Năm nay khi nền kinh tế thế giới đang trên đà suy thoái mà điểm “đáy” là đâu cũng chưa ai dự đoán được, thì dường như trong mâm cúng lễ đầu năm, trong lời khẩn cầu cũng có đôi điều khác lạ…
Vui buồn lễ hội đầu năm
Dân gian ta có câu “Tháng giêng là tháng ăn chơi, tháng hai cờ bạc, tháng ba hội hè…” ấy là chỉ cái thú vui tiêu khiển của những ngày đầu xuân, cũng chính là thể hiện tinh thần lạc quan khi tiễn một năm qua đi đón một năm mới vừa sang.
Trên thực tế ở nước ta có một mật độ lễ hội dày đặc trải dài suốt mười hai tháng trong năm chứ không chỉ có ở tháng ba, ngay từ dầu năm chỉ cần “rảo” qua mấy tỉnh đồng bằng sông Hồng cũng đã thấy dầy đặc các lễ hội, ở miền Bắc hầu như ăn Tết xong làng nào cũng mở hội.
Một số lễ hội lớn có thể kể tên như lễ hội chùa Hương, lễ hội Yên Tử, lễ hội đền chùa Côn Sơn – Kiếp Bạc… Ai muốn xem hát thì đi hội Lim- Bắc Ninh, ai cầu công danh sự nghiệp thì đi hội đền Trần – Nam Định. Đã thành lệ vậy ai thích gì cứ theo đó mà xem.
Tuy vậy, những năm gần đây việc đi lễ đầu năm gần đây của du khách cũng có nhiều điều đáng nói vui có và buồn cũng có. Dựa vào quan niệm của khách thập phương là không mặc cả giá đối với những lễ vật dâng cúng vì đó là tấm lòng thành, ngẫu nhiên họ trở thành nạn nhân của những người bán hàng thiếu đạo đức kinh doanh.
Chị Mai nhà ở Thành Công – Hà Nội còn tấm tức mãi vì đầu năm đi lễ bà Chúa Kho, sau một hồi “giúp” chị xếp lễ, chủ nhà đã xin 600.000 đồng gọi là “chút lộc” công xá. Mặc dù xót của nhưng cũng không làm gì được vì nhà họ ở đó còn mình là khách ở xa, nếu có xô xát xảy ra thì mình là người chịu thiệt. Chị tuyên bố cạch đến già không quay lại đấy nữa, cho dù ai có bảo đến đó cầu tài là thiêng nhất.
Bên cạnh đó sự quá tải của các nơi tổ chức lễ hội lớn cũng đang đặt ra một thách thức lớn lao cho các nhà tổ chức từ vấn đề an ninh trật tự cho đến vệ sinh. Việc xâm phạm đến phong cảnh và nơi thờ cúng tôn nghiêm ngày càng trở nên thường xuyên hơn. Vì hầu hết các nơi tổ chức lễ hội đều gắn với các di tích lịch sử đền chùa miếu mạo.
Đi lễ cầu gì?
Ngày mùng 5 tết cả nhà chị Hằng – phố Hào Nam – Hà Nội kéo nhau dậy từ sáng sớm, hôm nay nhà chị đi lễ đền bà Chúa Kho (Bắc Ninh). Trên mâm lễ đã được chỉ sửa soạn kĩ càng từ hôm trước thấy có rất nhiều ngoại tệ mạnh từ đô la Mỹ cho đến Euro của Châu Âu.
Trả lời câu hỏi tại sao phải cúng nhiều ngoại tệ thế, chị thở dài bảo “Các cụ bảo trần sao âm vậy, năm vừa rồi vợ chồng chị chơi chứng khoán mất hơn tỉ đồng, thôi thì sửa soạn mâm lễ tươm tất một chút mong các cụ phù hộ độ trì cho chứng khoán đảo chiều…”. Đó có lẽ không chỉ là lời cầu khấn của riêng nhà chị Hằng, mà còn là mong ước của nhiều nhà đầu tư chứng khoán khác?!!!
Cũng giống như nhà chị Hằng, nhà anh Đức ở phố Tam Trinh- Hà Nội, vốn là nhà buôn bán có sạp hàng ở chợ Đồng Xuân, nhưng trước tình hình chung cửa hàng nhà anh cũng không tránh khỏi tình trạng ế ẩm. Cộng với bà xã nhà anh theo bạn đi “lướt sóng” vàng nên vốn liếng cũng bị thâm hụt không ít.
Từ mùng 3 Tết nhà anh đã chuẩn bị một xe lễ, chọn hướng Đền Mẫu Đông Cuông-Yên Bái, và đền ông Hoàng Bảy – Bảo Hà – Lào Cai xuất hành. Ngoài tiền vàng hoa quả, xôi gà đầy đủ anh không quên dặn vợ nhờ người quen đổi cho ít tiền lẻ. Theo anh đi lễ mà quên món tiền này là lễ không thành. Anh tâm sự năm vừa rồi làm ăn khó khăn quá, năm nay đi lễ sớm mong các ngài bù cho ít vốn.
Năm 2008 đi qua để lại đằng sau biết bao bộn bề gian khó, chứng khoán tụt dốc không phanh, thị trường bất động sản đóng băng không biết bao giờ mới “nóng” trở lại, giá dầu trên thế giới rơi xuống thấp nhất trong lịch sử, các công ty lớn liên tục ra quyết định sa thải nhân viên…. Một bức tranh ảm đạm đang bao trùm lên nền kinh tế toàn cầu khiến cho những người lạc quan nhất cũng cảm thấy bất an.
Trong tình hình chung đó người dân Việt Nam dường như lại tìm thấy cho mình một nơi để gửi gắm những mong ước và hy vọng. Một mâm lễ cúng với nhiều ngoại tệ mạnh; phải chăng đó cũng là một cách để xả stress, giảm bớt áp lực cuộc sống hàng ngày đang đè nặng lên vai.
Bên cạnh bức tranh kinh tế màu xám đang bao trùm lên toàn thế giới thì bức tranh của các mâm lễ cúng đầu năm lại mang nhiều màu sắc “sinh động” hơn rất nhiều. Thay vì cầu mong một năm mới bình an, người ta đang đi lễ chủ yếu để cầu “tài”.
