1. Dẫn vào giới thiệu
Sự việc để có được hôn nhân, người theo đạo Phật phải bỏ đạo của mình, cải đạo sang tôn giáo khác, hoặc nếu không thì phải xin phép ở cấp cao và phức tạp, con sinh ra thì không được theo đạo Phật nữa, là những điều ai cũng biết trong hoạt động cải đạo. Có lẽ không cần bàn luận thêm nhiều.
Nhưng vừa rồi, tôi có đọc thấy một khái niệm mới: “điều tra” trong hôn nhân khác tôn giáo. Hoạt động điều tra hiện nay thường được hiểu là biện pháp áp dụng cho những trường hợp nghi ngờ phạm tội.
Hoạt động điều tra này được đề cập không phải trong một bài báo, một cuốn sách, mà trong một văn bản hành chính của một tôn giáo, có nghĩa là việc bắt buộc phải thi hành.
Nhiệm vụ điều tra được giao cho một chức vụ xác định rõ ràng, cụ thể.
Nội dung điều tra là gì? Kết quả điều tra được sử dụng như thế nào? Kết luận điều ra có tác động ra sao đến những người xin cưới? Văn bản được giới thiệu ở đây không nói đến.
Tuy nhiên, việc “điều tra” được nêu trong văn bản được giới thiệu giới đây đề cập trong phần “Về việc thụ lý hồ sơ hôn phối” và việc hôn nhân với người ngoài tôn giáo đó được đề cập ở một điểm (điểm 7), cho thấy sự căng thẳng trong hôn nhân. Sự căng thẳng này chỉ nhằm một mục tiêu: cải đạo.
Trong văn bản, có “điều tra” và “cộng tác điều tra”. Người ngoài tôn giáo đó cũng bị xác định địa bàn cư trú theo hành chính của riêng tôn giáo đó để chịu điều tra và phân công người điều tra.
Mong rằng tài liệu được giới thiệu dưới đây bổ sung những hiểu biết của người theo đạo Phật về cải đạo trong hôn nhân. Mà ở đó, nhiều Phật tử đã cải đạo sang tôn giáo khác, nếu không thì cũng là con cái của họ.
Tài liệu được giới thiệu là văn bản của một đơn vị tôn giáo địa phương nhưng nó phản ánh cách nghĩ, cách làm chung của tôn giáo đó.
2. Xuất xứ tài liệu giới thiệu
2.1. Tên tài liệu: “Một số quy định về thủ tục hôn nhân trong giáo tỉnh Hà Nội”.
2.2. Tác giả: Người ký Hồng y Nguyễn Văn Nhơn, Tổng giám mục Hà Nội.
2.3. Thông tin xuất bản của tài liệu: Hiệp thông – Bản tin của Hội đồng Giám mục Việt Nam số 102, trang 28 và 29.
3. Trích dẫn giới thiệu:
“Một số quy định về Thủ tục Hôn Phối trong Giáo tỉnh Hà Nội
Điều 1: Về giáo lý hôn phối
1- Trong giáo tỉnh Hà Nội, thời gian khóa giáo lý hôn phối kéo dài 3 tháng (tham chiếu thủ bản “Giáo lý hôn nhân và gia đình” do Uỷ Ban Giáo Lý Đức Tin trực thuộc Hội Đồng Giám mục Việt Nam biên soạn và phát hành năm 2004). Nếu có lý do đặc biệt, tùy theo phán đoán của cha xứ nơi tổ chức khóa học, có thể rút ngắn thời gian khóa học, miễn là đảm bảo những kiến thức căn bản về hôn nhân Công giáo.
2- Người ngoài Công giáo muốn gia nhập Đạo Công giáo và kết hôn với người Công giáo, phải học cả giáo lý dự tòng và giáo lý hôn phối. Giáo lý dự tòng được hiểu là giáo lý Công giáo căn bản. Thời gian học giáo lý dự tòng thông thường là sáu tháng.
3- Nếu muốn học giáo lý hôn phối ở xứ khác, đương sự phải có giấy giới thiệu của cha xứ nơi đương sự có cư sở. Giấy giới thiệu được gửi cho cha xứ nơi tổ chức khóa giáo lý hôn phối.
4- Chỉ có cha xứ nơi tổ chức khoá giáo lý hôn phối, mới có thẩm quyền cấp chứng chỉ giáo lý hôn phối. Điều kiện để được cấp chứng chỉ là tham gia đầy đủ khoá học và đạt đủ điểm kiểm tra.
5- Chứng chỉ này được công nhận trong toàn giáo tỉnh Hà Nội.
Điều 2: Về việc thụ lý hồ sơ hôn phối
1- Bí tích hôn phối có thể cử hành tại một trong hai bên, bên nam hoặc bên nữ.
2- Trường hợp đương sự có nguyện vọng cử hành hôn phối ở một nơi thứ ba, cần phải có phép của Bản Quyền liên hệ (x. Giáo luật, Điều 1115).
3- Trách nhiệm thụ lý hồ sơ hôn phối thuộc về cha xứ nơi cử hành hôn phối.
4- Khi có nguyện vọng kết hôn, đương sự đến trình với cha xứ để được hướng dẫn về thủ tục hôn phối. Cha xứ có trách nhiệm lo cho đương sự học giáo lý và tiến hành điều tra.
5- Thời gian từ khi trình báo cho đến khi cử hành hôn phối thông thường là ba tháng.
6- Các cha xứ liên hệ có nghĩa vụ cộng tác trong việc điều tra hôn phối và thông báo kịp thời kết quả điều tra cho cha xứ nơi cử hành hôn phối. Thư trả lời cần ghi rõ đương sự đã nhận bí tích Rửa tội, bí tích Thêm sức, không thấy có mắc ngăn trở tiêu hôn hay cấm hôn.
7- Trường hợp một trong hai bên là người ngoài Công giáo, người này thuộc địa bàn xứ nào thì cha xứ đó có trách nhiệm cộng tác điều tra.
8- Rao hôn phối phải tiến hành ba chủ nhật tại các giáo xứ đương sự đã ở trên sáu tháng.
9- Về việc chuẩn rao, cha xứ được chuẩn một lần, cha Quản hạt được chuẩn hai lần. Chỉ có Bản Quyền giáo phận mới được chuẩn rao ba lần. […].
Hà Nội, ngày 29 tháng 6 năm 2017
T/M các Giám mục Giáo Tỉnh Hà Nội
(Đã ấn ký)
Hồng y Phêrô Nguyễn Văn Nhơn
Tổng Giám mục Hà Nội
