7h50 sáng, chư Tôn đức Tăng Ni, Phật tử và quan khách đã tiến vào Hội trường lớn Cung văn hóa hữu nghị. Công tác kiểm tra an ninh được thực hiện nghiêm túc, khẩn trương để đảm bảo an toàn cho Đại hội.
8h09: Toàn thể đại biểu đã đứng dậy trang nghiêm làm lễ chào Quốc kỳ, Đạo kỳ. Giai điệu của bài Đạo ca Phật giáo Việt Nam vang lên hùng tráng và tha thiết.
8h12: Toàn thể đại biểu niệm Hồng danh Đức Phật 3 lần. Kế đó là phút mặc niệm chư vị hữu công tiền bối của Phật giáo Việt Nam.
8h14: Đại đức Thích Minh Tiến thay mặt ban tổ chức Cung thỉnh Ban Chứng minh, Chủ tọa Đoàn, Ban Thư ký, Ban Kiểm soát Đại hội. Ban Chứng minh của Đại hội bao gồm Trưởng lão Hòa thượng Thích Phổ Tuệ – Đức Pháp chủ GHPGVN, HT. Thích Thanh Sam – Phó Pháp chủ kiêm Chánh thư ký Hội đồng Chứng minh, HT. Thích Đức Nghiệp – Phó Thư ký Hội đồng Chứng minh, HT. Danh Nhưỡng – Phó Pháp chủ GHPGVN, HT. Thích Thiện Bình – Phó Thư ký HĐCM, HT. Thích Giác Nhường – Thành viên Hội đồng Chứng minh.
Trên bàn Chủ tọa có chư Tôn đức Phó Chủ tịch thường trực, Phó Chủ tịch HĐTS: HT. Thích Chơn Thiện, HT. Dương Nhơn, HT. Thích Trí Quảng, HT. Thích Thanh Nhiễu, HT. Thích Giác Toàn, HT. Thích Bảo Nghiêm, TT. Thích Quảng Tùng.
Tiếp đó, Đại đức Thích Minh Tiến tuyên bố lý do, giới thiệu Đại biểu tham dự . Tham dự có Đại diện Phật giáo các nước Lào, Campuchia, Thái Lan, Sri Lanka, Nhật Bản. Về phía quan khách có ông Nguyễn Xuân Phúc – Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ, ông Huỳnh Đảm – Chủ tịch UBTW Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
HT. Thích Thanh Nhiễu điều hành Đại hội
8h29: Hòa thượng Thích Chơn Thiện – Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Trị sự thay mặt Hòa thượng Chủ tịch Hội đồng Trị sự đọc diễn văn khai mạc.
Mở đầu, diễn văn miêu tả “Hôm nay, trong không khí trang nghiêm, tưng bừng đại hoan hỷ của người con Phật trên khắp mọi miền đất nước, chúng ta tập trung về đây, giữa lòng thủ đô Hà Nội, trái tim của Tổ quốc, cội nguồn của dân tộc và Phật giáo Việt Nam, một Thủ đô vì Hòa bình, để tiến hành Đại hội Phật giáo toàn quốc lần thứ VII của GHPGVN. Đây là một sự kiện trọng đại, một ngày đầy ý nghĩa, đánh dấu một bước tiến mới của GHPGVN”.
Hòa thượng Chủ tịch Hội đồng Trị sự viết “Chúng ta hân hoan thấy rằng sự phát triển của Giáo hội càng lúc càng vững chắc qua từng nhiệm kỳ, qua từng cột mốc Đại hội Đại biểu Phật giáo toàn quốc, nhất là những thành quả đã nêu bật trong Đại lễ Kỷ niệm 30 năm thành lập GHPGVN”.
Diễn văn nêu bật một số sự kiện nổi bật của các ban ngành trung ương và địa phương như về phát triển cơ sở vật chất, xây dựng, trùng tu, xây tháp, tạc tượng, đúc chuông; phát triển 8 đơn vị Phật giáo cấp tỉnh trong nhiệm kỳ VI, làm cho ánh sáng Phật pháp ngày càng tỏa rộng trên đất nước thân yêu của chúng ta; giáo dục Phật giáo ngày càng được hệ thống và hoàn thiện; các hoạt động văn hóa như lễ hội, hội nghị, hội thảo, báo chí cũng có nhiều thành tựu, đặc biệt là Đại lễ Vesak Liên hợp quốc 2008, Đại lễ Phật giáo kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội…; Giáo hội ngày càng được cộng đồng Phật giáo quốc tế biết đến, tín nhiệm, kết thân, hợp tác; Hoạt động từ thiện diễn ra mạnh mẽ…
Diễn văn cho biết Đại hội sẽ thông qua bản dự thảo một số sửa đổi hợp lý trong Hiến chương Giáo hội, thông qua nhân sự Trung ương nhiệm kỳ VII, đóng góp vào báo cáo nhiệm kỳ VI và kế hoạch nhiệm kỳ VII.
Diễn văn cho rằng “Các phát biểu và tham luận của quý Đại biểu là rất cần thiết để tạo sự thành công của Đại hội và giúp cho các hoạt động của Giáo hội trong nhiệm kỳ tới đạt được nhiều thành tựu”.
Hòa thượng Chủ tịch bày tỏ sự hoan hỉ khi được biết một trong những khẩu hiệu của Đại hội là Đoàn kết và Trí tuệ: “Đoàn kết để giúp chúng ta có đủ khả năng và sức mạnh thực hiện lý tưởng vì Đạo vì Đời. Trí tuệ để nhận biết hoàn cảnh, sự kiện, con đường đúng đắn trong việc phát huy ánh sáng của đấng Thích Tôn, thể hiện tinh thần yêu nước, lợi đạo, ích đời trong thời kỳ hội nhập, phát triển ở thế kỷ 21 và những thế kỷ tiếp theo.”
Hòa thượng Chủ tịch nhấn mạnh “Chúng ta lấy Bát Chính đạo làm phương châm tu tập và hoạt động, giúp đời…”
“Mỗi thành viên của Giáo hội chúng ta cần trau dồi trí tuệ và đạo đức, ra sức tu tập, thực hành Phật sự để ngày càng hoàn thiện, xứng đáng nối tiếp truyền thống của Giáo đoàn Thánh đệ tử Phật; trau dồi trí tuệ, đức hạnh, vì lợi ích của số đông trên đường cùng tiến đến giải thoát tối hậu…”
“Điều chung nhất của các tôn giáo là niềm tin. Niềm tin là niềm tin vào trí tuệ và từ bi của đấng Giáo chủ, tin vào giáo pháp của Ngài và tin vào tập thể tu tập, thực hành giáo lý của Ngài…”
“Niềm tin trong Phật giáo bao hàm sự tự tin; việc thực hành Bát Chính đạo đòi hỏi sự tự tin cao đội. Tin Phật là tin chính mình vì Phật ở trong tâm mỗi người. Mỗi thành viên của Giáo hội tự tin, tin ở con đường vì Đạo vì Đời của Giáo hội, ở sự phát triển đúng đắn, ở những thành tựu tốt đẹp của Giáo hội. Như thế là góp phần xây dựng Giáo hội tự tin, ổn định, vững mạnh và không ngừng phát triển”.
Hòa thượng Chủ tịch bày tỏ tin tưởng vào trí tuệ tập thể, vào tinh thần đoàn kết của toàn thể chư vị Đại biểu, tin tưởng vào tương lai tương sáng của Phật giáo và GHPGVN.
Hòa thượng mong Giáo hội đạt những thành tựu ngày càng tốt đẹp, nhiệm kỳ sau cao hơn nhiệm kỳ trước.
8h39, Hòa thượng thay lời Hòa thượng Chủ tịch long trọng tuyên bố Khai mạc Đại hội Đại biểu Phật giáo toàn quốc lần thứ VII.
8h41, Đoàn Tăng Ni, Phật tử thủ đô Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh, các tỉnh Tây Nguyên, Tây Bắc dâng hoa chào mừng Đại hội.
08h49, Hòa thượng Thích Thiện Nhơn – Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội đồng Trị sự đọc Báo cáo Tổng kết công tác NK VI (2007 – 2012) của GHPGVN.
9h46, Ông Nguyễn Xuân Phúc thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước phát biểu chúc mừng Đại hội.
Mở đầu, Phó Thủ tướng cho rằng “Đại hội Đại biểu PG toàn quốc lần thứ VII là sự kiện tôn giáo quan trọng trong đời sống tinh thần và tín ngưỡng của nhân dân theo đạo Phật không chỉ ở Việt Nam mà còn thu hút sự quan tâm của đông đảo kiều bào ta theo PG ở nước ngoài”.
Phó Thủ tướng khẳng định “Qua hai nghìn năm có mặt ở Việt Nam, PG đã trải qua bao thăng trầm lịch sử dân tộc, trở thành tôn giáo đồng hành, gắn bó với truyền thống dân tộc Việt Nam Phật giáo Việt Nam đã tập hợp được lực lượng tín đồ đông đảo để xiển dương các giá trị đạo đức, nhân văn vì hạnh phúc của chúng sinh, vì hòa bình của đất nước và nhân loại. Mấy ngàn năm tồn tại và phát triển của PGVN đã minh chứng sinh động cho tư tưởng nhập thế tích cực, ích đạo lợi đời trong giáo lý Phật Đà và thực tế PGVN đã có những đóng góp xứng đáng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc“.
Phó Thủ tướng phát biểu “Phát huy truyền thống yêu nước và tinh thần “ hộ quốc, an dân” của PGVN đã không ngừng nổ lực vươn lên, từng bước củng cố, phát triển và lớn mạnh về mọi mặt hoạt động, thể hiện ý chí hòa hợp, đoàn kết, thống nhất trong nội bộ PG và tiếp tục phát huy tinh thần gắn bó với dân tộc. Trong mọi hoàn cảnh của đất nước, PGVN đã làm tốt vai trò, khẳng định được vị trí của mình trong lòng dân tộc.“
Phó Thủ tướng bày tỏ “Đảng và Nhà Nước luôn tin tưởng và mong muốn, trong nhiệm kỳ tới, với trí tuệ PG, với tinh thần đoàn kết lục hòa của Tăng ni, Phật tử, với đường hướng gắn bó, đồng hành cùng dân tộc và phát huy truyền thống của PGVN, GHPGVN sẽ tiếp tục hạnh nguyện nhập thế, lấy việc phục vụ chúng sinh, ích đạo lợi đời làm phương tiện tu hành đạt giác ngộ, giải thoát, khẳng định và xiển dương những giá trị ưu việt của tôn giáo hòa bình, để xứng đáng với sự tin yêu, gửi gắm, nương cật của Tăng ni, Phật tử và đồng bào có thiện cảm với PG trên toàn quốc, GHPGVN tiếp tục là cầu nối quan trọng giữa Phật tử kiều bào, các Hội Phật tử Việt Nam ở nước ngoài hướng về, chung tay cùng ngôi nhà chung GHPGVN góp phần xây dựng và phát triển đất nước Việt Nam giàu mạnh.“
Phó Thủ tướng đề nghị “Các cấp ủy Đảng, chính quyền Trung ương và địa phương trong cả nước dành sự quan tâm hơn nữa tới công tác tuyên truyền, phổ biến đường lối chnh sách của Đảng, Nhà nước; hướng dẫn, giúp đỡ, tạo điều kiện để các tôn giáo nói chung và PG nói riêng hoạt động tự do trong khuôn khổ pháp luật, tạo môi trương sinh hoạt tín ngưỡng, tôn giáo ổn định, lành mạnh trên đất nước Việt Nam thân yêu của chúng ta.”
09h55, Ông Nguyễn Xuân Phúc – Phó Thủ tướng Chính phủ tặng bức trướng của Chính phủ mang dòng chữ Phật giáo Việt Nam Hộ quốc, An dân. Đại diện Giáo hội, chư Tôn đức Hòa thượng Thích Chơn Thiện, Thích Trí Quảng, Thích Thiện Nhơn, Thích Thanh Nhiễu nhận bức trướng.
0956, Bà Hà Thị Khiết – Trưởng ban Dân Vận Trung ương, ông Phạm Dũng – Thứ trưởng Bộ Nội vụ, Trưởng ban Tôn giáo Chính phủ, ông Tô Lâm – Thứ trưởng Bộ Công an, Nguyễn Thị Bích Ngọc – Phó chủ tịch UBND TP. Hà Nội lần lượt tặng hoa chúc mừng Đại hội.
10h03, Ông Huỳnh Đảm, Chủ tịch UBTW Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát biểu chúc mừng Đại hội.
10h10, Ông Huỳnh Đảm tặng lãng hoa của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tới Đại hội. Hòa thượng Thích Chơn Thiện, Thích Thanh Nhiễu, Thích Trí Quảng đón nhận.
10h14, Đại lão Hòa thượng Tep Vong – Tăng thống Campuchia phát biểu chúc mừng Đại hội.
10h23, Tăng thống Tep Vong tặng quà của Phật giáo Campuchia chúc mừng Đại hội. Hòa thượng Dương Nhơn, Thích Thiện Nhơn đón nhận.
10h50, Hòa thượng Thích Gia Quang – Phó Tổng thư ký Hội đồng Trị sự đọc phương hướng Phật sự nhiệm kỳ 2012 – 2017.
Phiên khai mạc kết lúc lúc 11h10.