CHÙA NGHĨA QUANG
義 光 寺
Số 16 đường Bến Cá, Phường Phương Sài, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa
1.- Bối cảnh lịch sử, vị trí:
Chùa Nghĩa Quang toạ lac tại số 16 đường Bến Cá, Phường Phương Sài, thành phố Nha Trang( ngày trước là khóm Phường Củi, phường Đệ Tứ, xã Nha Trang Tây, huyện Vĩnh Xương), tỉnh Khánh Hoà.
Nha Trang là vùng đất sơn thủy hữu tình, phía trước là biển phía sau là núi (rừng vàng biển bạc), giàu tài nguyên thiên nhiên.b, hậu,khóm Phường Củi, phường đổi1974 hạnh đề “nh Đế Quân và thờ Mẫu.Thượng Bổn Sư Khai Sơn Thích Bích Lâm.ợng Toạ Trú trìnDòng sông Cái chở nặng phù sa màu mỡ, tô thắm đồng ruộng bao la trải rộng theo xóm làng ven sông, tạo nên một bức tranh sinh thái trù phú, đầy tiềm năng. Nói riêng về núi thì ngoài những dãy liên sơn vây bọc hoặc gần hoặc xa, bảo vệ vùng đất thân yêu, che chắn gió bão, còn có bốn cụm núi được thiên nhiên phân bố ngay giữa lòng thành phố biển, trải mình nhìn thẳng ra biển. Người xưa coi đây là bốn biểu tượng linh thiêng, “Tứ thú tụ” có thể gìn giữ bền vững cuộc sống an cư lạc nghiệp của người dân. Đó là Núi Một “Kim quy đới tháp” (rùa vàng đội tháp), đồi Trại Thủy là “Ngọc bức hàm hoàn” (dơi ngọc ngậm vòng), núi Sinh Trung là “Bạch tượng quyện hồ” (voi trắng quyện hồ), và núi Cảnh Long (ở Chụt) là “Thanh long hí thủy” (rồng xanh giỡn nước).
Chùa Nghĩa Quang do Hoà Thượng Thích Bích Lâm, Viện chủ Tổ Đình Nghĩa Phương, Khai sơn năm 1952, là ngôi chùa Cố HT Bích Lâm khai sơn đầu tiên, ngay sau 4 năm nhận nhiệm vụ Trú trì Tổ Đình Nghĩa Phương (1948).
Viết đến đây lòng con bổng dâng lên niềm cảm xúc Tôn sư vô hạn:
“Ơn giáo dưỡng một đời nên huệ mạng
Nghĩa ân sư muôn kiếp khó đáp đền”
Con xin được phép lắng lòng trân kinh, dâng nén tâm hương một phút tưởng niệm Bổn sư.
“Thầy ơi, Thầy ra đi, như một hành tinh lạc.
Thầy đi vào vô biên… chúng con buồn ngơ ngát…”
Chỉ mới 28 tuổi đời và 7 mùa hạ lạp, vì nhiệm vụ “hoằng pháp lợi sinh chi gia vụ” Ngài đã Khai sơn kiến tạo chùa Nghĩa Quang, để lại cho hàng đệ tử chúng con đầy lòng tôn kinh và tự hào biết bao!
Lúc đầu, chùa Nghĩa Quang chỉ là một ngôi nhà cấp 4 một gian, hai chái, vách gạch, tô vôi, mái lợp ngói vảy, có hai mái, bốn góc uốn cong, đủ làm nơi thờ Phật, Thiện nam, tín nữ sớm tối lui về tụng kinh, niệm Phật.
Sau 13 năm kiến tạo, Phật tử tại Phương Sài, Phường Cửi, Phương Sơn về chùa ngày một đông. Để có đú phương tiện hoằng dương đạo pháp, năm 1965, theo thỉnh cầu của Ban Hộ tự chùa, Hoà Thượng Thích Bích Lâm đã vận động Phật tử kẻ công, người của, đại trùng tu ngôi chánh điện lên lầu, thờ Phật trên lâu, tầng trệt mở trường Nghĩa thục Vạn Hạnh dạy dỗ con em nghèo tại Phường Củi, do Thầy Trí Bửu làm Hiệu Trưởng và quý Thầy tại Tổ Đình Nghĩa Phương đứng ra giảng dạy.
Hoà Thượng Bổn sư Bích Lâm cũng đã lần lược cử các Thầy phụ trách chùa Nghĩa Quang hướng dẫn Phật tử tu học như:
Đại Đức Thích Trí Hải: từ năm 1963 đến năm 1972
Sau khi Hoà Thượng Bổn sư viên tịch năm 1972, Chùa Nghĩa Quang do Hoà Thượng Thích Trí Tâm, Viện chủ Tổ Đình Nghĩa Phương kiêm nhiệm Trụ trì từ năm 1972 đến năm 1974.
Từ năm 1974 đến nay, Thượng Toạ Thích Trí Quang, một trong những đệ tử lớn của Hoà Thượng Bổn Sư Thích Bích Lâm về thừa kế Trụ trì.
Năm 1994, sau hơn 40 năm kiến tạo, chùa Nghĩa Quang đã bị thời gian làm hư hoại, Hoà Thượng Thích Trí Tâm đã cùng Thượng Toạ Thích Trí Quang vận động Phật tử cúng dường đại trùng tu ngôi Tam Bảo Nghĩa Quang, lên 2 tầng lâu, gồm 6 gian, để giữ gìn sự nghiệp của Tôn sư. Từ đó ngôi Tam Bảo Nghĩa Quang phạm vũ huy hoàng, trang nghiêm, rộng rãi như ngày hôm nay.
Thật là:
義本 梵 音 貝 葉 流 來 霑 法 乳
Nghĩa bổn phạm âm bối diệp lưu lai triêm pháp nhũ
光傳 香 昔 雲 花 放 得 現 閻 浮
Quang truyền hương tích vân hoa phóng đắc hiện diêm phù.
2.- Kiến trí chùa Nghĩa Quang:
Bước vào cổng Tam Quang thật khiêm tốn với bảng hiệu: CHÙA NGHĨA QUANG được thay mới năm 2007, nhân lễ đón nhận Giáo chỉ Giáo hội Phật giáo Việt Nam Tấn phong Thượng Toạ cho Trú Trì Chùa Nghĩa Quang Thích Trí Quang,
Vào trong sân chùa là Tượng đài Đức Phật Quan Thế Âm Bồ Tát tay cầm tịnh bình, tay cầm nhành dương liễu như đang thực hiện thệ nguyện cúu khổ cứu nạn cho chúng sinh.
Phía trên gian giữa là tấm hoành phi đặt ngay chính giữa sơn son thếp vàng trang nghiêm đề ba chũ: NGHĨA QUANG TỰ. Ngoài cửa tầng trệt, gian giữa tấm hoành phi với bốn chữ “Thiền môn Thạch trụ” ghi nhận nơi đây có vị Trú Trì 91 tuổi, cây trụ đá chốn cửa Thiền. Ngay gian giữa tầng trệt là phòng khách tăng, nơi Thượng Toạ Trú trì tiếp Chư Tôn Đức, tấm hoành phi khá đẹp với bốn chữ “Giáo phẩm thanh cao”, của Hoà Thượng Thích Trí Tâm và Chư Tôn Đức Tổ đình Nghĩa Phương hiệp Bổn đạo khánh tặng Thượng Toạ Trú trì nhân lễ trình diện giáo chỉ tấn phong Thượng Toạ.
Lên tầng lầu là ngôi Đại hùng Bửu điện thờ Tam Thế Phật, bên Hữu Thờ Tổ và bên Tả Thờ Hoà Thượng Bổn Sư Khai Sơn Thích Bích Lâm.Gian bên trái tầng trệt là nhà khách, nơi đây hằng ngày chùa tiếp rất nhiều khách thập phương đến xin tư vấn việc gia đạo, xin viết sớ, coi ngày…Trên lầu là Điện Thờ Quang Thánh Đế Quân và thờ Mẫu.
Hai bên cửa với câu liễn:
威 靈 扶 禪 堂 禪門 大 盛
Oai linh phù thiền đường thiền môn đại thạnh
顯 覡 護 笵 雨 運世 鸿 興
Hiển hích hộ phạm vũ vận thế hồng hưng.
3.- Chùa Nghĩa Quang qua các đời Trú trì truyền thừa:
1. Đại Đức Thích Trí Hải từ năm 1963 đến năm 1972
2. Hoà Thượng Thích Trí Tâm từ năm 1972 đến năm 1974
3. Thượng Toạ Thích Trí Quang từ năm 1974 đến năm 2010
4. Đại đức Thích Thiện Huệ từ năm 2010 đến nay.
Sau 60 năm kiến tạo, chùa Nghĩa Quang đã bị thời gian bào mòn hư hoại, cần được đại trùng tu để chư Tăng và Phật tử có điều kiện thuận duyên hơn trong sinh hoạt và tu học.
Sáng ngày 26-10, tại TP. Nha Trang đã diễn ra lễ đặt đá đại trùng tu chùa Nghĩa Quang tại số 16 đường Bến Cá, phường Phương Sài, TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
Chứng minh và tham dự có chư tôn đức Ban Trị sự THPG Khánh Hòa: HT.Thích Trí Tâm –thành viên HĐCM, Trưởng Ban Nghi lễ GHPGVN, Phó Ban trực BTS THPG Khánh Hòa, HT Thích Giác Ngộ, TT Thích Trí Hải, TT Thích Trí Tấn, TT Thích Hành Tri, TT Thích Tâm Khai, TT Thích Như Lưu, Ni trưởng Thích Nữ Diệu Nguyên, Ni sư Thích nữ Tín Diệu và chư tôn đức tăng ni thuộc môn phong Tổ đình Nghĩa Phương cùng đông đảo Phật tử tham dự.
Sau nghi thức niệm hương, sái tịnh, hành lễ theo nghi thức truyền thống Hòa thượng chứng minh đã đặt đá khởi công đại trùng tu chùa Nghĩa Quang.
Nhân dịp này Hòa thượng cũng đã ôn lại quá trình hình thành và phát triển chùa Nghĩa Quang, đồng thời sách tấn nhắc nhở quý Thầy và Phật tử địa phương hãy tinh tấn tu hành xứng đáng với công ơn của Thầy Tổ để lại.
Theo dự kiến công trình Đại trùng tu chùa Nghĩa Quang gồm 3 tầng: Chánh điện, Giảng đường, Nhà Tổ, Nhà Linh, Nhà khách, Tăng phòng, và các công trình phụ khác ước tính kinh phí khoảng 3 tỷ đồng. Nhân dịp này HT Thích Trí Tâm đã cúng dường công tác đại trùng tu chùa Nghĩa Quang sổ tiết kiệm 50 triệu đồng.
