Trang chủ Tết Việt Phong tục Hồn Tết Thăng Long

Hồn Tết Thăng Long

82

Đồ ăn, thức uống, quần áo, các trò chơi ngày Tết… đều được người Thăng Long nâng lên thành nghệ thuật đặc sắc và tinh tế. Nét riêng làm nên "hồn Tết" Thăng Long phải kể đến tục chơi chữ, treo tranh, chơi hoa Tết… những điều có thể có khắp nơi, nhưng ở Thăng Long – Hà Nội có một phong vị riêng khác.

Chuẩn bị đón Tết, hầu như gia đình nào cũng treo câu đối Tết và tranh dân gian Đông Hồ hoặc Hàng Trống. Câu đối Tết thường được các nhà nho viết bằng chữ chân hoặc chữ thảo, nét đẹp và trang trọng. Đất Thăng Long là nơi tập trung đông đảo kẻ sĩ và quan lại nên câu đối Tết càng được coi trọng. Họ thường đến tận nhà các danh nho văn hay chữ đẹp để xin đôi câu đối cho đúng với sở nguyện của gia tộc. Đơn giản hơn, có chút bình dân hơn là các ông đồ ngồi bên hồ Hoàn Kiếm, mài mực, cho chữ khách qua đường hoặc các bà các cô đi sắm Tết.

Tranh Đông Hồ hoặc Hàng Trống màu sắc tươi vui, sinh đông, ấm áp, đem lại cho mọi người ước mơ no đủ, hạnh phúc, được người Thăng Long rất ưa chuộng. Hai bên cửa lớn của mỗi nhà thường treo tranh ông "Tiến Tài", "Tiến Lộc" để cầu tài, lộc năm mới. Trong nhà thường có tranh "Vinh hoa", "Lý ngư vọng nguyệt", Đại cát, tranh tố nữ… Những nhà cầu kỳ còn đến tận nơi làm tranh để đặt. Tranh tứ Quý: Mai, Lan, Cúc, Trúc thể hiện khí tiết của người quân tử, được các nhà nho đặc biệt yêu thích, và treo nơi trang trọng trong phòng khách.

Chợ hoa xưa họp mạn Hàng Lược – Cầu Đông, từ Tết ông Táo đến tận tối 30. Đi chơi chợ hoa, xem hoa, mua hoa đã trở thành thú chơi riêng mang tính văn hoá truyền thống của người Thăng Long. Đến chợ hoa, mọi buồn lo, ưu phiền của mỗi người trong năm như được chút bỏ, tâm hồn thư thái, thăng hoa bởi sự ngự trị của hương sắc các loài hoa, của cái đẹp nguyên sơ. Người mua hoa, chơi hoa rất kỹ tính trong việc chọn dáng hoa, thế hoa và cây cảnh, bố cục hoa – nụ – lộc trên cành hoa, cây cảnh sao cho đẹp. Lại phải lo cắm, chỗ bày sao cho phù hợp với dáng vẻ của hoa. Đúng mồng Một Tết, có được dò phong lan, hoặc cốc thuỷ tiên khai hoa thì không gì quý bằng.

Hoa Thăng Long – Hà Nội muôn màu, muôn sắc, nhưng đào Nhật Tân vẫn chiếm vị trí độc đáo trong các loài hoa Tết. Ngày Tết có thể thiếu các loài hoa khác, nhưng không thể thiếu cành đào Nhật Tân  thắm hồng với hàng trăm nụ hoa như những chiếc đèn lồng bé xíu điểm chồi lộc xanh non. Những cành đào to, đẹp cả dáng, thế, hoa, nụ, lộc, có thể chơi đến Rằm tháng Giêng.