Chùa thiêng đất Bến Tre
Chùa Tuyên Linh (tọa lạc tại xã Minh Đức, huyện Mỏ Cày Nam, tỉnh Bến Tre) được xây dựng từ năm Tân Dậu (1861). Chùa nằm sâu trong vùng đầy rừng dừa nước đi lại chỉ bằng xuồng ghe. Tương truyền, mỗi khi đêm xuống là cú mèo kêu vang rất rợn người. Cạnh đó người ta còn nghe nhiều tiếng cọp beo gầm rú vang vọng hàng cây số. Cá dưới sông cạnh chùa dầy đặc đến nỗi người ta phải dùng dầm để xua chúng đi bớt mới có thể lưu thông.
Ông Trần Văn Khế, 79 tuổi kể lại: “Hồi đó không ai dám bén mảng đến gần chùa, nhất là vào ban đêm, chỉ có mấy nhà sư của chùa dám ở đó. Bọn Mỹ – Ngụy nhiều lần dùng tàu tuần tra để theo dõi hoạt động của chùa vì nghi ngờ chùa chứa mấy ông Việt Cộng. Thế nhưng, khi gần đến đây thì vội vã quay ra vì sợ gặp điều xui xẻo”.
Không biết hư thực ra sao nhưng theo nhiều tư liệu của chùa còn để lại thì ban đầu chùa có tên là Tiên Linh, có nghĩa là nơi tiên xuống trần linh ứng. Tuy nhiên sau đó có một người phụ nữ đi kiếm củi bị cọp ăn thịt, vong hồn người này thường xuất hiện vào ban đêm trên các cây sa la trước sân chùa để nghe đọc kinh mỗi đêm. Lúc này có hai anh em ông Nguyễn Duy Trới và Nguyễn Duy Đảnh là sĩ phu yêu nước từng tham gia tổ chức Thiên Địa Hội, bị giặc Pháp truy lùng phải lẩn tránh. Hai ông xây dựng một ngôi chùa bằng cây lá đơn sơ bên rạch Tân Hương làm nơi ẩn náu để tu hành. Lập chùa xong, hai ông cùng các Phật tử sang huyện Ba Tri (tỉnh Bến Tre) thỉnh Hòa thượng Lê Khánh Phong về trụ trì và đặt tên chùa là Tiên Linh. Hòa thượng Lê Khánh Phong trụ trì chùa Tiên Linh đến năm 1906 thì viên tịch, các Phật tử lên Long An thỉnh Hòa thượng Lê Khánh Hòa, pháp húy là Như Trí về trụ trì vào năm 1907. Sau đó hòa thượng đã đổi tên chùa từ Tiên Linh sang Tuyên Linh. Sau này, chùa được trùng tu, mở rộng và Hòa thượng đổi tên thành chùa Tuyên Linh (1930).
Ngôi chùa hành thiện giúp đời
Chỉ mất khoảng 10 phút từ quốc lộ là đã vào đến sân chùa. Ngôi chính điện đã xây dựng xong rất hoành tráng từ sự chung tay đóng góp của phật tử khắp nơi. Trước cổng chùa là một tấm bia ghi lại nội dung “Nơi đây năm 1927, cụ Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đã đến đây gặp sư cụ trụ trì Lê Khánh Hòa để đàm đạo, mở lớp dạy phật tử, bốc thuốc giúp đồng bào nghèo”. Tấm bia bản gốc này hiện đã hư hỏng nặng nên nhà chùa đã cho xây dựng một tấm bia khác bằng đá quý màu trắng đặt bên trái chánh điện, cạnh tòa tháp là nơi chôn cất hòa thượng trụ trì.
Từ năm 1908, hòa thượng Khánh Hòa đã nỗ lực chấn hưng Phật Giáo tại nhiều tỉnh ĐBSCL. Năm 1923, Hòa thượng đã lập được Hội Lục hòa Liên hiệp tại chùa Long Hòa ở Trà Vinh. Năm 1928 tổ chức việc xây dựng Thích học đường và Phật học Thư xã tại chùa Linh Sơn ở đường Douaumont Sài Gòn; năm 1929 cho ấn hành Tập san Pháp Ám; năm 1931 thành lập Hội Nam Kỳ Nghiên cứu Phật học; năm 1934 lập Phật học đường Lưỡng Xuyên tại chùa Long Phước ở Trà Vinh và cho xuất bản Tạp chí Duy Tâm. Năm 1943, hòa thượng già yếu lui về chùa Vĩnh Bửu ở Bến Tre và tổ chức một Phật học đường cho ni giới. Năm 1947, hòa thượng về chùa Tuyên Linh và viên tịch tại đây. Trước khi mất, hòa thượng dặn dò các học trò tích cực tham gia kháng chiến, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, của Bác Hồ. Ngôi chùa có sự hiện diện của thân sinh Hồ Chủ tịch đã tác động rất mạnh mẽ phong trào đấu tranh của quân dân huyện Mỏ Cày, tỉnh Bến Tre lúc bấy giờ. Hiện nay hàng năm cứ vào dịp 19 tháng 5, chùa Tuyên Linh tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, trò chơi dân gian… thu hút rất nhiều người dân tham gia.
Bà Lê Thị Thu, 87 tuổi, ngụ huyện Mỏ Cày Nam, tỉnh Bến Tre – người đã có trên 70 năm gắn bó với chùa Tuyên Linh kể: năm 1947, hòa thượng trụ trì viên tịch, ngôi chùa bị chiến tranh tàn phá nặng nề mãi đến năm 1983 mới được xây dựng mới như hiện nay. Ngoài việc đáp ứng nhu cầu tâm linh của phật tử khắp nơi, chùa Tuyên Linh còn là nơi tổ chức rất nhiều hoạt động xã hội từ thiện; nhiều du khách đến đây sẽ được nghe kể rất nhiều câu chuyện nhân văn về cụ phó bảng Nguyễn Sinh Sắc trong 2 năm lưu trú tại chùa.
Trong hai cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc, là nơi che giấu, nuôi dưỡng cán bộ cách mạng và từng bị bom đạn của kẻ thù phá hủy, chùa Tuyên Linh đã trải qua nhiều lần trùng tu nhưng những hiện vật gắn liền với quá khứ của chùa còn lại không nhiều. Ngày 20/07/1994, Chùa Tuyên Linh đã được Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch công nhận di tích lịch sử – văn hóa cấp quốc gia.
Phan Thị Anh Thư/infonet
