Đất nước ta trải qua bao thăng trầm biến chuyển trong lịch sử, bước ngoặc quan trọng thời cận đại là chiến thắng Mùa xuân năm 1975. Sau khi đất nước hòa bình độc lập thống nhất, Bắc Nam sum họp một nhà, việc chấn chỉnh lại thuần phong mỹ tục cho phù hợp với sự tiến bộ đổi mới đi lên của cả nước là điều tất yếu. Thế nên, sau khi được Phòng Văn hóa và Thông tin Quận 5, Ủy ban Nhân dân Phường 6 mời các cơ sở tín ngưỡng tôn giáo đến triển khai thực hiện Chỉ thị 27/CT-TW của Bộ chính trị và Chỉ thị 14/1998 CT-TTg của Chính phủ “Về thực hiện Nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội”, Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII “Về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”. Chúng tôi đã nhiều lần tổ chức vận động đồng bào Phật tử tham gia thực hiện cụ thể như sau:
1. Về việc cưới:
Hôn nhân là việc hệ trọng của cả một đời người, cho nên ngoài việc tìm hiểu thực tế, đôi bạn trẻ cũng chưa an tâm, họ mong muốn được “trăm năm hạnh phúc” và mọi việc tốt lành về mặt tâm linh nữa. Nên việc chọn: tuổi, cung, mạng và ngày lành tháng tốt theo phong tục là lẽ tự nhiên.
Có nhiều trường hợp tuổi hoặc cung mạng xung khắc, chúng tôi khuyên họ rằng: Cổ nhân có dạy: “Đức năng thắng số”, nghĩa là: Phước đức thắng được số mạng. Như vậy điều căn bản là chúng ta phải tu nhân tích đức, làm lành lánh dữ, vợ chồng phải thật dạ thương yêu nhau, kính trọng, nhường nhịn và giúp đỡ lẫn nhau mới được hạnh phúc lâu bền. Mặt khác, đối với những Phật tử thường xuyên đến chùa sinh hoạt, chúng tôi khuyên họ đưa nhau đến chùa làm lễ Hằng thuận. Trong dịp này, chư tôn đức Tăng Ni sẽ trân trọng nhắc lại những lời của đức Phật dạy về đạo vợ chồng, bổn phận làm dâu, làm rể, làm cha mẹ tương lai và chúc phúc cho cô dâu chú rể được “Loan phụng hòa bình, sắc cầm hảo hợp” (đính kèm tờ Chọn ngày giờ Hôn lễ). Đồng thời khuyên họ tổ chức lễ Thành hôn trên tinh thần tiết kiệm, không phô trương hình thức.
2. Về việc tang:
Gia đình Phật tử hữu sự đến chùa nhờ xem ngày giờ tẩn liệm chôn cất, chúng tôi khuyên họ làm lễ tang trong khoảng thời gian không quá 48 giờ. Điều này vừa phù hợp với Chỉ thị 27, mà cũng không trái với tập quán. Bởi vì người xưa có nói: “Tam nhựt bất trạch nhựt”, nghĩa là: Lễ tang trong ba ngày không cần chọn ngày. Về việc chọn giờ, để tránh sự ùn tắc giao thông, gây trở ngại cho việc di chuyển trên đường phố, nên chúng tôi kết hợp chọn giờ tốt với tình hình giao thông của thành phố. Đồng thời, gởi thêm tờ hướng dẫn thực hiện các lễ nghi và những lời dặn dò cần thiết cho tang gia hiếu quyến, nên họ không phải bận tâm nhờ người tư vấn. (đính kèm tờ Chọn ngày giờ Tang lễ)
3. Về việc lễ hội:
Hằng năm, hằng tháng tại chùa có nhiều cuộc lễ và hội. Về lễ trước đây Bổn tự cúng lễ theo nghi thức cổ truyền nên thời gian kéo dài khoảng 1 giờ 30 phút đến 2 giờ. Sau khi tiếp thu Chỉ thị 27, chúng tôi điều chỉnh còn khoảng 1 giờ đến 1 giờ 15 phút. Về nội dung tụng niệm, chúng tôi chủ trương Việt hóa và đã cho ra đời quyển kinh Tam bảo thông dụng thuần tiếng Việt, để sử dụng trong chùa và phổ biến đến các tự viện quen biết. Về lễ hội, tại Chùa có tổ chức các chương trình lễ Khai giảng Đạo tràng bát quan trai, lễ Mừng Phật đản, lễ Cài hoa hồng nhớ ơn Mẹ,…chúng tôi rút gọn trong khoảng 1 giờ 30 phút. Đồng thời, động viên khuyến khích Phật tử đến dự lễ đúng giờ.
4. Các hoạt động khác:
1. Đối với Bổn tự:
a. Để mọi người thấm nhuần những lời dạy của Đức Phật, hằng năm vào các dịp lễ hội Bổn tự đều có ấn tống (tặng) nhiều kinh sách Phật, đĩa thuyết giảng giáo lý để tặng cho đồng bào Phật tử.
b. Hỗ trợ Mặt trận phường xây nhà Tình thương và trao tặng quà cho người dân có hoàn cảnh khó khăn trong địa bàn phường và các phường lân cận trong Quận 5.
c. Hỗ trợ, hòa giải những xung đột trong gia đình khi có yêu cầu của Phật tử.
2. Đối với Phật tử đến chùa sinh hoạt tu học:
a. Trong thời gian qua, chúng tôi đã nhiều lần thuyết giảng các chuyên đề: Ý nghĩa Lễ Hằng thuận, Việc cưới hỏi xưa và nay, Xây dựng gia đình hạnh phúc; Ý nghĩa việc đốt vàng mã. Ý nghĩa cầu an cầu siêu. Phân biệt chánh tín và mê tín,…là những đề tài liên quan đến Chỉ thị 27.
b. Thông báo trong các khóa lễ đông người về việc hạn chế đốt vàng mã nhang đèn.
3. Đối với người đi viếng chùa, chúng tôi niêm yết các thông báo, tờ rơi với nội dung ngắn gọn như sau:
a. Ba cây nhang thơm, một tấm lòng thành.
b. LƯU Ý: Mỗi người chỉ thắp từ 01 đến 03 cây nhang nhỏ với tấm lòng thành là đủ, không cần đốt nhiều. Xin cắm vào lư hương lớn ở trước điện thờ, không cắm nhang vào: bàn thờ, bình bông, đĩa trái cây, hũ linh cốt, v.v… Không đốt: nhà kho, xe cộ, quần áo và đồ dùng vàng mã. Chỉ đốt 10 lá vàng bạc hoặc giấy tiền, nếu cần.
c. THÔNG BÁO: Để thực hiện nếp sống văn minh, bảo vệ không khí trong lành nơi thờ phượng, tích cực bài trừ mê tín dị đoan và các thủ tục lỗi thời, đề nghị quý Phật tử khi vào lễ chùa, hoan hỷ lưu ý thực hiện các việc như sau:
– Không xin xăm, bói toán, đồng bóng.
– Hạn chế đốt vàng mã và nhang lớn. Nếu thấy cần, chỉ nên đốt tượng trưng 10 lá vàng bạc cúng chung cho những người quá cố. Tuyệt đối không đốt cúng cả bao vàng mã hoặc nhà kho, xe cộ, quần áo và những vật dụng khác.
– Không đốt nhang khói bay mù mịt trong nội điện,…
d. THÔNG BÁO:
“Tới cảnh Phật trang nghiêm thành kính,
Dốc lòng thành dâng nén tâm hương,
Kính mong quý khách thập phương,
Nhất tâm hoan hỷ cắm hương, lư ngoài.
Tâm ngưỡng mộ trong chùa đà có,
Nén nhang vòng thắp đủ các ban,
Đường xa chẳng quản gian nan,
Phật soi thấu suốt, phúc ban mọi người.”
e. Để bà con dễ nhớ và hạn chế mọi sự bày vẽ không cần thiết, Bổn tự có in thêm các biểu mẫu hướng dẫn khi cúng lễ và khấn vái.
Việc thực hiện và hỗ trợ các yêu cầu tín ngưỡng của đồng bào Phật tử quen cũng như lạ, Bổn tự không đặt giá cả, không đòi hỏi, cũng không gợi ý về tiền bạc mà để tín chủ tùy tâm hỷ cúng.
Trong kinh Pháp cú, Đức Phật có dạy:
Như bông hoa tươi đẹp,
Có sắc lại thêm hương,
Cũng vậy lời khéo nói,
Có làm có kết quả.
Kiến nghị: Để nội dung Chỉ thị 27 và các văn bản liên quan, thiết thực đi vào cuộc sống của đồng bào, chúng tôi xin kiến nghị với các cơ quan chức năng như sau:
1. Vào dịp đầu năm hoặc cuối năm âm lịch, nên tổ chức các buổi họp triển khai Chỉ thị 27 có sự tham dự của đại diện các cơ sở tín ngưỡng tôn giáo và dân gian, các cơ sở mai táng, các cán bộ hộ tịch phường xã.
2. Nên có chỉ đạo cán bộ phường xã tuyên truyền đến từng cá nhân, khi đồng bào đến đăng ký kết hôn hoặc khai tử.
Xin chân thành cảm ơn quý đại biểu đã chú ý lắng nghe. Kính chúc Quý vị sức khỏe dồi dào, gia đình hạnh phúc, công tác thuận lợi.
Chúc Hội nghị thành công tốt đẹp.
