Một bạn đọc có gửi đến tôi bài viết “Xứ ta tự do nhất quả đất”, đăng trên báo Thanh niên Online, bản cập nhật ngày 27/2/2014, đề nghị bình luận.
Bài báo sau khi mở đầu bằng câu “Ai nói chi nói, tôi thấy về tự do, Việt Nam ta nhất”, đã là một loạt liệt kê những hành động được coi là vô trật tự, vô văn hóa, thiếu ý thức, kém vệ sinh, xâm hại người khác, ô nhiễm môi trường, khinh thường pháp luật, chuốc hại vào mình…, trình bày bằng một giọng văn châm biếm, mỉa mai, hài hước.
Tuy nhiên, để mở đầu cho những trường hợp như thế, bài báo lại nêu trường hợp như sau: “Hàng xóm tôi có người qua đời. Suốt tuần ban ngày trống chuông, dứt chuông thì một đoàn mấy chục các bà các cô cùng nhau tụng niệm Nam mô A di đà Phật vang lừng cả xóm. Mà chỉ duy nhất câu đó tụng liên tục chừng 3 tiếng mới thôi”. Thư của bạn đọc nhấn mạnh tôi lưu ý đoạn này, xem xét nó trong mối liên quan với cả bài viết.
Tôi xin có ý kiến như sau:
Với một bài báo có đề cập tới việc tụng kinh Phật hộ niệm với cách như thế, thì người theo đạo Phật không thể không phản ứng. Việc tụng kinh niệm Phật, dù có lớn tiếng đi nữa, thì cũng trong trường hợp rất đặc biệt là trong tang lễ. Không thể coi việc tụng kinh niệm Phật là cùng loại với những hành động vô văn hóa, mất trật tự, thiếu vệ sinh, kém ý thức như khạc nhổ, xả rác, thuốc chết cây công cộng, lạng lách, vượt đèn đỏ, ủi xe vào cảnh sát, ngủ trước tòa, loan tin vịt, quăng chuột chết…
Xếp việc tụng kinh niệm Phật chỉ lớn tiếng nhưng trong tang lễ vào cùng loại với những hành vi có tính chất côn đồ, du đãng, lưu manh, hạ cấp, thậm chí phạm pháp (ủi xe vào công an) trong một bài báo đăng tải truyền thông đại chúng là một việc làm xúc phạm đến Phật giáo Việt Nam, không thể chấp nhận được, không thể làm ngơ.
Kính đề nghị Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam có văn bản nêu ý kiến với cơ quan báo chí, yêu cầu xin lỗi và không để trường hợp tương tự xảy ra.
Bài đăng báo liệt kê việc tụng kinh niệm Phật hộ niệm tang lễ chỉ lớn tiếng vì đông người, đi vào chi tiết cụ thể việc niệm Phật, trong chuỗi liệt kê những việc gây dơ bẩn, náo loạn, xâm hại, nguy hiểm đến người chung quanh, có thể truy cứu trách nhiệm hình sự là rất nặng nề đối với người theo đạo Phật, làm tổn thương tinh thần tương trợ hộ niệm truyền thống trong Phật giáo. Nếu Hội đồng Trị sự GHPGVN không có phản ứng đúng mức tích cực nhằm lưu ý ngăn chận, thì việc xúc phạm nghi lễ Phật giáo, xúc phạm truyền thống Phật giáo Việt Nam trên các phương tiện truyền thông đại chúng có thể sẽ tiếp diễn với mức độ nghiêm trọng hơn.
Việc tập trung hộ niệm đông người khi có tang lễ là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta và của Phật giáo Việt Nam. Việc tập trung đông người tụng kinh thì đương nhiên có thể lớn tiếng. Đó là điều mà với truyền thống tương trợ chia sẻ tốt đẹp, hàng xóm láng giềng dù khác tôn giáo, trước nay vẫn thông cảm, chịu đựng, như một sự san sẻ đau buồn, không hề có sự than phiền. Nhìn nhận vấn đề như tác giả bài báo và người có trách nhiệm duyệt bài đăng tải là không phù hợp với đạo lý truyền thống của người Việt Nam.
Hơn nữa, việc tụng kinh gì, niệm Phật gì, thời lượng bao nhiêu là theo nghi lễ Phật giáo, không nên đem ra làm chuyện xoi mói.
Tập họp đông người tụng kinh niệm Phật hộ niệm tang lễ dù lớn tiếng cũng là hành động xuất phát từ nhận thức tốt, đúng đắn, không thể đồng hóa với những việc làm thiếu nhận thức, kém nhận thức, như phạm luật giao thông, gây ô nhiễm môi trường, gây nguy hiểm cho cảnh sát… Hội đồng Trị sự GHPGVN trong văn bản phản đối nếu có xin lưu tới việc khác biệt hoàn toàn trong nhận thức của hành vi, coi đây như một sự cố ý xuyên tạc với động cơ không tốt nhằm vào Phật giáo Việt Nam.
Suy nghĩ một chút, thì việc đông đảo Phật tử tập trung hộ niệm người quá cố trong một khóa lễ kéo dài đến 3 giờ trên tinh thần vô tư, bất vụ lợi, là nét đẹp của xã hội Việt Nam hiện đại, là việc làm nên khuyến khích.
Tiếng tụng kinh càng lớn, tụng càng lâu, là càng đông người, quy mô hoạt động tương trợ càng đáng kể, qua đó chúng ta có thể thấy lòng tốt giữa người và người.
Phản ứng như thế đối với bài báo, chúng ta đã đứng trên giới hạn của người theo đạo Phật trước cách nhìn nhận thiếu tôn trọng đối với hoạt động hộ niệm Phật giáo, mà đã là phản ứng mang tính đạo lý trước cái nhìn lệch lạc và quảng bá cái nhìn lệch lạc về sự tương trợ giữa người và người trong lúc khó khăn.
Kính mong Hội đồng Trị sự GHPGVN sớm có văn bản chính thức cần thiết, và thích ứng với bài báo kể trên.
MT
Thông tin riêng: [email protected] hoặc Vi-vn.facebook.com/cusiminhthanh
