Sáng ngày 23-8-2014 (nhằm ngày 28-7-Giáp Ngọ) chùa Từ Vân, tại số 9 đường Trần Nhật Duật, phường Phước Tiến, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đã tổ chức lễ Húy nhật lần thứ 27 Tổ khai sơn- cố Đại lão HT.Thích Nhơn Trực (1886-1987).
Tại buổi lễ HT.Thích Minh Trí, đệ nhị trụ trì chùa Từ Vân đã dâng hương, bạch Phật, tiến Tổ tri niệm công đức Tổ sư và ôn lại quá trình hình thành, phát triển chùa Từ Vân.
Theo đó, chùa Từ Vân (Nha Trang) do cố Đại lão HT.Thích Nhơn Trực, húy thượng Như hạ Chất, tự Tâm Phát, hiệu Nhơn Trực, đời thứ 42 dòng Lâm Tế Liễu Quán khai sơn năm 1952. Ngài là đệ tử Tổ Phước Tường (Tổ đình Thiên Bửu thượng, Ninh Hòa). Sau hơn 60 năm xây dựng và phát triển chùa Từ Vân đã trải qua nhiều lần trùng tu: lần thứ nhất năm 1964, sau mùa pháp nạn Phật giáo miền Nam 1963. Trùng tu lần thứ hai năm 1970, lần thứ ba năm 1974 và trùng tu gần đây nhất năm 1988, ngôi chùa có quy mô như hiện nay, phạm vũ huy hoàng trang nghiêm tú lệ gồm: Chánh điện, hậu Tổ, đông lan, tây trúc, nhà trù, phòng thuốc Từ thiện, cổng Tam quan, Tháp Tổ Khai sơn, Bửu tháp Xá lợi, tượng Phật Mẫu Chuẩn Đề lộ thiên…
Đại lão HT.Thích Nhơn Trực ngài không những là Tổ Khai sơn chùa Từ Vân (Nha Trang), mà còn là trú trì chùa Linh Phong, chùa Long Quang (Nha Trang). Ngài là vị gia trì hiển mật uy danh, vang đức một thời của Phật giáo tỉnh Khánh hòa, bậc Thầy của nhiều vị gia trì chẩn tế hiện nay, đồng thời ngài là Tổ của đoàn Múa Lục Cúng hoa đăng (Ninh Hòa).
Nói về đoàn Múa Lục Cúng, cách đây khoảng trên 80 năm tại Ninh Hòa có một đoàn Lục Cúng Hoa Đăng. Lục Cúng có nghĩa là sáu lần cúng. Tương ứng với mỗi lần cúng là một trong sáu lễ vật cúng dường: Hoa, Hương, Đèn, Trà, Quả, Nhạc. Mục đích của Lục Cúng là cúng dường chư Phật. Đoàn Múa Lục cúng Ninh Hòa đã từng lưu diễn nhiều nơi trong và ngoài tỉnh từ Phú Yên đến Ninh Thuận. Sự hình thành và hoạt động của đoàn nghệ thuật truyền thống Phật giáo này đã làm cho địa danh Phật giáo huyện Tân Định ngày xưa (Ninh Hòa) nổi tiếng. Người sáng lập ra đoàn múa Lục Cúng này là Thầy Cửu phẩm lý trưởng Võ Phương, còn gọi là Thầy xã Vạn Hữu (Tổ Khai sơn chùa Từ Vân). Thầy xã Vạn Hữu tên thật là Võ Phương, sinh năm 1890 tại Gò Dưa, Phước Hải nay là phường Phước Hải, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Thân sinh ngài người gốc người Bình Định. Tuổi thanh niên thầy nối nghiệp phụ thân, thầy rất uyên thâm Hán học. Trong một lần ra hát tại Ninh Hoà, thầy thuận dịp về xã Vạn Hữu (nay là làng Vạn Hữu xã Ninh Quang, thị xã Ninh Hòa) sinh sống tại nơi đây. Nhờ giỏi chữ nghĩa thầy được công cử làm lý trưởng nên người làng gọi là Thầy xã Vạn Hữu. Trong hơn mười năm làm lý trưởng, thầy được triều đình tặng thưởng cho hàm tòng Cửu phẩm văn giai, một đặc ân vinh dự ở làng tổng thời ấy. Khoảng năm 1927 thầy khởi soạn kịch bản Lục Cúng Hoa Đăng và tuồng hát bội dựa theo đề tài truyền thống Phật giáo, cũng trong thời gian này ngài thành lập đoàn Múa Lục Cúng, gồm 8 cô gái người trong làng, khoảng từ 12 đến 14 tuổi. Sau đó vài năm thầy soạn vở tuồng Tu La Đoạt Giá, diễn viên đào kép cũng 8 nghệ nhân Múa Lục Cúng, vai kép thì nữ hoá trang thành nam. Cuối năm 1934, duyên lành đã đến, thầy phát nguyện xuất gia với Tổ Phước Tường, pháp hiệu Thích Nhơn Trực. Khoảng cuối thập niên 50 (thế kỷ XX) Ngài về trụ trì ngôi cổ tự Linh Phong Nha Trang, sáng tác Thập Linh Phong Cổ Tự Diễn Ca với trên 2500 câu lục bát. Mấy năm sau, ngài trụ trì chùa Long Quang, Nha Trang. Rồi năm 1952, ngài khai sơn chùa Từ Vân tọa lạc số 9 đường Trần Nhật Duật, phường Phước Tiến, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
Sau năm 1980, ngài được GHPGVN tỉnh Phú Khánh suy tôn Đàn Đầu Đệ Tam Hòa thượng và được cung thỉnh Hội đồng Chứng Minh Đạo Sư Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam.
Đại lão HT.Thích Nhơn Trực đã thâu thần an tường viên tịch vào ngày 28-7 năm Đinh Mão (1987), trụ thế 102 năm (1886-1987). Ngài là bậc tôn túc có tuổi thọ cao nhất của Phật giáo Khánh Hòa từ trước đến nay. Tháp ngài hiện tôn trí tại chùa Từ Vân (Nha Trang).
Theo HT.Thích Minh Trí, đệ nhị trú trì chùa Từ Vân. Chùa Từ Vân không chỉ là nơi Phật tử sớm tối đi về tụng kinh niệm Phật mà còn có Phòng mạch, bốc thuốc Đông y trị bệnh cứu người do Lương y Lê Khắc Đàm tức HT.Thích Minh Trí trực tiếp xem mạch, kê đơn, bốc thuốc, đã từng cứu chữa cho nhiều bệnh hiểm nghèo Bệnh viện, bác sĩ đã từ chối điều trị, vì thế đã được bà con đồng bào phật tử khắp nơi tìm về nương nhờ của Phật, trị bệnh rất đông. Nét đặc biệt của chùa Từ Vân (Nha Trang) là không có thùng Phước sương. Thầy trú trì không nhận cúng dường bằng tịnh tài của mọi người. Thầy làm thuốc cứu người, nuôi mình, để không phải mắc nợ đàn na tín thí…
Lễ húy nhật lần thứ 27 Tổ khai sơn chùa Từ Vân thực hiện theo nghi lễ truyền thống, lễ niêm hương, bạch Phật, Tiến Giác linh Tổ, tiến linh, thí thực cô hồn, cầu nguyện quốc thái dân an, cầu siêu cửu huyền thất tổ siêu sinh lạc quốc, cầu thế giới hòa bình, âm siêu dương thái.
