Đa phần cái cách phản đối một nhóm trí thức ở Huế (về việc đặt tên đường cho giáo sĩ Alexandre de Rhodes) thật buồn cười khi không căn cứ vào cứ liệu lịch sử, nhất là khi cho rằng họ cũng đang dùng chính chữ quốc ngữ để viết đơn và kết luận họ vô ơn!
Nếu chỉ nhìn nhận như vậy, thì tổ tiên chúng ta bao đời thư từ qua lại với Trung Quốc bằng chính chữ Hán phản đối họ xâm lăng cũng là vô ơn với Trung Quốc đã mang đến chữ Hán cho dân tộc này gần 20 thế kỷ ư?
Xin thưa khi thực dân Pháp chưa xâm lăng, hoàng đế Quang Trung đã lập cả Sùng Chính viện (năm 1791) để chuyển thư tịch từ Hán sang Nôm, chữ Nôm khi ấy chính là chữ Quốc ngữ (người Hàn, Nhật cũng cải biên từ chữ Hán sang nên họ có chữ viết riêng giống như chữ Nôm của ông cha ta xưa).
Đọc các văn bản của thiền sư Minh Châu Hương Hải, cách diễn đạt tiếng Việt không khác chúng ta bây giờ. Chúng ta cũng có cả một kho tàng văn học Nôm phát triển, đỉnh cao là Truyện Kiều của Nguyễn Du…
Chữ quốc ngữ chỉ là chữ phiên âm theo mẫu tự La -tinh. Khi các vị giáo sĩ người Bồ sang Việt Nam truyền đạo họ đã kí âm tiếng nói người bản địa để phục vụ cho mục đích truyền đạo.
Sau này do chính sách giáo dục đồng hoá của thực dân Pháp mà họ cho thay thế bằng tiếng Pháp và chữ quốc ngữ nên bãi bỏ hẳn chữ Hán chữ Nôm. Chính điều này đã gây ra sự đứt gãy về mặt văn hoá, cho nên giờ nếu không biết Hán Nôm chúng ta cũng chẳng biết tổ tiên mình suy nghĩ như thế nào.
Xin trở lại việc đặt tên đường cho giáo sĩ Alexandre de Rhodes:
Nếu cần phải kỷ công hay vinh danh thì một tập thể các giáo sĩ người Bồ mới là người có công đầu. Chính giáo sĩ Alexandre de Rhodes đã tự thừa nhận mình chỉ là người mượn lại công trình của các Cha người Bồ mà biên soạn ra cuốn Từ điển Việt – Bồ – La.
Hơn nữa thời gian vị giáo sĩ này ở Việt Nam rất ngắn, luôn lén lút và liên tục bị trục xuất.
Xin thưa, ai kỷ công là quyền của họ, nhưng không nên nhân danh toàn dân tộc để đặt tên đường.
Có 3 điều tôi đã nêu nhiều lần về vị thừa sai này:
1.Vị thừa sai này không phải người sáng tạo ra chữ quốc ngữ.
2.Vị thừa sai này viết thư xin vua Louis XIV đem quân chinh phạt Đông Dương trong đó có Việt Nam.
3.Vị thừa sai này có tư tưởng triệt hạ Tam giáo, triệt hạ đạo Phật, trong Phép giảng tám ngày, ông ta còn có những lời lẽ xúc phạm với Đức Phật, một vị giáo chủ mà người Phật tử chúng tôi đang kính thờ.
Kết quả của mưu toan triệt hạ Tam giáo thống nhất với mưu toan đồng hoá văn hoá của chính sách thuộc địa, khiến không ít chùa chiền đền miếu lăng tẩm bị đốt phá.
Một dân tộc mấy nghìn năm không có chiến tranh tôn giáo mà khi người Pháp đặt chân vào thì xảy ra chiến tranh lương – giáo, đến giờ vẫn còn âm ỉ chưa dứt.
Với 3 điều này, người Phật tử chúng tôi hoàn toàn có ý kiến chính đáng để phản đối đặt tên đường cho giáo sĩ Alexandre de Rhodes.
P/s: Chúng tôi tri ân những vị Cha đến xứ này và sử dụng chữ quốc ngữ chỉ với tinh thần truyền đạo. Nhưng đừng buộc chúng tôi phải cảm ơn giáo sĩ Alexandre de Rhodes với 3 điều căn bản tôi đã nêu ở trên.
Xin lưu ý, tư liệu về giáo sĩ Alexandre de Rhodes không thiếu gì, vì nó cũng là những tranh luận của nhiều thập kỷ nay rồi. Stt này không có ý gì chia rẽ tôn giáo mà chỉ xin ai đó đừng để những nhầm lẫn trong ứng xử trở thành nhầm lẫn lịch sử!
