Nhà hiền trí mỉm cười đôn hậu, trao cho cô một chai dầu khá lớn bảo rằng: “Con hãy thoa dầu cho mẹ chồng mỗi ngày một lần, mỗi lần vài giọt. Khi chai dầu này cạn, bà già độc ác như lời con kể sẽ ra đi và con sẽ có hạnh phúc”. Tuy ngần ngừ, cô gái vẫn mang dầu về và bắt đầu tìm cách thân thiện, quan tâm đến “kẻ tra tấn” mình lâu nay, thoa dầu cho bà bớt nhức mỏi.
Dù mẹ chồng vẫn tiếp tục mỉa mai, xách mé, nàng dâu vẫn xuề xòa, vui vẻ pha trò và kiên trì săn sóc cho bà mỗi ngày. Thời gian thấm thoát, chai dầu lưng dần thì những lời cáu gắt vô cớ cũng thưa dần. Một hôm, sau lần xoa bóp thường lệ, bà ôm chầm nàng dâu, nói lời thương yêu và xin thứ lỗi vì những hiểu lầm trước kia. Nàng dâu cũng nhận ra mình đã thương yêu mẹ chồng tự bao giờ.
Nhìn thấy chai dầu sắp cạn, cô hốt hoảng, hối hả đến nhà hiền trí kể lại sự tình và xin cứu giúp. Ông mỉm cười lặp lại câu nói ngày trước: “Chai dầu đã cạn, bà già độc ác đã ra đi, con đang có hạnh phúc với người mẹ chồng thân yêu của mình”.
(Theo Danai Chanchaochai)
BÀI HỌC ĐẠO LÝ:
Một nhà nghiên cứu về phong cách và nghệ thuật ẩm thực thế giới sang Việt Nam du lịch. Lần nọ, ông có dịp hỏi thăm bếp trưởng của một nhà hàng nổi tiếng về món ăn ngon nhất và nhận được câu trả lời: Đó là món ăn được “pha chế” với lòng quý mến và thương yêu.
Thật ra, những phẩm tính trừu tượng như lòng thương yêu và những hành động cụ thể như việc chế biến thức ăn trong một mức độ nào đó không hề tách biệt nhau. Cả hai cùng đan quyện và hoàn thiện cho nhau. Nói cách khác, ý niệm thương yêu sẽ thúc đẩy hành động chăm nom săn sóc. Ngược lại, những hành động săn sóc cụ thể sẽ gieo mầm và tưới tẩm cho hạt giống tình cảm thương yêu, cả hai mặt sẽ tạo thành một vòng tròn phát triển theo chiều hướng tích cực.
Trong câu chuyện, nàng dâu với sự hỗ trợ của nhà hiền trí, đã vận hành vòng tròn thương yêu từ điểm xuất phát là những hành động cụ thể: săn sóc cho người mẹ chồng. Nói cách khác, thông thường thì tâm ý dẫn dắt cho hành động nhưng trong câu chuyện hành động lại dẫn dắt tâm ý. Ở đây, hành động tích cực, lành mạnh (bất kể mục tiêu là gì) làm phát sinh và cung cấp dưỡng chất cho tâm ý lành mạnh: thương yêu. Như một quy luật, tình thương và sự quý mến phát triển đến chín muồi thì giận hờn và ganh ghét tan biến. Từ vũng bùn của ganh ghét và giận hờn, dưỡng chất thương yêu kết tụ no tròn thì đóa sen hạnh phúc nở ra, tỏa ngát hương thơm…
Nhìn sâu hơn, chúng ta sẽ nhận ra rằng tình thương yêu của nàng dâu và cả của người mẹ chồng đều có cơ sở là thương yêu chính bản thân mình (ngã ái). Chính trong thế giới bề bộn những dạng ngã ái khác nhau như vậy, lòng thương yêu tuyệt đối vô ngã của Bồ tát Quán Thế Âm tỏa sáng lung linh và muôn đời bất tuyệt.
