Lý vẫn ngồi yên trong bóng đêm lặng vắng ấy. Đống củi đã được bó lại gọn gàng nhưng cô chưa vội mang vào. Lý thích ngồi yên như vậy. Để làm gì ư? Để hóng gió trời, để nhìn trăng sao.
Nhưng trời đang lặn, tịch không chút gió thoảng, đêm nay lại không có trăng. Còn sao thì chưa điểm nhãn đủ cho khoảng không gian soi tỏ đến áng mây ngàn.
Trời tối ở miền quê thật yên tĩnh và dù không còn nhìn thấy gì nữa, Lý vẫn mường tượng ra khung cảnh con đường làng phía dưới. Con đường đất đỏ chạy xuyên qua những xóm nhà dân thưa thớt. Con đường đầy hoa dại cùng cỏ gai, vậy mà đám con nít ở tận đẩu tận đâu mấy thôn xa lắc vẫn thích thả bò chạy rong trên đó.
Cũng dễ hiểu vì con đường nằm dưới chân đồi, có ngôi chùa toạ lạc trên đỉnh cao, có hàng cây Sao ngất ngưởng che bóng mát cho người qua lại. Bọn trẻ thường rủ nhau đến học bài trước sân chùa. Học chán chúng liền nhào xuống đường chơi đánh đu thả diều.
– Lý à! Làm gì ở ngoài đó vậy? Lên chùa quét dọn rồi đóng chuông, cô Minh hôm nay bệnh rồi.
Lý dạ rồi ôm vội mấy bó củi vào nhà sau. Cô rửa tay sạch sẽ rồi bước lên chính điện. Hằng ngày, Lý vẫn phụ với mấy cô lau chùa đốt nhang. Ngày mai là đúng thời hạn ba tháng Lý xin ở chùa làm công quả.
Gia đình đã gọi điện từ mấy hôm trước bảo Lý về. Nhưng điều đó không quan trọng, vì chẳng phải đây là lần đầu tiên Cô ở chùa. Một năm trước khi cô bé vừa học xong phổ thông liền tuyên bố với cha mẹ:- Con sẽ đi tu, không thi vào đại học. Lúc đó mấy anh chị Lý đã dự tính cho Lý thi vào trường này trường kia, toàn những trường điểm với nhiều tương lai hứa hẹn.
Cả nhà Lý ai cũng bất ngờ tuy không ngạc nhiên lắm. Vì khi còn học cấp hai, Lý vẫn theo chúng bạn đi chùa tụng kinh làm công quả. Lúc ở nhà, cô vẫn nói đi nói lại mãi cái điệp khúc: – Học xong con sẽ đi tu. Học xong con sẽ đi tu…
Ba lâu nay vẫn giữ im lặng trước những quyết định của con cái. Như chuyện anh Năm của Lý bỏ ngang đại học, đăng ký đi lính biên phòng xa tít mù tận chân trời phía nam, Ông cũng không nói gì. Nói chung, đám con chưa ai làm điều gì tác hại để ba phải dùng uy quyền xen vào. Má thì tìm kế hoãn binh: – Con còn nhỏ quá ở chùa thức khuya dậy sớm chịu không nổi đâu, thôi thì học xong đại học tu vẫn chưa muộn con à!
Lý lắc đầu phân trần bằng lý lẽ rất ư là đạo lý: – Chuyện sinh tử sự đại đâu thể chờ ngày mai được. Bốn năm đại học rủi lúc đó gặp sự cố nào, con thay đổi tư duy thì thật không tròn tâm nguyện.
– Như vậy thì đã sao nào, ba má chỉ mong con thành đạt trên đường học vấn. Tương lai rực rỡ đang chờ, mà con lại muốn đi tu.
Nhưng rồi không ai ngăn được ý nguyện của Lý. Trước tiên cô tìm đến một ngôi chùa trong thành phố làm công quả vài tháng. Một năm trôi qua rồi. Ngôi chùa mà Lý đang ở đây thuộc một vùng quê rất xa nhà, và là ngôi chùa thứ tư cô xin đến làm công quả tập tu, và ít ngày nữa thôi Lý lại rời nơi này.
Ngày mai Lý sẽ trở về thăm ba mẹ. Rồi theo lời khẩn khoản của mẹ và anh chị ở nhà ôn thi đại học, hay sẽ tiếp tục cuộc tìm kiếm của mình. Cuộc tìm kiếm chân lý. Đó là cách mà Lý muốn diễn tả lại tâm trạng của mình trên bước đường tập sự.
Những ngôi chùa quen hay không quen, đều tiếp nhận Lý như một tín nữ thuần thành. Đến ngôi chùa nào, cô bé cũng làm sốt sắng mọi công việc của người hành điệu, nấu ăn quét dọn, làm vệ sinh, lau chùa, thức khuya dậy sớm tụng kinh công phu bái sám…Lúc rảnh rỗi thì học kinh, học chữ nho, học cả tán tụng.
Trên bước đường tìm kiếm thì đây là ngôi chùa Ni nằm ở vùng quê xa hẻo lánh, nhưng cảnh trí yên bình thanh thoát. Ngoài Ni sư đã lớn tuổi, có mấy sư cô trung niên và mấy cô diệu nhỏ còn đi học trường làng, lại có mấy chị làm công quả ở luôn trong chùa.
Khi Lý đến, Ni sư và mấy cô hỏi về tâm nguyện, Lý cũng thưa thật và cũng có ý định xin tu, nhưng cũng có lẽ chưa đủ duyên hay một nguyên nhân sâu xa nào đó mà cô vẫn chưa rõ lắm. Lý chần chờ rồi lại quyết ra đi…
….Tụng kinh xong Lý đi thẳng lên phòng Ni Sư, người đang ngồi xem kinh bên chiếc bàn nhỏ. Vẻ nghiêm trang, từ hoà của người thường ngày làm cho Lý thấy kính trọng mà dễ gần, thì hôm nay cô bé cảm giác sờ sợ, ngập ngừng. Ni Sư đặt quyển kinh xuống khi thấy Lý buớc vào, người ngước nhìn lên rồi khẻ khàng hỏi: – Có chuyện gì vậy con?
– Bạch Ni Sư …con xin phép ngày mai về thăm nhà..và …
Ni Sư mỉm cười hỏi lại: – Và gì nữa…Hình như là con chỉ xin ở làm công quả ba tháng, và đã đủ thời hạn rồi. Mai con về nhà đi làm, hay học tiếp tục. Còn có ý định tu không?
– Dạ con cũng chưa biết. Con vẫn thích tu, mà chắc là chưa đủ duyên.
– À! Nhà Phật mình vẫn hay đổ thừa cho nhân duyên lắm. Gặp nhân duyên tốt thì mọi việc ắt sẽ thuân lợi. Nhưng chủ yếu là do tâm mình con ạ! Ni Sư nghe nói con từng xin tập sự ở nhiều chùa rồi, cuối cùng lại không nhất quyết. Có phải lòng con còn phân vân, hai nẻo đời đạo chưa thể chọn?
– Bạch Sư…. Khi con quyết ý tu hành thì không phân vân điều đó. Có lẽ vì tâm con chưa định, lại do môi trường và điều kiện chưa thuận lợi….
– Như vậy con tìm đến các ngôi chùa làm công quả là muốn làm một cuộc thử nghiệm để lựa chọn, mà đến nay vẫn chưa tìm được một nơi chốn trọn vẹn. Chẳng lẽ con định làm kẻ đi tìm kiếm mãi sao?
Lý yên lặng. Biết trả lời sao khi lòng cô thật chưa xác định rõ ý hướng về con đường mà mình muốn dấn thân vào. Nhưng nào cô có muốn thử nghiệm hay lựa chọn gì.
Sư ngừng lại vài giây, rồi như mượn lời nói thay cho Lý: – Con là người có học có suy nghĩ, đó là ưu điểm của tuổi trẻ bây giờ. Nếu tâm đạo mạnh, ý chí vững thì những gì con có đó sẽ tạo nên những bước ngoặc khả quan cho sự tu tiến sau này không ít. Còn nếu đem sự hiểu biết của mình để suy lường tính toán điều gì đó thì không nên.
Sư biết tâm đạo của con rất tốt, khi con bước đến chùa chỉ với mục đích là cầu tu học. Nhưng thực tế ở chùa, đôi khi không như lòng con nghĩ. Quý cô quý thầy dù là người tu hành thoát tục, nhưng tục tính đôi khi vẫn còn, tham sân phiền não, thị phi nhân ngã vẫn chưa dứt hẳn. Vì mọi người vẫn còn trong vòng tu tập sửa đổi mà, đâu thể thành Phật thành Thánh ngay được. Chính điều đó đã làm cho con chùn lòng mỏi chí.
-Theo Sư thì, Ni sư chậm rãi nói tiếp, mắt hướng thẳng vào người đang đứng đối diện. – Khi lòng con chưa có những chủ đích rõ rệt, chỉ muốn ở chùa làm công quả gieo duyên cũng là điều rất tốt. Tuy vậy con vẫn còn khả năng học tiếp, gia đình con cũng mong muốn điều đó. Học thành tài rồi, sau này nếu còn định hướng tu hay không vẫn có chỗ hữu dụng.
Người có tâm đạo có thiện chí, thì dù đứng trong hoàn cảnh nào, đời hay đạo cũng có thể mang sở học làm lợi ích cho mình cho xã hội. Một trong hai con đường con phải dứt khoát không thể dây dưa. Ngày tháng thoi đưa, con đường giải thoát hay sinh tử, hạnh phúc hay khổ đau đều do tâm chí thành và định hướng tốt của mỗi người.
Mai này dù con lựa chọn cho mình một con đường nào, thì sư cũng có mấy lời gởi gấm. Nếu xuất gia tu học thì thẳng tiến đến mục đích giải thoát. Mình tu cho mình, nương theo một ai đó để học hỏi giáo pháp, tôn trọng thầy cũng là tôn trọng giáo pháp. Còn nếu không thì y pháp bất y nhân, không vì thấy những bậc tu hành thế này thế kia mà sinh tâm ngờ vực rồi thối chí.
Người học đạo trước nên tìm niềm vui đạo vị để tự hoàn thiện chính mình. Đạo pháp là chiếc phao cứu cánh nhưng nếu mình không chịu dấn thân, không chịu gian khổ tìm cầu, thì làm sao đến được bờ giải thoát.
Đi trên con đường nào thì cũng có chông gai riêng của nó. Đường đạo ngược gió lại càng trắc trở hơn. Phải có niềm tin có đạo lực mạnh cùng chí hướng rõ ràng mới vượt qua hết mọi trở ngại phiền toái…
… Ánh nắng chiều hè đỏ rực như tia lửa phản chiếu trên những tảng đá xanh rêu làm nứt nẻ thêm mấy đường gân sóng sánh màu bạc. Con đường đất đỏ có hàng cây cao vẫn không thể che khuất hết những thảm nắng chói chang đâm xuyên vào tận sân chùa.
Lý bước xuống khỏi bậc tam cấp khi nắng vẫn còn oi bức. Cô phải đi cho kịp chuyến xe xuôi về Thành Phố với chút bâng khuâng khi ngắm nhìn cảnh vật đang ngả màu soi trong bóng nắng.
Thoáng chút giao động. Nhưng tâm tư cô trở nên thông thoáng tỉnh ngộ hơn sau những lời Ni Sư dạy hồi đêm. Con đường cô đang bước qua cũng đầy nắng và hoa như thế. Nắng có khi gay gắt, có khi rực rở dịu ấm. Hoa thì có muôn vẻ lắm màu mà lại ẩn đầy nhuỵ thắm. Ánh nắng sẽ tan trong trời đêm. Hoa thì mãi toả sắc để mang chút hương đến cho đời, mang chút tình cho gió; mang theo cả ý nguyện khi cùng hướng đến một bến bờ giải thoát.
Lý quay nhìn lại ngôi chùa nằm khuất sau hàng cây. Một khung cảnh u nhàn tĩnh lặng như vẫn tồn tại trong lòng cô lâu nay. Nhưng mãi đến bây giờ Lý mới nhìn thấy rõ sự trong sáng hồn nhiên đến thánh thiện của cả hoa và nắng. Ngày mai đó trên con đường cô đi cũng sẽ đầy sắc hoa và nắng như thế, và biết đâu rồi sẽ có bóng người trở về đây trong y trang nhuộm thắm màu đạo vị.
Ngày mai, hoa trong nắng vẫn rực sáng ngay giữa cảnh chiều buông. Một loài hoa dù có đến đi giữa cuộc đời vẫn giữ trọn cho mình một sắc hương bất nhiễm.
