Tu là cội phúc

Đức Phật thấy rõ nghiệp lực chi phối đời sống con người và mỗi người nên khuyên dạy mọi người lưu tâm tu tập thân, khẩu, ý như là biện pháp cải thiện cuộc sống hiện tại và tương lai.  

 

Ngài cho rằng hết thảy mọi người bất luận là giàu hay nghèo, may mắn hay bất hạnh, đều có cơ hội cải thiện cuộc sống của mình theo chiều hướng tốt đẹp, miễn là người ấy có sự hiểu biết và kiên quyết.

 

Ngài thấy rõ nhân quả, nghiệp báo diễn tiến nhiều đời kiếp nên chủ trương cải thiện chất lượng cuộc sống bằng biện pháp tu tập, chuyển hóa ba nghiệp theo tiêu chí làm lành lánh ác. 

 

Ngài đánh giá cao quyết tâm bỏ ác làm lành của mọi người và cho rằng phàm sinh ra ở đời, bất luận kẻ giàu người nghèo, tu mới là cội phúc.

 

Những lời dạy của Ngài cho nhà vua Pasenadi sau đây nói rõ chủ trương “tu là cội phúc” của Ngài.

 

Rồi vua Pasenadi nước Kosala đi đến Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên. Thế Tôn nói với vua Pasenadi nước Kosala đang ngồi một bên:

 

Thưa đại vương, có bốn loại người này có mặt, hiện diện ở đời. Thế nào là bốn?

 

Sống trong bóng tối hướng đến bóng tối, sống trong bóng tối hướng đến ánh sáng, sống trong ánh sáng hướng đến bóng tối và sống trong ánh sáng hướng đến ánh sáng.

 

Thưa đại vương, và thế nào là người sống trong bóng tối hướng đến bóng tối? Ở đây, thưa đại vương, có một số người sanh trong gia đình hạ tiện, gia đình kẻ chiên –đà – la hay gia đình người đan rổ, hay gia đình người làm bẫy sập, hay gia đình người làm xe, hay gia đình người đổ rác nghèo đói, ăn uống thiếu thốn, sanh kế khó khăn, khó kiếm đồ ăn mặc, và người ấy xấu xí khó nhìn, còm lưng nhiều bệnh, mù lòa, quẹo tay, bại chân hay nữa thân tê liệt.

 

Người ấy không nhận được đồ ăn, đồ uống, vải mặc, xe cộ,  vòng hoa, hương liệu, phấn sáp, không nhận được chỗ nằm, chỗ ở, đèn đuốc.

 

Người ấy thân làm ác, miệng nói ác, ý nghĩ ác.

 

Do thân làm ác, miệng nói ác, ý nghĩ ác, sau khi thân hoại mạng chung, người ấy sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.

 

Thưa đại vương, ví như một người đi từ tối tăm này đến tối tăm khác, hay đi từ hắc ám này đến hắc ám khác, hay từ vết máu đỏ này sang vết máu đỏ khác.

 

Thưa đại vương, Ta nói người ấy với ví dụ như vậy. Thưa đại vương, như vậy là người sống trong bóng tối hướng đến bóng tối.

 

 

Và thưa đại vương, thế nào là người sống trong bóng tối hướng đến ánh sáng ?

 

Ở đây, thưa đại vương, có một số người sanh trong gia đình hạ tiện, gia đình kẻ chiên –đà – la hay gia đình người đan rổ, hay gia đình người làm bẫy sập, hay gia đình người làm xe, hay gia đình người đổ rác nghèo đói, ăn uống thiếu thốn, sanh kế khó khăn, khó kiếm đồ ăn mặc, và người ấy xấu xí khó nhìn, còm lưng nhiều bệnh, mù lòa, quẹo tay, bại chân hay nữa thân tê liệt.

 

Người ấy không nhận được đồ ăn, đồ uống, vải mặc, xe cộ, vòng hoa, hương liệu, phấn sáp, không nhận được chỗ nằm, chỗ ở, đèn đuốc.

 

Người ấy thân làm thiện, miệng nói thiện, ý nghĩ thiện.

 

Do thân làm thiện, miệng nói thiện, ý nghĩ thiện, sau khi thân hoại mạng chung, người ấy được sanh lên thiện thú, Thiên giới, cõi đời này.

 

Thưa đại vương, ví như một người từ đất leo lên kiệu, hay từ kiệu leo lên lưng ngựa, hay từ lưng ngựa leo lên lưng voi, hay từ thân voi leo lên lầu.

 

Thưa đại vương, Ta nói người ấy với ví dụ như vậy. Thưa đại vương, như vậy là người sống trong bóng tối hướng đến ánh sáng.

 

Và thưa đại vương, thế nào là người sống trong ánh sáng hướng đến bóng tối?

 

Ở đây, thưa đại vương, có một số người sanh trong gia đình cao quý, trong gia đình Sát –đế – lỵ đại phú, hay trong gia đình Bà la môn đại phú, hay trong gia đình gia chủ đại phú, phú hào có tiền của lớn, có tài sản lớn, có nhiều vàng và bạc, có nhiều tài sản vật dụng, nhiều tiền của, ngũ cốc.

 

Người ấy đẹp trai, dễ nhìn, dễ thương, với màu da tuyệt đẹp, mỹ miều. Người ấy lại nhận được đồ ăn, đồ uống, áo mặc, xe cộ, vòng hoa, hương liệu, phấn sáp, chỗ nằm, chỗ trú, đèn đuốc.

 

Người ấy thân làm ác, miệng nói ác, ý nghĩ ác.

 

Do thân làm ác, miệng nói ác, ý nghĩ ác, sau khi thân hoại mạng chung, người ấy sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.

 

Thưa đại vương, ví như một người từ lầu leo xuống thân voi, từ thân voi leo xuống lưng ngựa, hay từ lưng ngựa leo xuống chiếc kiệu, hay từ chiếc kiệu leo xuống đất, hay từ đất leo xuống lòng đất tăm tối.

 

Thưa đại vương, Ta nói người ấy với ví dụ như vậy. Thưa đại vương, như vậy là người sống trong ánh sáng hướng đến bóng tối.

 

 

Và thưa đại vương, thế nào là người sống trong ánh sáng hướng đến ánh sáng?

 

Ở đây, thưa đại vương, có một số người sanh trong gia đình cao quý, trong gia đình Sát –đế – lỵ đại phú, hay trong gia đình Bà la môn đại phú, hay trong gia đình gia chủ đại phú, phú hào có tiền của lớn, có tài sản lớn, có nhiều vàng và bạc, có nhiều tài sản vật dụng, nhiều tiền của, ngũ cốc.

 

Người ấy đẹp trai, dễ nhìn, dễ thương, với màu da tuyệt đẹp, mỹ miều. Người ấy lại nhận được đồ ăn, đồ uống, áo mặc, xe cộ, vòng hoa, hương liệu, phấn sáp, chỗ nằm, chỗ trú, đèn đuốc.

 

Người ấy thân làm thiện, miệng nói thiện, ý nghĩ thiện.

 

Do thân làm thiện, miệng nói thiện, ý nghĩ thiện, người ấy khi thân hoại mạng chung, được sanh lên thiện thú, Thiên giới, cõi đời này.

 

Thưa đại vương, ví như một người từ chiếc kiệu này bước qua chiếc kiệu khác, hay từ kiệu leo lên lưng ngựa, hay từ lưng ngựa leo lên lưng voi, hay từ thân lưng ngựa này bước qua lưng ngựa khác, hay từ thân voi này bước qua thân voi khác, hay từ lầu này bước qua lầu khác

 

Thưa đại vương, Ta nói người ấy với ví dụ như vậy. Thưa đại vương, như vậy là người sống trong ánh sáng hướng đến ánh sáng.

 

Thưa Đại vương, những người như vậy có mặt, hiện diện trong đời.

 

Chú thích:

Kinh Người, Tương Ưng Bộ

Theo: Văn hóa Phật giáo số 75