Ở độ cao 1.068 m so với mực nước biển, núi Yên Tử không chỉ nổi tiếng bởi cảnh đẹp, nhiều chùa, am, tháp cổ nằm ẩn mình trong rừng cây cổ thụ mà còn được biết đến là nơi hình thành và phát triển của thiền phái Trúc Lâm Yên Tử trải quan hơn 700 năm. Theo Ban quản lý di tích Yên Tử, lễ hội năm nay sẽ khai mạc vào ngày 10 tháng Giêng (28/2) với sự tham gia của hơn 400 đại biểu, 2.500 phật tử cùng hơn 300 diễn viên quần chúng.
Ban tổ chức dự kiến sẽ có trên 2 triệu lượt khách về tham quan, vãn cảnh mùa lễ hội này. Đường lên chùa Hoa Yên chật cứng người. Đây là ngôi chùa to và cổ kính nhất ở Yên Tử, tọa lạc ở độ cao 535 m so với mực nước biển. Chùa được khởi dựng từ thời nhà Lý, lấy tên là Phù Vân.
Trên 700 năm trước, chùa Hoa Yên chỉ là một thảo am rất nhỏ – nơi Phật hoàng Trần Nhân Tông giảng đạo, khi đó Phật hoàng đổi tên thành Vân Yên. Cả ba vị sư tổ của thiền phái Trúc Lâm Yên Tử đều trụ trì tại chùa này. Đến đời nhà Lê, khi Lê Thánh Tông đi qua thấy hoa lá xanh tươi, sương khói la đà đổi tên chùa thành chùa Hoa Yên.
6.000 m đường rừng núi, hàng chục nghìn bậc đá trơn trượt, đó là thử thách cho những ai muốn lên đỉnh Yên Tử (chùa Đồng). Leo bộ dù khá mệt, mất nhiều thời gian, nhưng dòng người vẫn lên đỉnh núi thiêng này để có được cảm giác thích thú khi chinh phục độ cao, cảm nhận sự khó nhọc của cha ông ngày xưa đã dựng lên ngôi chùa đẹp trên ngọn núi này.
3 nhà ga cáp treo gồm Giải Oan, Hoa Yên và An Kỳ Sinh hoạt động hết công suất, nhưng không đáp ứng kịp số lượng khách. Bà Bùi Thị Kim Thủy, Phó trưởng ban quản lý Di tích lịch sử và Danh thắng Yên Tử nhận xét, lượng khách những ngày đầu năm rất đông, có thời điểm hơn 100.000 người cùng đổ đến. Sáu ngày đầu xuân, Yên Tử đón hơn 800.000 khách tham quan, trong đó có khoảng 3.400 khách quốc tế. Do làm tốt khâu tổ chức, tình hình an ninh trật tự được giữ vững. Có 2 du khách thông báo mất ví, lực lượng chức năng tìm lại được một chiếc.
Lối lên chùa Một Mái chật kín người. Trong năm qua, ngôi chùa này được trùng tu lại bằng cách tháo dỡ chùa cũ và xây mới toàn bộ khiến nhiều du khách ngỡ ngàng.
Trong chùa Một Mái có mạch nước ngầm theo vách đá chảy xuống hốc nhỏ. Nguồn nước ở đây được ví von như dòng sữa mẹ không bao giờ cạn. Chị Nguyễn Thị Lan (40 tuổi, TP HCM) đến Yên Tử từ chiều mùng 4 Tết, đợi sáng hôm sau chị đi bộ lên đỉnh rồi ghé vào xin nước. “Tôi nghe nói uống nước trong chùa sẽ mát mẻ, mạnh khỏe cả năm nên lấy một chai về cho gia đình”, chị Lan tâm sự.
Chùa Đồng tọa lạc trên đỉnh Yên Tử, được khởi dựng thời Hậu Lê với tên gọi Thiên Trúc Tự. Năm 2007, chùa mới được đúc hoàn toàn bằng đồng nguyên chất với chiều dài 4,6 m, rộng 3,6 m, cao 3,35 m và nặng hơn 70 tấn. Ngôi chùa trông như một đài sen, nơi thờ đức Phật Thích Ca Mâu Ni và ba vị tổ thiền phái Trúc Lâm.
Chinh phục được núi Yên Tử, nhiều người dùng tiền để thoa lên đại hồng chuông và khánh đồng tại chân tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông với niềm tin sẽ đem lại nhiều điều may mắn, tốt lành.
Từ khi Yên Tử trở thành điểm du lịch sinh thái, tâm linh, nhiều người dân nghèo cũng có cơ hội kiếm thêm tiền bằng các nghề: hái măng trúc trong rừng sâu, bán gậy tre, lượm ve chai, khuân vác hàng thuê lên xuống núi. Anh Vũ Văn Hưng (30 tuổi, trú xã Thượng Yên Công) cho biết đã gánh 45 kg hàng từ chân núi lên ga cáp treo số 3 với tiền công 160.000 đồng. Đây là hàng hóa của một chủ kinh doanh hàng ăn uống tại nhà ga.
Ông Đinh Văn Đệ (81 tuổi, trú xã Thượng Yên Công, thành phố Uông Bí, Quảng Ninh) bán gậy tre cho khách lên núi từ mùng 2 Têt Ất Mùi. Mỗi ngày cụ bán được 100-150 nghìn đồng. “Nhà cách đây 8 km nên 3 giờ sáng tôi đã phải dậy, ôm cả bó gậy tre để kịp vào đây ngồi bán. Đi nhờ xe được còn đỡ mệt, hôm nào không có người giúp, tôi phải đi bộ. Sức yếu không tranh giành được khách nên tiền bán chỉ tạm đủ đóng gạo qua ngày”, cụ Đệ tâm sự.
Ban Quản lý di tích Yên Tử cho biết đã tăng cường hơn 30 công nhân dọn vệ sinh môi trường, vận chuyển rác thải trong ngày ra khỏi khu di tích. Hàng quán dịch vụ từ chùa Giải Oan lên chùa Đồng được di chuyển xuống phía dưới. Tuy nhiên, do số lượng người tăng nhanh, các thùng rác công cộng tại khu vực Hoa Yên, nhà ga cáp treo, chùa Đồng chưa đáp ứng được nhu cầu sử dụng, cộng thêm việc nhiều du khách không có thói quen bảo vệ môi trường, làm đường lên Yên Tử nhiều nơi ngập tràn rác thải.
