Phật giáo Nguyên Thủy Việt Nam được truyền về Việt Nam vào năm 1938 do HT Thiện Luật, HT Bửu Chơn và HT Hộ Tông có công truyền bá đầu tiên. Tổ đình Bửu Quang là cơ sở đầu tiên để đặt nền móng cho Phật giáo Nguyên Thủy Việt nam.
Năm 1957, quý Hòa thượng xin phép chính phủ đương thời thành lập giáo hội Tăng già Nguyên Thủy Việt Nam chọn chùa Kỳ Viên làm trụ sở trung ương, tổ chức sinh hoạt theo nội quy điều lệ của Giáo hội Tăng già Nguyên Thủy Việt Nam (GHTGNTVN) đã trãi qua 11 nhiệm kỳ tăng thống. HT Hộ Tông, HT Bửu Chơn, HT Giới Nghiêm, HT Ẩn Lâm, … liên tục là Tăng thống của các nhiệm kỳ.
Năm 1981, GHTGNTVN là một trong 9 thành viên sáng lập Giáo hội Phật giáo Việt Nam (GHPGVN). Trong hội đồng chứng minh có các Hòa thượng Nam Tông Kinh tham gia như HT GIới Nghiêm, HT Hộ Nhẫn, HT Kim Minh, HT Pháp Lạc và HT Viên Minh. Trong Hội đồng Trị sự có quý Hòa thượng đại diện Phật giáo Nam Tông Kinh: HT Giới Nghiêm, HT Siêu Việt, HT Hộ Nhẫn, HT Thiện Tâm.
35 năm qua, Phật giáo Nam Tông (PGNT) Kinh là thành viên sáng lập GHPGVN đã có những bước phát triển khá tốt về mọi mặt trong giáo hội.
1. Về tăng sự.
HT Siêu Việt đã tổ chức thành công 3 giới đàn ở tại chùa Kỳ Viên có khoảng 25 giới tử sa di, tỳ kheo thọ giới. HT Thiện Tâm tổ chức thành công 3 giới đàn tại Tổ đình Bửu Quang trong đại giới đàn Phật giáo TPHCM. Mỗi giới đàn có khoảng gần 100 chư tăng và tu nữ tham gia thọ giới. Tại tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, TT Thích Giác Trí tổ chức thành công 2 giới đàn. Mỗi giới đàn gần 100 chư tăng và tu nữ tham gia. Tại tỉnh Thừa Thiên huế, TT Thích Pháp Tông tổ chức thành công đại giới đàn năm 2016 gần 50 tăng, ni tham gia thọ giới.
Mong các tỉnh thành còn lại cũng quan tâm việc tổ chức giới đàn theo đại giới đàn của các tỉnh thành tổ chức để nhằm cho tăng, ni có cơ hội thọ giới hợp pháp và là dịp để hợp thức hóa cho những tăng, ni chưa có giấy chứng nhận tăng, ni.
Ban tăng sự Trưng ương hiện nay, HT Thích Thiện Tâm làm phó ban và là trưởng Phân ban Tăng sự Nam Tông kinh trung ương.
2. Về hoằng pháp.
TT Thích Bửu Chánh – phó ban Hoằng pháp trung ương – thành lập phân ban Hoằng pháp PGNT Kinh trung ương. Thời gian qua, các vị trong Ban Hoằng pháp PGNT Kinh trung ương như TT Bửu Chánh, ĐĐ Thiện Minh, ĐĐ Chánh Định, d. Tuệ Quyền v.v… đã tham gia giảng thuyết ở nhiều đạo tràng của Phật giáo trong cả nước. Và các chùa PGNT đã tổ chức sám hối lệ 14, 30 như là chùa Phổ Minh, chùa Bửu Quang, chùa Phước Hải- Vũng Tàu, chùa Siêu Lý – Vĩnh Long, chùa Kỳ Viên – Q.3, Tam Bảo Tự – Đà Nẵng, thiền viện Bồ Đề – Vũng Tàu, chùa Từ Quang – Gò Vấp, chùa Pháp Quang – Bình Thạnh, v.v… đều có những vị giảng sư đến thuyết giảng cho Phật tử vào những lễ hội sám hối.
3. Về các khóa tu
Về tổ chức khóa thiền và khóa tu thiền niệm Phật, khóa tu mùa hè có chùa Huyền Không – Huế, chùa Nam Quang ‒ Hội An, Tam Bảo Tự ‒ Đà Nẵng, chùa Phổ Minh ‒ Gò Vấp, thiền viện Thiện Minh – Vĩnh Long, chùa Như Pháp – Vĩnh Long, chùa Từ Quang – Gò Vấp, chùa Bửu Quang – Thủ Đức, chùa Nguyên Thủy – quận 2, chùa Bửu Long – quận 9, thiền viện Bồ Đề – Vũng Tàu, ni viện Viên Không – Vũng Tàu, thiền viện Phước Sơn – Đồng Nai.
4. Về giáo dục.
Ban giáo dục PGNT trung ương do TT TS Bửu Chánh làm Phó trưởng ban. Học viện PGVN tại TPHCM, TT làm phó viện trưởng kiêm tRưởng khoa Pāli, trường Cao trung Phật học tại TPHCM do HT Thích Thiện Tâm làm Phó hiệu trưởng từ lúc thành lập trường cho đến ngày nay. Đặc biệt, tại Hoc viện Phật giáo Việt Nam tại TPHCM, khoa Pāli, mỗi khoa như vậy khó khoảng hơn 50 tăng, ni sinh tham gia đăng ký học. Đây là 1 khoa đặc thù của Phật giáo Nguyen Thủy nằm trong hệ thống giáo dục của GHPGVN. Viện nghiên cứu Phật giáo Việt nam, HT Thiện Tâm làm phó viện trưởng, HT Viên Minh làm giám đốc Trung tâm Thiền học, TT Bửu Chánh làm giám đốc trung tâm Pāli học.
Năm 2016, ĐĐ. Thiện Minh, TT bửu Chánh đệ đơn xin thành lập lớp Cao cấp Phật học Pāli và đã được HT Viện trưởng Viện Nghiên cứu PHVN đã ra quyết định chấp thuận cho thành lập theo công văn số 346/QĐ-VNCPHVN ngài 21/11/2015. TT TS Bửu Chánh làm chủ nhiệm, d. ĐĐ. TS Thiện Minh làm phó chủ nhiệm thường trực.
Tháng 7/2016, ĐĐ. TS Thiện Minh đại diện cho ban chủ nhiệm ra thông báo chiêu sinh đối tượng học lớp Cao cấp Phật học Pāli. Đối tượng học: tốt nghiệp Tú tài, tốt nghiệp Học viện PGVN, tốt nghiệp Cao, Trung Phật học, tốt nghiệp lớp cao cấp giảng sư. Đào tạo chính quy 2 năm. Học phí 2 triệu / 1 khóa. Học theo dạng tín chỉ gồm có những môn học: ngữ pháp Pāli, văn phạm Pāli, ngữ căn Pāli, ngữ laoij Pāli, chú giải Pāli, văn học Pāli, logic hoc Phật giáo , đạo đức học Phật giáo, v.v… hiện nay, ban chủ nhiệm đã nhận được 80 hồ sơ của tăng, ni sinh tham gia học. Dự kiến cuối tháng 9 sẽ khai giảng. Rất mong các vị trụ trì giới thiệu đệ tử đăng ký tham gia học.
5. Về văn hóa
Phó Trưởng ban Văn hóa trung ương GHPGVN – TT Thích Bửu Chánh, Ủy viên ban Văn hóa trung ương – TT Tăng Định.
Thời gian qua, những ngôi chùa Phật giáo Nam Tông như: tổ đình Bửu Quang, chùa Bửu Long, thiền viện Viên Không, chùa Huyền Không Sơn Thượng, chùa Kỳ Viên, v.v… đã xuất bản và in những đầu sách của Phật giáo rất có giá trị để đáng ứng nhu cầu tu học của tăng, ni. Tổ đình Bửu Quang đã xuất bản toàn bộ Luận tạng Pāli của HT Tịnh Sự, 12 bộ chú giải kinh điển do ĐĐ. Siêu Minh biên dịch, TT Chánh Thân (tại Tích Lan) đã dịch toàn bộ Luật tạng Pāli và đã được nhà xuất bản Tôn Giáo in rộng rãi cúng dường cho các tỉnh thành, các chùa trong cả nước, và những đầu sách có giá trị khác. Như vậy, Tam tạng Pāli đã có đầy đủ bản tiếng Việt: Kinh tạng – Ht Minh Châu, Luật tạng- HT Chánh Thân và Luật tạng – HT Tịnh Sự.
Vừa qua, Tổ đình Bửu Quang cũng đã xuất bản quyển Toàn tập Trưởng lão Hòa thượng Bửu Chơn. Hiện nay đang thực hiện gần xong Toàn tập Trưởng lão Hộ tông. Tại tổ đình Bửu Quang có tòa soạn tạp chí Phật giáo Nguyên Thủy do HT Thiện Tâm làm tổng biên tập, TT Bửu Chánh, ĐĐ. Thiện Minh làm phó tổng biên tập, mỗi tháng xuất bản 1 số, đến nay đã xuất bản số 58. Đây là tạp chí duy nhất của PGNT được phép của bộ Thông tin truyền thông cấp phép vào năm 2010, là 1 trong 4 tạp chí và 1 tờ báo Giác Ngộ của GHPGVN, cơ quan ngôn luận chính của GHPGVN ở cấp trung ương.
6. Về từ thiện xã hội
Ban Từ thiện trung ương do ĐĐ. Thiện Minh làm Phó trưởng ban. Đại đức đã thành lập Phân ban Từ thiện Nam Tông trung ương do đại đức làm trưởng ban, TT Minh Hạnh, ĐĐ. Tường Quang, ĐĐ. Minh Đức, ĐĐ. Thiện Thông, ĐĐ. Tuệ Dũng, Cư sĩ Lâm Hoàng Lộc làm phó trưởng phân ban và 22 thành viên đại diện cho các tỉnh thành do Hội đồng Trị sự Trưởng ban từ thiện trung ương trao quyết định vào ngày 24/8/2015.
Ban Từ thiện Nam Tông Kinh đã thành lập được trung tâm bảo trợ Hồng Quang nuôi những người cơ nhỡ, trẻ mồ côi tại tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, được phòng Thương binh xã hội huyện Tân Thành cấp phép hoạt động chính thức gần 2 năm qua do ĐĐ. Thiện Thông – Phó trưởng phân ban Từ thiện Nam Tông kinh – làm giám đốc. Diện tích đất trung tâm khoảng 5 công đất, thường xuyên nuôi và cho ăn học khoảng 50 em.
Được biết, mỗi năm, chùa Bửu Long từ thiện hơn cả tỷ đồng, chùa Huyền Không gần 2 tỷ đồng; và ở tỉnh Thừa Thiên Huế, TT Tuệ Tâm đã mở Tuệ Tĩnh Đường khám bịnh phát thuốc miễn phí mỗi ngày gần cả trăm đồng bào đến nhận thuốc khám bịnh; TT Minh Hạnh ở Vũng tàu phát cho đồng bào hơn 50 tấn gạo. Và trong những dịp lễ Vu lan, tết Nguyên đán, Phật đản, chùa Bửu Quang, thiền viện Bồ Đề, thiền viện Thiện Minh, chùa Phước Hải, chùa Phổ Minh, chùa Hộ Pháp, Tam Bảo – Đà Nẵng, Huyền Không, chùa Thanh Long, chùa Giác Hoàng đều có phát quà tư thiện xã hội cho đồng bào nghèo tại địa phương
7. Về ban Phật giáo quốc tế
Ban Phật giáo quốc tế trung ương –HT Thích Thiện Tâm làm phó trưởng ban, ban Phật giáo quốc tế TPHCM. Hòa thượng đã tham gia dự hội nghị Phật giáo rất nhiều nước trên thế giới do trung ương giáo hội cử đi.
TT Bửu Chánh, ĐĐ. Thiện Minh là Ủy viên thường trực của ban Phật giáo quốc tế. Bên cạnh đó, TT Pháp Tông, trước đây là Hiệu trưởng trường Trung cấp Phật học Nam Tông tỉnh Thừa Thiên Huế, đã giao lưu các nước như Myanmar, Thái Lan về phương diện ngoại giao và học thuật nhất là tham dự hội thảo về giáo dục ở Myanmar và Thái Lan. Nhờ mối quan hệ đó, nên đầu năm 2016 đã tổ chức triển lãm kinh lá bối có hơn 2000 tuổi tại chùa Huyền Không và đã gây được sự chú ý của tăng, ni, Phật tử và những nhà nghiên cứu trên cả nước.
8. Về nghi lễ
Ban nghi lễ trung ương do TT Tăng Định làm phó trưởng ban. Thời gian qua, TT đã cho xuất bản những quyển kinh nhật tụng, kinh nhựt hành của HT Hộ Tông để đáp ứng nhu cầu tu học của tăng, ni và Phật tử, và TT biên soạn quyển kinh nhật tụng rất phong phú và đa dạng. Chùa Huyền Không có biên soạn kinh nhật tụng, chùa Bửu Long biên soạn quyển Kinh tụng Pāli. Chùa Bửu Quang biên soạn quyển Kinh nhật tụng Phật giáo Nguyên Thủy, nghi thức cầu an Phật giáo Nguyên Thủy, nghi thức cầu siêu Phật giáo Nguyên Thủy nhằm để đáp ứng nhu cầu thực tế của Phật tử ngày nay. ĐĐ. Đức Hiền xuất bản quyển Tuyển tập kinh tụng Nam Tông.
9. Về xây dựng
Tại Tp HCM, những chùa xây dựng mới: Chùa Xá Lợi Phật Đài, chùa Bửu Long, tháp Phổ Minh, chùa Giác Quang, chùa Siêu Lý, chùa Pháp Quang, chùa Kỳ Viên, v.v..
Tỉnh Vĩnh Long: thiền viện Thiện Minh, chùa Siêu Lý và chùa Viên Giác.
Tỉnh Bình Dương: chùa Giác Hoàng.
Tỉnh Bình Phước: chùa Thanh Phước.
Tỉnh Đồng Nai: thiền viện Phước Sơn, chùa Tam Phước.
TP Đà Nẵng: chùa Tam Bảo.
Tp Hội An: chùa Nam Quang.
Huế: chùa Huyền Không, Huyền Không sơn thượng.
Hà Nội: chùa Nội Phật, chùa Hộ Pháp – Đào Xuyên.
Ấn Độ: chùa Đại Lộc.
Phần Lan: chùa Đại Thọ.
Miến Điện: chùa Đại Phước.
Campuchia: chùa Đại Hạnh.
10. Chư tôn đức tham gia GHPGVN các tỉnh thành
Về ban hướng dẫn Phật tử:
– HT Thích Hộ Chánh – Phó trưởng ban Hướng dẫn Phật tử trung ương, Trưởng phân ban Hướng dẫn Phật tử Nam Tông kinh.
Cùng các vị phó ban và ủy viên đại diện các tỉnh thành:
– ĐĐ. Thiện Minh – phó ban thường trực.
– ĐĐ. Minh Hạnh – phó ban kiêm thư ký.
Hòa thượng đã giới thiệu khoảng 150 ngàn Phật tử Nam Tông kinh ở các tỉnh thành tham gia học lớp Hoằng pháp viên cư sĩ được tổ chức ở tỉnh Bình Dương và Bà Rịa Vũng Tàu. Đội ngũ cư sĩ này là gạch nối quan trọng để hướng dẫn cho những tín đồ mới đến chùa PGNT để quy y, hành thiền, nghe pháp. Nhờ nền tảng căn bản của ban này, tại tổ đình Bửu Quang thành lập được đạo tràng Giác Bảo Hoa. Đạo tràng đã sinh hoạt hơn 7 năm qua, mỗi tháng đến sinh hoạt tụng kinh, ngồi thiền, nghe pháp. Mỗi kỳ sinh hoạt khoảng 200 công nhân viên Phật tử. Đạo tràng này đã quy y hơn 5000 người, đối tượng là cán bộ công nhân viên công ty giày da Thái Bình
Thành phố HCM:
– HT Thích Thiện Tâm – Phó trưởng ban, kiêm Trưởng ban Phật giáo quốc tế.
– HT Thiện Nhân – Phó trưởng ban GHPGVN quận 9.
– ĐĐ. Thiện Minh – Ủy viên Ban trị sự GHPGVN TPHCM, Phó trưởng ban Thường trực GHPGVN quận Thủ Đức.
– ĐĐ. Minh Mẫn – Thư ký Ban Trị sự GHPGVN quận Bình Thạnh.
– TT Tăng Định – Trưởng ban Kiểm soát GHPGVN quận 3.
Tỉnh Bình Phước
– TT Thích Thiện Trí – Phó trưởng ban Trị sự.
– ĐĐ. Thiện Hòa, ĐĐ. Phước Định – Ủy viên ban Trị sự.
Tỉnh Đồng Nai
– TT Bửu Chánh – Phó trường ban Trị sự, Phó trưởng ban Thường trực GHPGVN tp Biên Hòa
– HT Thiện pháp – Phó trưởng ban GHPGVN huyện Long Thành.
– ĐĐ. Tuệ Quyền – Ủy viện ban Trị sự.
– TT Pháp Cần – UV Ban Tri sự, trưởng ban Trị sự GHPGVN huyện ……
Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu
– TT Giác Trí – Phó trưởng ban Trị sự, kiêm Trưởng ban Văn hóa.
– TT Minh Hạnh – Phó ban Trị sự, Phó trưởng ban Tăng sự.
– TT Chánh Minh – Phó trưởng ban Trị sự, trưởng ban Phật giáo quốc tế GHPGVN thành phố Vũng Tàu.
Tỉnh Tiền Giang
– TT Bửu Hiền – Ủy viên ban Trị sự.
Tỉnh Vĩnh Long
– HT Giác Sơn – Ủy viên ban Trị sự.
– TT Giác Giới – Phó ban Trị sự TP Vĩnh Long.
Tỉnh Trà Vinh
– ĐĐ. Thiện Giới – Ủy viên kiêm trưởng ban Nam nữ Phật tử.
Tp Đà Nẵng
– TT Pháp Cao – phó ban Trị sự.
Tỉnh Thừa Thiên Huế
– TT Pháp Tông – phó ban Trị sự.
Tỉnh Đắc lắc
– ĐĐ. tâm Đại – phó ban trị sự.
Tỉnh Bình Dương
– ĐĐ Trung Thiện – phó ban trị sự Phật giáo huyện Bàu Bàng.
11. Về số lượng tăng, ni và chùa chiền hiện nay
Có 109 ngôi, số lượng tăng, ni theo thống kê năm 2011 có 600 chư tăng và 400 tu nữ.
Đó là những nét khái quát tình hình hoạt động của PGNT Kinh thời gian qua. Tuy nhiên, còn rất nhiều thành quả của tăng, ni, trụ trì các chùa đã cống hiến cho GHPGVN nói chung và PGNT nói riêng không có kể trong bản báo cáo tóm tắt này, mong chư tôn thiền đức tăng, ni hoan hỷ.
