“Di tích lịch sử văn hóa, kiến trúc nghệ thuật quốc gia chùa Vĩnh Nghiêm nói chung và kho mộc bản kinh Phật Thiền phái Trúc Lâm nói riêng là di sản văn hóa trong đó chứa đựng rất nhiều giá trị và ý nghĩa của dân tộc.
Để kho bảo vật quý hiếm này tồn tại mãi với các thế hệ mai sau, đề nghị các cấp, các ngành cần quan tâm hơn nữa trong việc nghiên cứu, xây dựng kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị”, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã nhấn mạnh như vậy khi đến tham quan chùa Vĩnh Nghiêm (xã Trí Yên, huyện Yên Dũng-Bắc Giang), ngày 13.5.
Giới thiệu với Phó Thủ tướng về kho mộc bản kinh Phật, Đại đức Thích Thanh Vịnh, trụ trì chùa Vĩnh Nghiêm cho biết, “mộc bản thư khố” ở chùa có tổng số 3.050 bản khắc gỗ, với 9 đầu sách lớn thuộc loại kinh sách chính: Loại kinh sách có nguồn gốc từ Trung Hoa, Ấn Độ được các phật tử Thiền phái Trúc Lâm kế truyền, chú dẫn theo tư tưởng Việt Nam, và loại kinh sách của các Tổ sư Thiền phái Trúc Lâm sáng tác truyền lại. Các mộc bản này do các nghệ nhân ở Bắc Giang, Bắc Ninh, và chủ yếu là Hải Dương khắc thành nhiều đợt, vật liệu là gỗ thị hầu hết được khai thác tại vườn chùa, có niên đại từ thế kỷ XVII,XVIII, XIX và đầu thế kỷ XX.
Bà Hoàng Thị Hoa, Giám đốc Sở VHTTDL Bắc Giang cho biết thêm, những năm gần đây, được sự hỗ trợ của Bộ VHTTDL, Sở đã tiến hành khảo sát, đánh giá thực trạng kho mộc bản, đồng thời kiểm kê, vệ sinh, phân loại mộc bản; tiến hành mã hóa, sắp xếp mộc bản các bộ kinh sách theo thứ tự hợp lý, khoa học để tiện quản lý, bảo tồn, sử dụng.
Báo cáo với Phó Thủ tướng về việc lập hồ sơ khoa học trình Ủy ban UNESCO thế giới công nhận kho mộc bản kinh Phật ở chùa Vĩnh Nghiêm là Di sản Tư liệu văn hóa của nhân loại, bà Hoàng Thị Hoa cho biết, các chuyên gia, nhà nghiên cứu trong và ngoài nước đều đánh giá kho mộc bản kinh Phật này hội đủ tiêu chí về tính lịch sử, độc đáo và tính toàn vẹn.
Hồ sơ mộc bản kinh Phật ở chùa Vĩnh Nghiêm đã được Ủy ban UNESCO thế giới chấp nhận tại vòng một năm 2010, và nếu không có gì thay đổi Ủy ban này sẽ tiến hành xem xét, vinh danh kho mộc bản kinh Phật là Di sản Tư liệu văn hóa của nhân loại vào cuối tháng 5.2011.
Tham quan kho mộc bản kinh Phật ở trong chùa Vĩnh Nghiêm, một mặt Phó Thủ tướng đánh giá cao sự quan tâm của các cấp, các ngành và nhà chùa trong việc xây dựng kệ để bảo quản, làm vệ sinh, đánh số các bản khắc gỗ, mặt khác ông cũng hết sức lưu ý là trong điều kiện khí hậu nóng ẩm thì cần phải có những giải pháp bài bản, khoa học hơn để bảo tồn kho tàng thư quý giá này.
Trên tinh thần đó, ông đề nghị các cấp, các ngành cần sớm nghiên cứu, xây dựng kế hoạch bảo tồn lâu dài cho kho mộc bản kinh Phật có giá trị quý hiếm này, tránh để xảy ra sự xâm thực của thời tiết và sự xâm hại của các loại côn trùng.
