Vua thiên nga lông vàng có một cô con gái rất đẹp. Cô cũng có bộ lông óng ả, rực sắc vàng như cha mình. Khi cô còn là một con thiên nga nhỏ, nhà vua ban cho cô một điều ước. Cô ước rằng khi cô đến tuổi kết hôn, cô muốn được tự chọn ý trung nhân cho chính mình.
Khi con gái mình đủ lớn, vua thiên nga vàng cho gọi tất cả các loài chim sống trong khu rừng rộng mênh mông ở dãy Hy Mã Lạp Sơn, nằm giữa châu Á, lại. Mục đích là tìm một người chồng xứng đáng cho cô con gái cưng của mình. Chẳng quản ngại đường xa, các loài chim từ muôn phương, ngay cả từ vùng Tây Tạng nằm trên đỉnh núi cao, cùng nhau tụ về. Trong bọn chúng người ta thấy nào là ngỗng, thiên nga, đại bàng, se sẽ, chim ruồi, cu cu, cú và rất nhiều loài chim khác.
Cuộc tụ họp được tổ chức trên một phiến đá cao, trong miền đất xanh ngát tuyệt đẹp của Nepal. Vua thiên nga vàng truyền lệnh cho con gái của mình hãy chọn trong bất cứ một con chim nào đang tu tập bên dưới mà cô ưng ý để làm chồng.
Đứng trên phiến đá cao, cô thiên nga nhìn xuống tất cả các loài chim đang đứng bên dưới. Ánh mắt cô chạm phải một anh chàng công cổ dài với màu lông xanh như ngọc lục bảo. Cô bị mê hoặc ngay bởi anh chàng công đẹp trai có bộ lông đuôi dài vô cùng lộng lẫy. Cô nói với cha của mình: “ Thưa phụ vương, anh chim công kia, sẽ là chồng của con.”
Tất cả những con chim khác bu lại, vây quanh anh chàng công may mắn để chúc mừng kẻ may mắn. Chúng nói, “ Mặc dù không thiếu các anh chàng chim khác rất đẹp trai bên cạnh bạn, nhưng công chúa thiên nga vàng đã chọn bạn làm chồng, chúng tôi xinchúc mừng vận may của bạn.”
Anh chàng chim công trở nên hết sức dương dương tự đắc với sự kiêu hãnh, vì vậy chàng ta vênh váo bước ra để bắt đầu một điệu múa mê hồn nhằm khoe những chiếc lông nhiều màu sắc của mình. Chàng ta xoè chiếc đuôi tuyệt đẹp và nhảy thành vòng tròn cốt ý để nhà vua, cho công chúa thiên nga vàng các loài chim khác có thể chim ngưỡng những chiếc lông đuôi của mình. Đang trổ tài nhảy múa nhưng khi nghe các loài chim khác trầm trồ, chàng chim công trở nên vô cùng tự phụ và hăng máu. Quên hết mọi sự khiêm tốn, chàng vênh mặt lên trời nên quên luôn mình đang làm gì và đang múa hát trước mặt ai, do vậy chàng đưa chân lên quá cao và để lộ “ của quý” của mình cho mọi người chiêm ngưỡng!
Những con chim khác, đặc biệt là những con còn trẻ đua nhau cười rúc rích, nhưng vua thiên nga vàng chẳng thấy trò múa may này có một tí gì khôi hài trong đó. Nhà vua cảm thấy xấu hổ khi ý trung nhân của con gái mình hành xử như vậy. Ngài nghĩ, “ Con chim công này chẳng biết tự xấu hổ vì vậy nó chẳng có một chút gì gọi là khiêm tốn cho đúng mực cả, nó cũng chẳng ý thức được sự kính sợ đối với người khác để tự giữ mình khỏi những hành động khiếm nhã. Vậy, tại sao con gái của ta phải bị xấu mặt bởi một người chồng dở hơi như vậy chứ?”
Đứng giữa sự đông đảo của các loài chim, nhà vua phán, “ Thưa ngài chim công, giọng ca của ngài rất ngọt ngào, bộ lông của ngài rất đẹp, cổ của ngài sáng như ngọc lục bảo, và đuôi của ngài giống như một chiếc quạt lộng lẫy, nhưng ngài đã nhảy múa ở đây như một người không biết tự xấu hỗ cũng như kính sợ ai, ta sẽ không cho phép con gái ngây thơ của ta lấy một thằng điên xuẩn ngốc như ngài.”.
Vua thiên nga vàng sau đó gả con gái của mình cho một người cháu trai trong hoàng tộc. Con chim công vênh váo và xuẩn ngốc xấu hổ bay đi, bỏ lỡ cơ hội cưới được cô vợ xinh đẹp.
Bài học rút ra từ câu chuyện: Lòng kiêu hãnh sẽ khiến một người tự phụ và vì vậy hành động như một kẻ xuẩn ngốc.
Người dịch: Quảng Hiền
Theo: The New York Buddhist Vihara
