh Giới đàn Ni.
Các tập thi phú v.v….
Với tinh thần hoằng dương chánh pháp, lợi lạc quần sanh, tiếp dẫn hậu lai, báo phật ân đức, hơn nữa cuộc đời phụng sự đạo pháp và chúng sanh – tốt Đạo đẹp đời. Thượng Toạ đã được giáo hội, thành hội phật giáo, Uỷ Ban nhân dân, Mặt trận Tổ quốc thành phố và quận 10 tặng bằng tuyên dương Công đức, các bằng khen và giấy khen đủ loại.
4.Thời kỳ Viên tịch
Kể từ năm 1994, Thượng Toạ đã trải qua cơn bịnh ngặt nghèo, sức khoẻ có phần giảm sút. Nhưng Thượng Toạ vẫn nổ lực kiên trì thi hành phật sự, lợi lạc quần sanh, quyết tâm đi cho trọn con đường phụng sự đạo pháp và nhân sinh. Nhưng lực bất tòng tâm, như Cổ đức dạy:
Bầu thuốc Thánh đâu cứu người hết số,
Chén linh đơn sao chữa được bịnh nan y.
Thế rồi ngày qua tháng lại, sức khoẻ Thượng Toạ kém dần theo cơn bịnh, nhưng Thượng Toạ vẫn tỉnh giác chánh niệm an nhiên tự tại, sinh hoạt bình thường trong ý niệm sinh tử nhàn nhi dĩ. Và sau một cơn bịnh nhe, Thượng Toạ đã xả báo an tường, thu thần thị tịch, trở về thế giới Niết bàn bất sinh bất diệt vào lúc 6 giờ 40 ngày 21 tháng 03 năm Bính Tý (nhằm ngày 08-05-1996), trụ thế 41 năm, Hạ lạp trải qua 21 Mùa An cư Kiết hạ.
Thế là Thượng Toạ đã ra đi vĩnh viễn, bỏ lại cac spháp hữu vi giả tạm, hạnh nguyện chưa tròn, đường phụng sự đạo pháp và chúng sanh còn nhiều người mong đợi, chờ ơn; nhưng cõi ta bà đã khuất bóng vì sao, miền Cực lạc thêm trang Thượng sĩ. Tuy nhiên công đức của cố Thượng Toạ đã cống hiến cho đạo pháp và chúng sanh sẽ còn sống mãi trong tâm tư những người con phật và vạn loài hàm linh, trong ý nghĩa pháp giới vô biên, viên dung vô ngại qua những kiếp lai sinh trần thế cho đến khi chứng quả Bồ đề.
Phụng vì Ấn Quang Đường thượng, Từ Lâm Tế Chánh Tông, Tứ Thập Tứ Thế, huý Nguyên Đức, hiệu Minh Phát Thượng Toạ Giác Linh Thiền toạ.
(Chùa Viên Giác, Q.Tân Bình)
