Mỗi tối dân quê đón gió lành
Khắp chùa ngào ngạt ánh trăng thanh
Tiếng chuông thức tỉnh lan xa mãi
An ủi dân lành mọi mái tranh
Từ thành phố Nha Trang dọc theo đường Quốc lộ 1 hướng Nam Bắc, đi khoảng 40km, qua khỏi Ninh Hòa đến Lạc An rẻ về phía tay trái (Đá Bàn) đi thêm hơn 7km đường hương lộ về hướng Ninh Sơn, hết đoạn đường bê tông, đến đường đất còn khoảng 3km nửa là đến chùa Đức Sơn (Đá Bàn) thuộc Tổ 4, xã Ninh Sơn, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa.
Đá Bàn là vùng rừng núi nằm ở phía Tây Bắc thị xã Ninh Hòa, trải dài trên phạm vi hàng chục km2 với những cánh rừng nguyên sinh bạt ngàn, xanh ngát. Được những dãy núi cao bao bọc, phía Tây là dãy núi Hòn Gục liền với núi Mẹ Bồng con (Hòn Vọng Phu); phía Bắc giáp với vùng Mỹ Đồng, Xuân Sơn huyện Vạn Ninh; phía Nam có Dốc Dài kéo xuống vùng Tân Lâm, Tân Tứ qua đường 21 vào phía Nam; phía Đông nối liền với Bến Ghe, Sở Lô đi ra các thôn Ngọc Sơn, Lạc Ninh giáp với Quốc lộ 1. Hệ thống núi cao cùng với sông Đá Bàn tạo cho thung lũng nơi đây rất màu mỡ, thuận tiện cho việc trồng các loại cây công nghiệp.
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, Đá Bàn đã trở thành căn cứ cách mạng, nơi đứng chân của Tỉnh ủy Khánh Hòa những ngày đầu. Tiếp đến, Huyện ủy Ninh Hòa đã về đây để trực tiếp chỉ đạo phong trào đấu tranh của quân và dân trong tỉnh và ở địa phương, đã tiếp tục viết nên những trang sử hào hùng của Đảng bộ và nhân dân Khánh Hòa trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, cho đến ngày quê hương hoàn toàn giải phóng năm 1975.
Tôi về thăm lại quê tôi
Đá Bàn thủy lợi xa xôi Ninh Hòa
Long lanh sóng gợn mặt hồ
Có đường Yên Ngựa để thồ người dân
Nơi đây cũng đã một thời
Tưng bừng khói lửa rạng người chiến công
Công trình đâu phải tự xong
Mà do đoàn kết xây trong nhiều ngày…
Sau năm 1975, Tổ quốc thống nhất, Đá Bàn mảnh đất anh hùng là vùng kinh tế mới, cư dân những nơi đông dúc ở Ninh Hòa được tản dân ra đây, sinh cư lập nghiệp. Đáp ứng với nhu cầu tâm linh của người dân vung đất mới 4 thôn xã miền núi Ninh Sơn (Đá Bàn), năm 1994 HT. Thích Ngộ Tánh- Phó Trưởng Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Khánh Hòa, Trưởng BTS GHPGVN thị xã Ninh Hòa đã khai sơn kiến lập chùa Đức Sơn, để có nơi phật tử sớm tối đi về tụng kinh niệm Phật. . Chữ Đức là lầy từ gốc chùa Đức Hòa, do Bồ tát Thích Quảng Đức khai sơn, nay là Văn phòng BTS GHPGVN thị xã Ninh Hòa. Còn Sơn là chùa ở vùng núi Đá Bàn, xã Ninh Sơn.
“Mái chùa che chở hồn dấn tộc
Nếp sống muôn đời của tổ tông”
Đến năm 2004, theo quyết định của HT.Trưởng Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Khánh Hòa, ĐĐ. Thích Đạo Hạnh được bổ nhiệm trú trì chùa Đức Sơn dưới sự chứng minh của HT.Thích Ngộ Tánh, Phó Trưởng Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Khánh Hòa kiêm Trưởng BTS GHPGVN thị xã Ninh Hòa và chư Tôn đức Tăng Ni trong thị xã.
Từ ngày ĐĐ. Thích Đạo Hạnh nhận nhiệm vụ trú trì, với bản tính hiền lành chân chất như cái tên mà bổn sư đã an danh, Thầy cần mẫn tu học, hành đạo và chăm lo xây dựng chùa. Năm 2006 (Bính Tuất), duyên lành đã đến được Hòa thượng Bổn sư hứa khả và chính quyền địa phương tạo điều kiện, phật tử gần xa, trong và ngoài nước hộ trì phát tâm cúng dường. Đặc biệt có phật tử từ thành phố Hồ Chí Minh cúng dường vật tư xây dựng điện Quán Thế Âm, phật tử ở Nha Trang, cúng dường làm các giao long trang trí chánh điện. Bên cạnh đó, nhờ sự hỗ trợ âm thầm lặng lẻ, của phật tử Thanh Tâm ở Nha Trang (thân phụ của Thầy trú trì) không quảng tuổi già, đường xa, đã luôn luôn có mặt khi cần thiết từ nhừng ngày đầu mở móng, khởi công xây dựng chùa.
Thật đúng là:
“Phật pháp xương minh do Tăng già hoằng hóa
Thiền môn hưng thịnh do đàn việt hộ trì
Sau 8 năm đại trùng tu chùa Đức Sơn, mỗi ngày một chút, mỗi năm một việc, kiên trì, liên tục, không mệt mỏi, đến nay công tác trùng tu đã hoàn thành giai đoạn 1: ngôi chánh điện và điện Quán Thế Âm. Ngày 22-11-2014 (nhằm ngày 01-10-Giáp Ngọ) vừa qua, ĐĐ. Thích Đạo Hạnh, trú trì đã tổ chức Lễ hoàn tạ, cầu nguyện quốc thái dân an, cầu siêu tiên linh, âm linh, cửu huyền thất tổ, bổn đạo quá cố, chiến sĩ trận vong, đồng bào tử nạn, cầu âm siêu, dương thái…
Quang lâm Chứng minh có HT.Thích Ngộ Tánh, Phó Trưởng BTS GHPGVN tỉnh Khánh Hòa, kiêm Trưởng BTS GHPGVN thị xã Ninh Hòa, trú trì Tổ đình Thiện Bửu (Bổn sư của ĐĐ.Thích Đạo Hạnh); Chứng minh niêm hương HT.Thích Ngộ Tịnh, Trưởng Ban Văn hóa GHPGVN tỉnh Khánh Hòa, Phó Trưởng BTS GHPGVN thị xã Ninh Hòa, trú trì chùa Viên Ngộ; Chủ sám TT.Thích Nhựt Thông, trú trì chùa Long Hải; Ban kinh sư chư tôn đức Tăng Ban Trị sự GHPGVN thị xã Ninh Hòa. Khách quý đến dự có Ông Bí thư đảng ủy xã , Chủ tịch UBND xã Ninh Sơn, các ban ngành, đoàn thể chính quyền địa phương và đông đảo Phật tử.
Lễ hoàn tạ, cầu an hoằng nguyện, cầu siêu tiên linh, âm linh thực hiện theo nghi lễ truyền thống. Lễ niêm hương Bạch Phật, Khai kinh, cúng ngọ, Tiến giác linh Tổ, tiến linh, cúng tiểu thí nửa lược Khoa Du Già. Nhân dịp này phật tử Lê Thị Phương Hồng và nhóm phật tử làm từ thiện tại thành phố Nha Trang đã đến thăm và trao tặng quà tận nhà cho 10 hộ đồng bào nghèo, mỗi phần quà trị giá 700.000 đồng cho đồng bào có hoàn cảnh khó khăn tại vùng núi Đá Bàn.
Hiện nay, chùa Đức Sơn đang tiếp tục xây dựng nhà Tây, Tăng phòng, nhà khách nhà trù, con đường phía trước còn dài. Hứa hẹn một ngày không xa khi chùa Đức Sơn xây dựng hoàn thành, phạm vũ huy hoàng, trang nghiêm tú lệ, nơi đây không những là địa chỉ phật tử sớm tôi đi về tụng kinh, niệm Phật, tu nhân, hướng thiện, mà còn là trung tâm văn hóa tâm linh của người dân mảnh đất anh hùng, Đá Bàn, xã Ninh Sơn, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa.
Đúng là:
Đức trục khai thời, thuyết pháp điện tiền long tắc nhỉ
Sơn tiền tịnh xứ, đàm kinh tọa hạ hổ đê đầu.
Nghĩa là:
Chùa Đức mở đàn nói pháp, trước đàn rồng lắng tai nghe
Trước núi đất sạch nói kinh, cọp quý cúi đầu thọ pháp.
Trí Bửu– Tháng 11.2014
