Chúng ta có thể đi khắp mọi nơi và làm đủ mọi chuyện, nhưng những hạnh phúc sâu sắc nhất của ta không nằm ở việc đi thu thập thêm những kinh nghiệm mới lạ. Hạnh phúc chỉ thật sự có mặt khi ta biết buông bỏ những gì không cần thiết, và ý thức rằng ta lúc nào cũng đang sống an ổn trong ngôi nhà của mình.
Hạnh phúc chân thật có lẽ không xa xôi, nhưng nó đòi hỏi ta phải có một cái nhìn mới mẻ, thấy được hạnh phúc đang thật sự có mặt ở nơi nào.
Đi tìm hạnh phúc
Có một thiền sinh, trong khóa tu đầu tiên của chúng tôi, đã khám phá ra được điều này một cách khá thú vị.
Trước khi trung tâm Insight Meditation Society được thành lập, chúng tôi đã phải thuê chỗ cho những khóa tu thiền tập tổ chức nhiều ngày. Trong khóa tu đầu tiên, chúng tôi mướn được một tu viện với một giáo đường thật đẹp.
Ðể biến giáo đường thành một thiền đường có chỗ cho thiền sinh ngồi trên sàn, chúng tôi đã phải tháo gỡ hết những chiếc băng ghế dài và khiêng bỏ vào một nhà kho phía sau. Và vì thiếu phòng nên có một thiền sinh đã phải vào ngủ trong căn nhà kho ấy trong suốt khóa tu.
Trong khóa tu, vì chưa quen với cách ngồi xếp bằng trên sàn nhà, người thiền sinh này đã phải chịu đựng rất nhiều đau nhức ở thân. Vì cảm thấy quá khó chịu và bất an, anh ta bèn đi khắp nơi trong tu viện, cố tìm cho ra một chiếc ghế nào thích hợp nhất, có thể giúp anh ngồi yên và bớt đau. Nhưng tìm mãi vẫn không ra. Cuối cùng, anh quyết định chỉ còn một cách là ban đêm sẽ lẻn vào xưởng làm của tu viện, và tự đóng riêng cho mình một chiếc ghế.
Anh tính toán kỹ lưỡng kế hoạch làm thế nào để không một ai hay biết. Sau khi tự tin chắc là đã có giải pháp cho cái đau của mình, anh ta đi đến xưởng của tu viện để xem qua những dụng cụ và vật liệu cần thiết. Trở về căn nhà kho nơi anh ngủ, anh ngồi xuống trên một chiếc băng ghế dài cất trong ấy, và vẽ kiểu cho một chiếc ghế ngồi thiền hoàn hảo nhất, chắc chắn sẽ chấm dứt hết những khổ đau của anh.
Trên núi chớ tìm non.
Trong khi ngồi đó làm việc, anh bổng ý thức là anh cảm thấy vui vẻ hơn, an lạc hơn. Lúc đầu anh nghĩ, có lẽ anh vui vì biết mình đang sáng tạo nên một kiểu ghế ngồi đặc biệt mới mẻ, toàn hảo và rất hiện đại.
Nhưng rồi đột nhiên anh bừng tỉnh! Sự thật anh an vui là vì anh cảm thấy vô cùng dễ chịu khi ngồi trên chiếc băng dài này.
Anh quay nhìn và thấy chung quanh mình có đến hằng trăm chiếc băng ghế như vậy, ngay trong căn phòng ngủ của anh. Cái mà anh tìm kiếm lúc nào cũng đang có mặt sờ sờ ngay trước mũi, mà anh nào có thấy đâu! Thay vì lo chạy loanh quanh tìm kiếm, toan tính nhọc mệt, thật ra anh chỉ cần ngồi xuống thôi.
Chúng ta cũng vậy. Ðôi khi trong cuộc đời, chúng ta lại thích chọn những hành trình xa xôi, khó nhọc – vật chất hay tâm linh – trong khi tình thương và hạnh phúc chúng ta hằng mong đợi, có thể tìm thấy được chỉ cần ta đơn giản ngồi xuống thôi. Chúng ta bỏ cả cuộc đời để đi tìm một cái gì đó ta nghĩ là mình không có, một cái gì sẽ đem lại cho mình hạnh phúc. Nhưng cây chìa khóa của một hạnh phúc chân thật nằm ở sự thay đổi cái nhìn của mình, về ở nơi nào mà ta nên tìm kiếm.
Cũng giống như thiền sư Hakuin của Nhật viết, “Vì không thấy được chân lý gần kề, nên người ta cứ mãi đi tìm kiếm xa xôi. Tội nghiệp thay! Họ cũng giống như một người đứng ngay bên dòng suối trong mà lại cứ than mình khát nước.”
Sharon Salzberg
– Nguyễn Duy Nhiên dịch
