Những sợi sắc không …

Đêm, có ánh trăng vàng
ngủ say trên mây xanh
gió đưa khẽ cành lá
rơi xuống hồ tâm thanh

ta đi gom nhặt trăng
vớt từng cơn sóng nhỏ
theo ta vào hơi thở
để vầng trăng trở về…

Vũ trụ hình như đang chuyển mình bằng biết bao nhiêu biến cố dồn dập xẫy đến cho con người, từ thiên tai, sóng thần, động đất, băng lỡ xen lẫn với những biến động do nhân tai gây ra, chiến tranh, nghèo đói, bạo động bừng bừng sát khí, sôi sụt ở khắp mọi nơi. Không nơi nào là an toàn. Nhìn những diễn biến xẫy ra, mọi người đều ngao ngán, băn khoăn, lo lắng và chợt hỏi rằng đời sống nhân loại rồi sẽ đi về đâu?

Đời sống quả thật bất định, vô thường, mà nhiều khi chúng ta chạy theo lối nhỏ, quên mất đường về để cho mảnh trăng vỡ vụn trên trên vạn nẻo đường sương gió. Một cơn gió đã làm cho trăng rơi, trăng vỡ, trăng lan man trên từng sóng nước, trăng lặng lờ xao xuyến, đưa tay réo gọi, chờ đón để trở về với ánh sáng tỏ trong cõi tâm đã bao lần bất an. Những chiếc lá bàng bạc bay trong gió, rơi nhẹ nhàng trên mảnh đất của tâm, lay động, khi vóc lên nhìn thấy sự có mặt của vô lượng trần sa, hoa đốm trong cõi mộng. Đời là những nối tiếp của vô vàn cơn sóng, thịnh nộ, cuồng phong, nhịp nhàng, tung tăng, bay nhảy như những mảnh đời trôi qua, có mặt, biến hoá… để khó tìm thấy đâu là bờ bến.

Những diễn biến chung quanh làm chúng ta lo sợ, tìm nơi ẩn náu trong những ảo tưởng để che lấp đi những hoang vắng, cô đơn, mất niềm tin vào cuộc sống, mất hướng đi tương lai, vì cảm thấy trước mặt dày đặc, mịt mù không thấy lối, nên cố sống để thoả mãn những trạng huống tâm sinh lý bị suy sụp của chính mình.

Em từng đổ tuổi xanh trong men rượu
nhìn tương lai như giọt đắng cà phê
gào thét lên giữa ánh sáng lập loè
ôi khói thuốc đốt đời vào hoang tưởng

mỗi ánh mắt em chở đầy từ ái
ngôn ngữ xưa còn lại những sẻ chia
đời vẫn cần em như sóng và nước
em trở về trong biển giác từ bi…

Khi ánh mắt đã đượm màu sương gió, thân thể rã rời theo năm tháng, để rồi những thao thức về cuộc đời xuất hiện như đã bao lần qua, nhưng cơn say của men chiến thắng khi thấy mình thành công, của cải phong nhiêu và bao sở hữu khác, nên cố bám víu để cảm thấy mình hiện hữu, có mặt. Nhưng tự trong tâm vẫn ray rứt về sinh tử, về kiếp người và rồi đây, cuộc đời nầy đi về đâu?

Những câu hỏi vẫn hằng nguyên theo năm dài tháng rộng, vẫn là các ẩn số chưa hồi đáp, hỏi để nhận thức được ý nghĩa của  đời sống, của các pháp, của muôn sinh vật rất ngắn ngủi trên trái đất nầy và sẽ không có gì tồn tại mãi và để chúng ta chiêm nghiệm sự ảo hoá, vô thường, để rồi phải làm gì để cho cuộc sống có ý nghĩa chân thật, thú vị và giá trị, hữu ích để cho bước chân đi trên trần gian thong dong, tích cực, tươi sáng, thanh thản. Không phải cứ đặt vấn đề về đời sống vô thường, để rồi vô tình tạo cho mình sự chán nản, bất mãn, lo lắng… nhưng, đó là điều thực tế, hiển nhiên mà mọi người đều trải nghiệm, trực diện, sống thực, nhận thức tinh tế rõ ràng, về Khổ (dukkha) trong Thánh đế thứ nhất của Bốn Thánh Đế,

Con đường là do mỗi người tự chọn, và hạnh phúc hay an lạc, bất hạnh cũng là do chính mình quyết định cho chính mình. Điều đó không nằm ở ngoài, trên những sở hữu vật chất, trên những tài sắc danh thực thụy, trên các pháp duyên hợp, vì tất cả đều là ”sở tri chướng” có thể làm cho chúng ta bị vong thân, luân chuyển trên các nẻo đường sai lầm, đánh mất ngay chính mình, khi bám víu, chấp trước.

Sinh ra trong cuộc đời, nào ai biết để chọn trước nơi mình sẽ sinh ra, nơi quốc gia đến, và cha mẹ là ai v.v… mà đều do nghiệp lực, nghiệp duyên được tạo tác của quá khứ ảnh huỡng đến, đưa đẩy, do nhân trổ ra quả, đó là điều hiển nhiên. Luật nhân quả lý giải rõ ràng, để chúng ta nhận thức được mọi hiện trạng của con người trên quả đất nầy, khoan nói đế những cảnh giới khác.

Mỗi con người đều có phước báu hoặc nghiệp lực riêng biệt (biệt nghiệp) để có hình hài, thể xác, hoàn cảnh, đời sống khác nhau… dù sinh trong cùng cha mẹ, gia đình, hay cùng một quốc gia và cha mẹ là cội nguồn đầu tiên để thiết lập những liên hệ tương duyên tương sinh giữa con người với con người, giữa con người với môi trường chung quanh v.v…

Khi trưởng thành, có sự nhận thức, hiểu biết, học vấn…bất cứ người nào cũng đều mong muốn đời sống hạnh phúc, giàu sang, phú quí, danh vọng, nhưng nhiều khi, sự ước vọng của mình là một lẽ, nhưng sự hoàn thiện con đường đi mục đính đó lại bị đổi đến một hướng đi khác, đều do nơi nghiệp lực đẩy đưa vào những hoàn cảnh hay những sự việc không như ý.  

Chúng ta có quyền chọn hướng đi của mình trên cuộc đời nầy, vì mình có tự do để chọn lựa, sống sao cũng là một đời sống. Có thể với đích điểm là học vấn, là giàu sang, là danh vọng, là tiền tài như lẽ thường mà ai nấy đều cho đó là thành công, hạnh phúc trên thế gian nầy hoặc là sống hoang phí cuộc đời để sống bê tha, trụy lạc, chán nản.

Nhưng, trong con người của chúng ta là do cha mẹ sanh ra, nên trong cơ thể, tinh thần của ta cũng hàm chứa có mặt của tổ tiên, có những liên hệ chằng chịt với quá khứ nguồn gốc và ảnh hưỡng đến tương lai. Đánh mất chính mình trong những ảo tưởng phù du cũng là đánh mất cả biết bao nhiêu sự liên hệ, và hoàn thiện chính mình là đền đáp ân sâu nghiã nặng của tổ tiên, cha mẹ v.v…

hỏi từng giọt sương
sương từ đâu có
hỏi cả cuộc đời
còn mãi hay chăng

hỏi ánh trăng vàng
đêm đêm thắp sáng
hỏi đến tâm mình
đã thắp sáng chưa?

Muốn sống cuộc đời có ý nghĩa chân thật, người thức giả đều tìm con đường trở về, sau khi bừng tĩnh cơn mộng. Con đường trước mặt quá mênh mông, khi mà suốt những năm trường, ta đã ươm bồi bao ngã chấp, dính mắc, sở hữu; nhìn lại sau lưng, cảm thấy chỉ còn là những hư ảo cuộc đời, có đó mất đó, vinh đó nhục đó … nên gây những nổi bất an, hoãng sợ. Ta nhìn lên bầu trời, trời vẫn trong xanh, nhìn đến chung quanh, cuộc đời vẫn tuần tự đi qua, dù ta có kêu gào, than van hay khóc lóc.

Ta cúi đầu trên mặt đất, đất vẫn mỉm cười hiền hoà, an nhiên dưới bước chân, dù trong trong ta đang trút bao cảm xúc vui buồn tuôn xuống…nụ cười của đất vẫn bao dung, hiền hoà, nhẫn nhực.

Thời đại nào cũng đều có những vấn đề của thời đại đó. Tuổi trẻ tôi cũng từng mang tâm trạng bâng khuâng như bạn, buồn nản, chán chường, bi quan v.v, nhiều khi muốn buông rơi cuộc đời, vì chẳng biết phải làm sao, trước bao nhiêu là vấn nạn dồn đập đến cho chính mình, bạn bè, người thân, chung quanh, đất nước…

Ai đã từng kinh qua những xáo trộn của nội tâm, của đời sống, khi cảm thấy cô đơn, lẻ loi, dù là chung quanh có bao nhiêu con người đang có mặt, sẽ hiểu được sự nổi loạn của tuổi trẻ qua những cảm thọ bung xung nhất thời…

Đau chứ, buồn chứ, khổ chứ, vì đó là cảm thọ do tâm xuất hiện, không ai phủ nhận được. Trong bài thơ năm nào, tôi có viết rằng…

Có nhiều khi,
ngắt vài cọng cỏ
ta hỏi cỏ rằng,
khi lìa thân mình
có có đau không?

Không ai có thể nói rằng, cỏ sẽ không đau, không oằn mình trong cảm xúc, nổi đau, chịu đựng không lên tiếng, huống chi là con người với thân năm uẩn. Nhưng tuổi trẻ là tuổi đẹp nhất, như cánh đồng xanh bát ngát nhiều màu mỡ cung cấp cho cuộc đời và tuổi trẻ mang nhiều lý tưởng để có thực hiện các ước mơ cho đời sống, cho con người.

Chúng ta cần làm đẹp cho tâm hồn chính mình, dấn thân làm ích lợi cho gia đình, cho xã hội và con người cần đến tâm lòng tươi mát, nhiều tâm tư trong sáng, chia sẻ, không thành kiến, không ủy mị, ít cố chấp, ít ích kỷ  … của tuổi trẻ.

Cho nên, chúng ta cần phải vươn lên trước những nghịch cảnh, không thể để mình gục ngã trong những thường tình của đời sống, trụy lạc, đánh mất hướng đi, lý tưởng. Giữa những áp lực, những căng thẳng, hoang mang, khủng hoãng về cuộc đời, cuộc sống, tôi may mắn bắt gặp được đạo Phật và tìm đến, tiếp cận với nguồn giáo pháp vi diệu của Ngài, không phải để mong được che chở, ban ân, ẩn thân trong những ảo tưởng nào đó, nhưng để học hỏi, thực hành và chuyển hoá tâm mình để có thể an bình, làm quân bình, tự tại phần nào trước những dữ kiện bấp bênh, vô thường.

Một lần đọc trong Kinh Pháp Hoa, phẩm thứ 15 ”Tòng địa dũng xuất”, như mở rộng ra một chân trời sinh động, giúp cho những ai thao thức, băn khoăn trên con đường trở về có được nhận thức rõ ràng lời Phật dạy.

"Khi các vị Bồ tát ở các cõi khác xin phụ giúp đức Phật giáo hoá chúng sinh trong cõi Ta bà, đức Phật từ khước và nói rằng ở cõi Ta bà có đủ các Bồ tát đông như số cát sông Hằng, sẽ có khả năng gìn giữ …..

Phật vừa nói xong, trong ba ngàn đại thiên quốc độ ở thế giới Ta bà, đất đều rung nứt và từ trong lòng đất, vô lượng ngàn muôn ức Bồ tát đồng thới vọt lên, thân như vàng ròng, đầy đủ ba mươi hai tướng tốt, ánh sáng khôn lường, trước kia trú trong hư không chỗ thấp nhất ở thế giới Ta bà, nay nghe tiếng của Phật Thích Ca, nên từ chỗ thấp ấy mà phát hiện đến….” *

Chúng ta thường quan niệm rằng, cần phải nương tựa vào người khác để giúp cho mình được an lạc, hạnh phúc như cầu sự ban ân cứu độ. Nhưng đức Phật dạy rằng "Hãy tự mình thắp đuốc lên mà đi” để mở tâm, thể nhập tâm và sống chính với cái tâm trong sáng, thanh tịnh của chính mình, đó nguồn suối tuệ giác, tinh khôi.

Ví nếu chúng ta cần cầu nơi tha nhân, nơi bất cứ quyền năng nào, nhưng khi tâm ta bất an, đau khổ, không chuyển hoá được những nội kết do chính mình tạo ra, thì không ai có thể chuyển hoá, ban phép lành để cho bạn an lạc, vui tươi được. 

Cho nên, vì nhìn ra trong mỗi con người đều có Tánh Phật, đức Phật chỉ rõ con đường trở về Tâm Giác ngộ, và đó là của chính mỗi người và do bước chân của mỗi người bước đi, sống với, trở về.. Đất ấy là tâm, Đó là kho báu vô tận của tâm (vô tận tạng) đầy đủ tuệ giác, đức hạnh, đức tướng mà mọi người đều có sẵn trong tâm.

Có phải là chúng ta có quá nhiều hạnh phúc khi được làm con của đức Phật, vì đức Phật đã chỉ rõ tận tường con đường trở về, trực tâm, thực dụng và giá trị nhân bản. Từ lời dạy của đức Phật, qua giáo pháp vi diệu xuất phát từ tâm vô lượng từ bi, trí tuệ của Ngài, chúng ta có quá nhiều phương dược đối trị tư tưởng rất đơn giản, nhưng thần hiệu để làm giảm thiểu khổ đau, bất hạnh của nội tâm, và giải toả những áp lực của thành kiến, nội kết trong tâm.

Lòng ích kỷ sẽ cúi đầu khi tâm từ được mở rộng, tham chấp được giảm thiểu khi thực hành hạnh bố thí, giúp người. Lòng thù hận, ganh ghét bị khuất phục bởi tình thương con người, vì là con người- ai cũng mưu cầu hạnh phúc, tránh khổ đau. Cuộc sống bấp bênh, đau khổ, vị kỷ, hướng theo dục lạc được chuyển hoá bởi năm giới chuyển hoá làm người nhân bản, như: không sát sinh, gây hại cho người và vật, không tham lam trộm cắp làm thiệt hại tài sản của người khác, không tà dâm, không nói dối, nói lời gây hại, chia rẻ cho người, không dùng những loại kích thích như rượu, thuốc …

Tất cả chỉ vì mục đích duy nhất hoàn thiện con người của chính mình, và từ đó, sẽ đem lại cho cuộc sống an lạc, tự tại, bình an phần nào trước những xáo trộn, những gió nghiệp, những tám ngọn gió chướng thổi đến …vì tùy thuộc vào sự thực hành, áp dụng những giáo pháp được đến đâu, như bầu trời không mây, trăng sẽ sáng tỏ, để chúng ta có thể vững chải trong đời sống vô thường, ngắn ngủi nhưng đầy bất trắc của thế gian nầy.

Từng giọt dương chi của giáo Pháp luôn luôn là nước cam lồ tưới tẩm cho tâm hồn chúng ta để trưởng dưỡng Tánh Phật nơi tâm…

nhành dương rải như tấm lòng biển cả
bao năm trường ôm ấp cả tuổi thơ
em hãy đến, nâng niu lời cam lộ
bước trở về với ngày tháng mênh mông

đừng hỏi đời sao có nhiều sóng gió
đừng hỏi ai sao đau khổ chập chờn
hãy hỏi ta ngày tháng đã về đâu
cho ánh sáng từ bi  tràn ngập bước…

Hãy trở về với Pháp thân trước khi đem Ứng Hoá thân trong cuộc đời, vì đó căn bản của con đường tâm linh, sống với bản thể thanh tịnh, trước những xáo trộn của  vọng tâm. Từ nền tảng của nội tâm sung mãn, đầy đủ đức tánh từ bi hỷ xả, thì con người, xã hội, thế giới sẽ khác đi nhiều trong ánh sáng vi diệu của giáo Pháp, tình thương sẽ chan hoà, sự đau khổ sẽ giảm thiểu, hạnh phúc đích thực sẽ có mặt trên hành tinh nhỏ bé nầy.

Chúng ta hãy cùng nhau ca hát lên khúc nhạc của đầu đời khi khởi thấm nhuần những hạt mưa Pháp, lúc sơ tâm, tìm thấy những sợi sắc không trong mỗi một bước chân in trên mảnh đất của tâm, để reo vui, mỉm cười, như con chim nhỏ rời xa khỏi lồng, thấy khoảng trời rộng mênh mông.

Buổi sáng có đi qua, trưa có về nắng gắt, đêm có dịu dàng như bàn tay ve vuốt cõi tâm, nhưng người lữ khách trên cuộc hành trình đi về, cũng bắt đầu từ chỗ đi về, đến đích điểm, cũng là nơi đi – đến và cánh sen hồng chợt nở giữa bao sóng gió, giữa bụi trần vinh nhục, giữa lửa lòng tịnh diệu, có phải đó là những sợi sắc không kỳ diệu trong cuộc nhân sinh, mà chúng ta trực nhận, sống với … để từ đó, làm cho cuộc đời có ý nghĩa, tươi đẹp, thơm tho trong thế gian nầy.

Đêm đã khuya, tình ra đi vội vã
Trăng rụng dần, dấu vết hẵn mờ phai
con chim nhỏ, lồng son vi vu hót
một trăm năm, ai nhớ đến đi về

ta bé nhỏ giữa khung trời tỉnh lặng
nghe từ tâm vắng lặng vết thương đau
có ra đi để có lúc trở về
tâm vẩn nở muôn loài hoa thơm ngát ..

Những ngày nằm bệnh, tịnh dưỡng vá quán chiếu đến những nổi đau của thể xác có mặt, hành hạ, tràn lan, có lúc nóng sốt, có lúc râm ran cả vùng bụng, có lúc làm cho con người khó chịu, mệt mỏi, tâm sinh lý bị xáo trộn, sụt cân …tôi lại cảm thấy thương xót và thông cảm cho nổi đau khổ của các con người khi lâm bệnh, dù biết rằng nghiệp báo ai cũng có.

Câu nói "tôi sẽ chết bất cứ lúc nào" lúc đầu nghe như xa lạ, nhưng ngày càng thấy gần gũi, thân thương như lẽ vô thường, sinh diệt của đời sống. Ngoài những lúc lạy sám hối, thiền toạ, niệm Phật hàng ngày… cũng như những gì đã, đang làm qua các chương trình từ thiện xã hội vẫn duy trì, dù có tôi hay không, còn chăng là những đóng góp một chút nhỏ nhoi nào đó về tinh thần qua các bài viết, nếu như còn khả năng, để chia sẻ tâm tình trên bước đường tâm linh và tôi lại thấy sự gần gũi đức Phật trong tự tâm của mình, không còn lạc loài trên bước đường đi tìm kiếm..

Đức Phật luôn luôn hằng có mặt khi con người nghĩ đến, tương thông, tương nhập…

Thưa bạn, tôi không phải là thi sĩ hay nhà văn, vì vốn nội tâm nghèo nàn, cằn cỗi, sự hiểu biết lại nông cạn, không có chiều sâu về giáo Pháp bao la của đức Phật. Vả lại, cũng không có khả năng viết về chuyên đề, khảo luận sâu xa… nhưng, trong tâm vẫn mang hoài lý tưởng của người con Phật, biết gì thì chia sẻ đó, để cùng nhau nắm tay, tâm sự để đồng được huởng những giá trị tâm linh vô giá của đạo Phật, mà trong cuộc đời ngắn ngủi, vô thường… chúng ta lại có diễm phúc được gặp, được thực hành, áp dụng vào đời sống, như lời nói "thân người khó được, Phật Pháp khó gặp" vậy.

Cho nên, với mỗi bài viết, đều đem khả năng giới hạn của mình, qua văn thơ, nhưng điều tâm huyết quan trọng nhất vẫn là muốn chuyên chở một chút gì đó về đức Phật- Nguời mà tôi luôn tri ân, mong báo đáp thâm ân, và giáo Pháp cũng như đời sống trải nghiệm tâm linh của mình, để chia sẻ.

Nếu như có ai hũu duyên đọc đến, suy tư, chiêm nghiệm, thực hành và chuyển hoá nội tâm của mình, trở thành những con người nhân bản, biết yêu thương, biết cảm thông, biết tiếp cận, dấn thân chia sẻ mọi nổi khổ đau của đồng loại v.v… trong bối cảnh tang thương, hận thù, đói khát … đang diễn ra ở khắp mọi nơi, thì đó là điều mà tác giả chân thành mong muốn và hạnh phúc.
    
Em hãy hát lên lời muôn thuở
dù thu qua, đông đến, hạ, xuân về
lời bát hát từ trái tim mở rộng
cho nhân gian thoát khỏi những ưu phiền

những thanh âm như thuyền qua biển lớn
chất trên khoang đầy những nét hân hoan
đem cho đời từng hạt nắng từ bi
nước mắt là cơn mưa tình êm đẹp

Ghi lại những giọt xúc cảm, nhân ngày Trung Thu.
Rằm Tháng 8, năm Tân Mão
Ngày 12.09.2011
___________________________

* Tư tưởng Kinh Pháp Hoa , Thích Chơn Thiện
* Pháp Hoa huyền nghĩa , Chánh Trí Mai Thọ Truyền