Thầy đứng lặng lẽ tựa hồ như đang ngắm nhìn cảnh vật trong buổi sớm mai, hay khảo sát mọi công trình còn xây dựng dở dang bên dưới. Ngoài xa kia là mấy cánh rừng tràm bị đốt cháy trụi chỉ còn trơ lại những gốc cây đen nhẻm. Vậy mà một vài chồi xanh vẫn nức mầm trổi dậy, vừa để thách thức với sự nghiệt ngã của cuộc đời, vừa muốn chứng tỏ một sức mạnh tâm linh luôn tiềm tàng đâu đó bên trong lòng đất .
Ba tháng trở lại sau hơn mười năm xa vắng, thầy cũng chỉ nghĩ mình là một kẻ xa lạ. Xa lạ với nơi chốn thân quen từ thời thơ bé càng khiến cho lòng người thêm nỗi ray rứt băn khoăn. Mười năm nơi phố thị, thầy đã trải qua các trường Phật học, Cao đẳng rồi Đại học. Mỗi khóa học thầy đều đạt các thứ hạng cao và do đó niềm ước vọng cũng dần cao theo năm tháng. Một chút hồn quê còn vương vấn trong lòng thầy, chẳng khác nào như viên sỏi ném vào tận cùng mênh mông của trời đất.
Khi thầy chuẩn bị xong thủ tục để đi du học dài hạn tại Ấn Độ thì cũng vừa nhận được tin, Sư phụ viên tịch ở độ tuổi mới ngoài năm mươi, với lời di chúc: Mong muốn thầy trở về kế thừa tông môn, tiếp tục truyền hóa đạo pháp của Tôn Sư ở quê nhà. Nhận lời di ngôn của sư phụ, thầy Đức Sơn lâm vào tình cảnh của kẻ ở đi đều không đành đoạn.
Thầy đã định giao Chùa lại cho sư đệ Đức Nhật để mình được rảnh rang du học ít năm. Nhưng sư đệ vốn là người thích tiêu dao trong cảnh nhàn cư bất nhiễm, đâu ham gánh vác chuyện chùa chiền. Vừa xong tuần thất bốn mươi chín ngày của sư phụ, sư đệ đã lên gặp thầy: – Em lên từ giã sư huynh đây.
Thầy ngạc nhiên: – Sư đệ đi đâu?
– Em vào thiền viện chuyên tu. Lâu nay vì muốn phụ giúp thầy nên em còn chần chờ. Bây giờ thì Sư Phụ đã viên tịch, bổn tự đã có sư huynh về kế thừa đảm nhiệm, vậy em xin được đi theo ý nguyện của mình.
Thầy cố dùng lời lẽ thiệt hơn, đem hết tình nghĩa đệ huynh ra thuyết phục mà cũng không lay chuyển được lòng sư đệ. Suốt ba tháng trời thầy cứ đi đi về về mà tâm trí mãi phân vân chưa quyết.
Công việc chùa đã có mấy chú tiểu và các cụ già công quả lo toan. Nhưng cảnh Thiền môn ngày càng vắng vẻ quạnh hiu. Trước đây sư phụ vốn là người có nhiều tâm huyết và năng nổ trong việc mở mang đạo hóa. Suốt mấy mươi năm, một mình người lo phát rẫy trồng cây gây rừng, sửa sang chùa chiền, tạo nên bao cảnh quan thật trù phú. Sự phụ dự định mở khóa tu định kỳ hằng năm cho Chư Tăng và Phật tử, nên cho xây dựng những dãy nhà ngang bên hiên chùa. Ngoài ra, có cả lớp học tình thương để dạy chữ và giáo lý cho trẻ em thất học ở quanh vùng.
Những dự án còn đang dang dở thì người lâm trọng bệnh. Sư phụ ra đi đột ngột làm ngưng đọng hết mọi công trình và việc đi du học của thầy cũng đành gác lại. Mọi người đều kỳ vọng thầy trở về tiếp tục sự nghiệp. Nhưng thầy biết mình không đủ khả năng và đầy tâm huyết như sư phụ. Hơn nữa, lòng thầy đang ôm ấp nhiều hoài bão khác. Thầy những muốn đem tài học của mình phục vụ cho những mục đích cao rộng hơn là phải dừng chân nơi vùng đất xa xôi hẻo lánh này.
Sương mù đã tan…, bầu trời trở nên thoáng mát trong xanh khác thường. Thầy Đức Sơn rời khỏi ngọn tháp, chậm rãi đi ra phía khu rừng tràm. Cánh rừng trong buổi sớm mai vẫn còn hăng hắc mùi hương của nhựa cây hòa lẫn trong mùi sương đêm lãng đãng. Không cảnh yên tĩnh cùng với khí hậu trời thu mát dịu chẳng làm cho tâm hồn thầy dễ chịu hơn chút nào. Cánh rừng tràm quen thuộc in dấu một thời để chỏm ham tu mà vẫn thích chơi đùa nghịch ngợm.
Thầy nhớ có một lần cùng sư đệ vào rừng hái nấm tràm, và bắt cả Dế đem về chơi đá với nhau. Sư phụ rầy, bảo đem thả Dế lại sau vườn cho nó được tự do. Con Dế được tự do chui ngay xuống lòng đất dưới bụi cỏ để tránh sự rình rập của con người. Con người dù được tự do bay khắp cả bầu trời, vậy mà có khi lại rơi vào thế không thể tự chủ được mình.
Thầy đứng lại dưới dàn hoa thiên lý bên một ngôi thiền thất. Đây là thất của sư bác Quản chúng, trước vẫn theo phụ giúp với sư phụ. Nay già yếu lại bệnh hoạn nên người mới cất riêng tịnh thất ở nơi này.
– Mô Phật !Chào thầy trụ trì. Đi đâu mà sáng sớm lạc vào đây vậy. Xin mời vào trong này cùng uống chén trà sen cho ấm.
– Dạ! Dạo này sư bác có khỏe không mà con thấy người ít qua bên chùa?
– Bác có qua chứ. Tại thầy không về thường nên chẳng thấy đó thôi.
Thầy bước vào bên trong, kéo chiếc ghế mây ngồi đối diện với sư bác. Mùi trà sen thoang thoảng nhẹ nhàng tạo cho thầy cái cảm giác ấm cúng thân tình. Lâu lắm rồi thầy mới ngồi lại để uống trà đàm đạo với sư bác. Cũng với khung cảnh này nhưng tâm trạng thầy đã khác xưa. Khi ấy thầy là một học tăng nhiều ước vọng cao xa, mỗi lần về ghé qua Sư Bác vừa chuyện vãn thăm viếng vừa ngầm bộc lộ sự học hành thăng tiến của mình.
Sư bác chậm rãi rót trà ra tách cho thầy rồi nhẹ nhàng cất tiếng hỏi:
– Dường như thầy không được vui. Buồn vì sư phụ mất sớm, hay việc du học bị gián đoạn? Cuộc sống ở đây chắc không phù hợp với chí của thầy. Vậy ý nguyện của thầy như thế nào?
Thầy hớp từng ngụm trà thơm, nhìn mông lung ra phía trước sân. Lác đác vài chiếc lá vàng rơi rụng hồi đêm nằm yên lặng trên mặt đất đầy vẻ cam chịu. Thầy hiểu, con người đôi khi cũng phải trải qua những cuộc chiến đấu đơn độc đối với bản thân. Được lời của sư bác như tiếp thêm sức, thầy bắt đầu nói. Thầy nói như chưa từng nói. Bao nhiêu tâm tư, rồi bấy nhiêu nguyện vọng lại được dịp tuôn ra. Sư bác chăm chú lắng nghe, thư thả châm trà thêm vào tách. Hơi trà bốc lên tỏa hương thơm nhè nhẹ theo gió thoảng bay đi, chỉ còn động lại nơi đây hai tâm hồn một già một trẻ cùng với bao nỗi cảm thông chia sẻ
Đợi cho thầy giãi bày xong, sư bác mới tiếp lời. Người thông thả nói. Không một lời khuyên nhủ, không phân tích sự việc đúng sai. Người chỉ nói đến chuyện đời chuyện đạo. Chuyện ngày xưa chuyện bây giờ. Chuyện về những người trong thời kỳ nam tiến đi mở đất phá rừng. Họ kiên nhẫn miệt mài không vì cuộc sống của riêng mình, mà cho muôn thế hệ đời sau.
Ai lại không có một thời tuổi trẻ thích rong chơi tìm kiếm, thích bới mộng tìm mơ. Điểm dừng đôi khi chỉ từ một khúc quanh ngã rẽ, nhưng lại có thể làm sáng lên một chân hướng khác. Tuổi trẻ bây giờ sống với quá nhiều ước mơ nên hay xa vời thực tế. Người biết ước mơ là đang nuôi dưỡng cho mình những lý tưởng cao đẹp. Nhưng lý tưởng của người tu sĩ ở ngay trong những việc làm dàn trải thông thường hằng ngày. Một nếp sống yên vui, một tâm hồn an định. Người biết sống vì mình vì ngừơi, biết yêu cái đẹp bên ngoài để hoàn thiện những cái đẹp của tâm hồn, thì đối với hoàn cảnh nào vẫn an nhiên tự tại .
Thầy từ giã ngôi thiền thất khi ánh ban mai chiếu những tia nắng đầu tiên xuống mặt đất. Những tia nắng vàng. Bầu trời trong xanh. Vạn vật tỏa sáng, làm cho núi rừng rạng rỡ … và không gian cùng cảnh vật bỗng trở nên thâm diệu vô cùng.
Khi bước lên một ngọn đồi thấp, thầy chợt nghe có tiếng hát vang vọng từ phía bên kia. Một đoàn thanh thiếu niên Phật tử đang sinh hoạt ca hát. Thấy thầy đi qua, tất cả đều đứng dậy xá chào. Từng khuôn mặt trẻ trung toát lên vẻ hớn hở vui tươi pha lẫn niềm tin tưởng kính trọng. Sức sống của núi rừng dường như luôn ánh hiện trên những nụ cười ánh mắt đó. Ánh mắt của những tâm hồn biết sống, biết yêu thương cuộc sống.
Lời sư bác nói vẫn còn văng vẳng bên tai thầy: “Tất cả mọi người đều mong đợi con về. Dù vậy con cứ hướng theo con đường mà mình đã định. Đạo Phật là đạo giải thoát. Người tu hành tìm cầu giải thoát ngay trên mọi việc làm và ý tưởng tự nguỵên chứ không phải là sự gượng ép bó buộc”.
Trên con đường mòn nhỏ, những bác nông dân tay cầm cuốc xẻn đang đi tới. Họ dừng lại cúi chào thầy. Một vị lớn tuổi nhất bước lại thưa:
– Bạch thầy! Như vậy là thầy đã về đây hẳn rồi. Chúng con mừng lắm. Từ ngày thầy trụ trì viên tịch chúng con vẫn mong mỏi có thầy về. Vậy là từ nay ngôi Tam Bảo đã có người phụng sự lo toan và chúng con cũng được theo thầy để học đạo nghe pháp.
Thầy gật đầu cười với họ, hỏi thăm một vài câu thân tình ngắn ngủi. Cuộc sống đôi khi đơn giản hơn thầy nghĩ nhiều. Bởi vì thầy những muốn làm trăng sao chiếu sáng cả bầu trời, nên không nhận thấy rõ rằng: Chỉ cần một ngọn đèn nhỏ cũng đủ làm ấm lại bao tấm lòng người đang khao khát ánh đạo vàng nơi tận vùng quê heo hút này.
Về tới cổng chùa đôi chân thầy thoăn thoắt bước nhanh trên các thềm đá sỏi. Trước sân có vài người phật tử dáng vẻ trầm ngâm đang đi đi lại lại. Thấy Thầy họ ngần ngại như định nói điều gì. Thầy liền khóat tay với họ:
– Ngày mai mấy bác gọi thợ tới khởi công làm ngay đi. Phải khẩn trương cho xong các công trình trong năm nay. Đầu năm tới, vào ngày tiểu tường của Sư Phụ, Thầy sẽ tổ chức khánh thành và chuẩn bị mở khóa tu đầu tiên.
Sự hân hoan và mãn nguyện làm tan biến hết những nét hằn lo toan từ bấy lâu nay. Mọi người bắt tay vào công việc với tất cả niềm lạc quan tin tưởng. Nắng đã lên cao. Một ngày mới đang tiếp diễn.
Thầy đứng nhìn ngọn tháp, nơi yên nghỉ của sư phụ, để nghe sâu xa trong cõi lòng mình bao thinh âm của ánh đạo mầu. Đây mới chính là cuộc sống. Cuộc sống thật sự bắt đầu từ những tia nắng ban mai vọng về trong tiềm thức, cuộc sống bắt đầu khi lòng người chợt nhận ra sự hiện hữu của chính mình ngay trong từng tâm niệm trở về.
