Hạnh phúc với Mẹ đâu phải là một bó hồng đỏ, một món quà gói nơ mà đơn giản chỉ là mấy đứa con được ăn, được học, được lớn lên từ những bàn tay bám đất. Còn riêng phần cho mình, hạnh phúc với mẹ chỉ là lá trầu úa với miếng cau già xơ cứng.
Mẹ thích ăn trầu dù mẹ đâu đã đến tuổi gọi bằng “tra”(bà). Mẹ kể mẹ ăn trầu theo bà ngoại từ lúc còn con gái. Thấy Ngoại nhai nhom nhem, thích thích ăn thử rồi ghiền lúc nào không hay. Không có là lại nhạt miệng, thấy thèm.
Y học chẳng biết người ta nghiên cứu có cái chất gì trong lá trầu ấy không mà với Mẹ, ngày bé ấy, tôi thấy: với mẹ, lá trầu già già xanh xanh ấy, chữa được bá bệnh. Mẹ “dính” với lá trầu..hơn cả đòn gánh đời mẹ. Đi làm về mệt, bỏ gánh, Mẹ ngồi phạch xuống nền đất, nhai trầu một cách ngon lành. Ho cũng đâu dám uống thuốc, lấy trầu ra nhai, cơn ho qua khỏi lúc nào không hay (mẹ làm thế để quên đi cơn ho sặc sụa), ế hàng, Mẹ ngồi buồn buồn nhai trầu, vui cũng nhai trầu rồi hóm hỉnh nói với con cái: “Đời mẹ cần gì son môi…”.
Vậy mà, một thời, bỏ tiền ra mua miếng cau khô, miếng vỏ sậy nhai trầu.. Mẹ lại chẳng dám. Túi ni long bóng bóng, nhàu nhàu trong túi mẹ là mấy là trầu khô quăn cả mép, chút vôi đỏ quệt nhẹ chỉ dám phớt qua cho có màu. Những mùa câu đắt đỏ, mẹ chỉ dám mua những quả cau lép, nhỏ sần rồi bổ làm tám, phơi khô ăn cho đỡ tốn….
“Nghiện ăn trầu là tốn thêm một khoản, dành tiền cho tụi bay ăn học…”. Tiếc tiền, nhiều lần, Mẹ quyết bỏ trầu song cuối cũng cùng đành dang dở một quyết tâm- Lần đầu tiên, tụi con thấy Mẹ quyết là không làm được. Ngậm ngùi bảo mẹ: “có đáng là bao….”. Thế là mẹ lại gắn với mấy lá trầu héo úa, miếng cau già, mua 5 trăm ăn suốt cả tuần lễ.
Nhà nghèo, lại đông con. Bao nhiêu nhọc nhằn Mẹ gánh lấy. Bọc trầu móc túi áo, đòn gánh chạy chợ còm cõi- gắn với mẹ như một “nghiệp” đa đoan!
Trong những phiên chợ mai, tìm đựơc chỗ ngồi để cân hàng đâu phải là dễ. Kẻ đẩy qua, bắt nhích sang phía kia, người đùn về buộc xê dịch. Có hôm, còn bị người ta chân “tém gọn” mớ rau xộc xệch trong rổ, hất mạnh đôi quang thúng sang bên để lấy chỗ bày hàng của mình. Mẹ lặng lẽ thu vén đồ đạc cho gọn lại, mặc bên tai là tiếng quát tháo sang sảng với “kẻ chạy chợ”.
Mẹ dành dụm chắt chiu, lưng vốn chắt góp bao năm trời cũng đủ mua được chiếc xe đạp lọc cọc, cà tàng. Hàng ngày, dáng mẹ nhỏ gầy đạp xe khắp các làng xã, lên đến tận thị xã, nhảy xe vào Buôn Ma Thuột gom đong từng cân sắn, cân ngô chi tiêu tằn tiện, sống đắp đổi qua ngày. Mấy đứa con vẫn đều đặn tới truờng ngày ngày.
Năm tháng chắt chiu, bươn chải, từ gánh hàng rong của mẹ, sáu đứa con lần lượt bước đến giảng đường, biết quyết tâm học tập, biết tự làm thêm mưu sinh, dẫu vậy, hàng tháng, nhỏ em út vẫn nhận được xấp tiền lẻ nhàu nát, dính thơm mùi trầu…cố xếp gọn đến phẳng phiu mẹ gửi lên.
Đòn gánh, vai mẹ giờ đã mỏi nhưng lá Trầu vẫn trung thành bám lấy mẹ. Ra trường đứa nào cũng có công ăn việc làm, mỗi khi về bên mẹ lại ríu rít: “Còn trầu không hả mẹ? Đã hết cau chưa? Để con mua.”. Có đứa còn cẩn thận dặn dò: “Lá nào héo, miếng cau khô thì vứt đi, Mẹ đừng ăn nữa nghen mẹ..”
Những đứa con trưởng thành, những câu hỏi…đòi mua trầu như món quà lớn nhất dàng tặng riêng cho mẹ mà chỉ có Mẹ mới biết mẹ đang nhận được những gì.
Khay trầu trong nhà của mẹ, lúc nào cũng có mấy miếng trầu héo quăn mép, mấy miếng cau khô chẻ nhỏ….đặt riêng ra một phần góc….
“Mẹ ơi, còn trầu không con mua..”- mỗi tháng ngày bờ môi cong còn được cất lên tiếng í ới…đòi mua trầu, nghĩ lại, thấy mình diễm phúc quá đỗi.
…Sâu trong lòng con giờ đây, cứ mãi một tâm nguyện, thầm cầu mong có còn như xưa, gửi về mẹ một miếng trầu, dù lá trầu già, đã héo đến quăn mép…
