Đời sống

Mùa Vu Lan năm nay thay vì chỉ 30 ngày như mọi năm thì sẽ có 60 ngày vì năm nhuận- 2 tháng Bảy âm lịch. Đối với những người theo đạo Phật, điều đó có ý nghĩa rất lớn: 60 ngày ăn chay, 60 ngày cúng kính, lên chùa...

Từ ít lâu nay, trong ngày lễ Vu Lan tại các tự viện, ban tổ chức thường có sẵn những giỏ hoa hồng để Phật tử cài lên áo trong ý nghĩa, ai còn mẹ thì cài hoa đỏ, ai đã mất mẹ thì cài hoa trắng. Giải thích như thế thì ý nghĩa cài hoa lên áo trong lễ Vu Lan sẽ chỉ hạn hẹp trong tinh thần mẫu tử cá nhân, thiếu hẳn phần căn bản là tinh thần Tự Độ và Độ Tha của Đạo Phật. 

Huế là thành phố có nhiều chùa chiền vào hàng nhất nước, hơn 400 chùa và 230 niệm phật đường. Về nông thôn mỗi làng cũng có chùa, gọi là chùa làng. Vì thế, số người ăn chay hàng tháng (trên 200.000 tín đồ Phật giáo) không phải nhỏ.

“Ngày Vu lan, ta nghe giảng và đọc sách nói về ngài Mục Kiền Liên và về sự hiếu đễ. Công cha, nghĩa mẹ. Bổn phận làm con. Ta lạy Phật cầu cho mẹ sống lâu. Hoặc lạy mười phương Tăng chú nguyện cho mẹ được tiêu diêu nơi Cựu lạc, nếu mẹ đã mất. Con mà không có hiếu là con bỏ đi. Nhưng hiếu thì cũng do tình thương mà có; không có tình thương, hiếu chỉ là giả tạo, khô khan, vụng về, cố gắng mệt nhọc. Mà có tình thương là có đủ rồi. Cần chi nói đến bổn phận. Thương mẹ, như vậy là đủ. Mà thương mẹ không phải là một bổn phận.

Vu lan là thiêng liêng. Thiêng liêng nhưng không xa rời cuộc sống. Vu lan không còn là ngày của riêng người có tín ngưỡng đạo Phật mà là ngày của đạo lý dân tộc. Vu lan là ngày vui vì tình thương trở về với cuộc sống, gắn kết mọi phân chia.

Hiếu là sự nối kết và mối tương quan bao la. Hiếu không phải là liên hệ bằng tiền bạc, địa vị, bằng những gì trao đổi được, cho nên nó sâu thẳm như sự liên kết không cùng của lòng từ bi. Sự nối kết liên hệ ấy không phải là một bổn phận hay trách nhiệm của tục lệ đời thường mà nó là sự an bình và hạnh phúc sẵn có trong chiều sâu của mỗi chúng ta.

Khi nói đến rượu, người ta thường nghĩ nó là một thức uống có vị trí đặc biệt gần như không thể thiếu được trong những ngày lễ hội, tết nhất. Đồng thời, nó cũng góp phần không nhỏ trong các lĩnh vực nghiên cứu y học, sinh học và hóa học… Thế nhưng có không ít người xem rượu là một trong những tố chất để tiêu sầu giải muộn “dục phá thành sầu tụ dụng tửu”. Thậm chí có kẻ còn xem rượu là thú tiêu nhã của các bậc hiền nhân.

Ngoài trọng trách là sứ giả của như Lai, Tăng Ni trẻ còn có trách nhiệm chung đối với xã hội, phát triển đất nước, khẳng định tinh thần “Phật pháp bất ly thế gian giác”. Thực tế cho thấy tại các trường đại học ở TP.HCM, số lượng Tăng Ni sinh theo học ngày càng đông, đây là một tín hiệu đáng mừng cho sự năng động, hội nhập xã hội của thế hệ trẻ. Các hoạt động xã hội được Tăng Ni sinh quan tâm,chủ động phát huy, tạo nguồn sinh khí mới, một cách nhìn mới trong môi trường giáo dục Phật giáo. Tuy nhiên, vấn đề đáng quan tâm đối với thế hệ tăng ni trẻ hiện nay là sự phai nhạt các giá trị truyền thống trong đời sống phạm hạnh.

Nhìn lại lịch sử, vấn đề bỏ vàng mã được Hội Phật giáo Bắc Kỳ đặt ra trong phong trào Chấn hưng Phật giáo ở miền Bắc giai đoạn 1934-1954. Bài viết của chúng tôi muốn lật lại vấn đề lịch sử này nhằm nhìn nhận rõ hơn những vấn đề hiện tại.

Ngay từ đầu Công nguyên, đạo Phật được ghi nhận là đã có mặt trên đất nước Việt Nam chúng ta. Giáo lý Phật-đà đã sớm được tiếp nhận và từ đó hội nhập vào đời sống văn hóa của người Việt một cách ôn hòa, sâu sắc. Gần 20 thế kỷ qua, Đạo Phật như luôn hòa quyện vào vận mệnh dân tộc và không ngừng khởi sắc tạo cho nền văn hóa Việt Nam một đặc trưng riêng biệt đậm nét dân tộc và Phật giáo. Một trong những ngày lễ lớn của Phật giáo đã sớm chuyển mình thành ngày lễ có ảnh hưởng lớn đến đời sống văn hóa tinh thần của người Việt Nam, phải nói, đó là ngày lễ Vu-lan.